Sikora sosnówka
Z Wikipedii
| Sosnówka | |||||||||||||||||||||||||||||
 |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Typ | strunowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podtyp | kręgowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ptaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | Neornithes | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadrząd | neognatyczne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | wróblowe | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podrząd | śpiewające | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | sikory | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | sosnówka | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Parus ater | |||||||||||||||||||||||||||||
| Linnaeus, 1758 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Sosnówka (sikora sosnówka) (Parus ater syn. Periparus ater) - niewielki ptak z rodziny sikor, zamieszkujący prawie całą Europę, północne i centralne obszary Azji i północnozachodnią Afrykę. Częściowo osiadły, w zimie zwłaszcza ptaki z północnych populacji podejmują niedalekie wędrówki i koczują (przeloty III-V i IX-X). W Polsce (podgatunek nominalny P. ater ater) liczny ptak lęgowy w górach i na północy (Pomorze, Mazury, Podlasie), w pozostałej części kraju nieliczny. Najmniejsza z sikor wystepujących w Polsce.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Wygląd zewnętrzny
- Podobna do bogatki, lecz mniejsza i bledsza. Charakterystycznymi cechami odróżniającymi są: brak czarnego krawata oraz podłużna biała plama na karku, która wraz z białymi policzkami tworzy trzy "okienka". Obie płci ubarwione jednakowo. Głowa czarna z białymi policzkami i plamą na karku. Upierzenie na brzuchu jasnobeżowe. Wierzch ciała, skrzydła i ogon szaroniebieskie (u podgatunków: nominatywnego P. ater ater, P. ater isularis i P. ater rufipectus) lub oliwkowozielone (u podgatunków P. ater britannicus i P. ater abietum). Na skrzydłach dwa białe paski. Dziób cienki, czarny, nogi ołowianoszare. Młode podobne do dorosłych, ale z mniej wyraźnym rysunkiem.
- Rozmiary
- długość ciała: ok. 11 cm, rozpiętość skrzydeł: ok. 18 cm
- Waga
- waga: ok. 8 g
- Głos
- Wabi m.in. wysokim, cienkim "si-si-si" lub smętnym "tiiju". Głos czysty i miękki, bez dźwięków trzeszczących takich jak u bogatki. Śpiew to głośne, jasno brzmiące "wici-wici-wici", nieco podobne do śpiewu bogatki, ale zawsze dwusylabowe, płynnie połączone i szybsze. Często śpiewa siedząc na wierzchołku drzewa.
- Zachowanie
- Bardzo ruchliwa i zwinna, żerując często zwiesza się z gałązek głową w dół. Przebywa głównie w koronach drzew.
- Długość życia
- Zwykle ok. 2 lat, choć odnotowano też ptaka żyjącego 8 lat i 9 miesięcy.
[edytuj] Środowisko
Związana z drzewami iglastymi, głównie świerkiem. Preferuje stare bory świerkowe i jodłowe lub lasy mieszane z tymi drzewami. W górach spotykana tylko w lasach regla górnego. Wbrew nazwie, lasy sosnowe zamieszkuje rzadko i nielicznie. Występuje też w ogrodach lub na cmentarzach z wysokimi świerkami. Brytyjski podgatunek P. ater britannicus zamieszkuje również lasy liściaste i parki.
[edytuj] Pożywienie
Owady żyjące na drzewach iglastych, ich gąsienice i jajeczka, zbierane z gałązek drzew oraz z igieł. W okresie zimowym zjada nasiona świerka, a także sosen i jodeł. W "latach nasiennych" - okresach urodzaju nasion świerka - robi zapasy pożywienia, ukrywając je w spękaniach kory i pomiędzy igliwiem.
[edytuj] Lęgi
.jpg/200px-Parus_ater_2_(Marek_Szczepanek).jpg)
Wyprowadza jeden lub dwa lęgi w roku, pierwszy zwykle w końcu kwietnia lub maju, a ewentualny drugi - w czerwcu. Okres lęgów może się opóźniać zależnie od pogody, zwłaszcza wysoko w górach. Zupełnie wyjątkowo zdarza się wyprowadzenie trzeciego lęgu w sezonie.
- Gniazdo
- Naturalne dziuple lub budki lęgowe z małym otworem wejściowym, położone nisko (do 2 m nad ziemią). Wyjątkowo także norka w ziemi, zwłaszcza tam gdzie jest duża konkurencja o miejsca lęgowe i sosnówka przegrywa z większymi gatunkami. Gniazdo wyściełane jest mchem.
- Jaja i wysiadywanie
- Samica składa 7-10 matowych jaj, podobnych do jaj modraszki. Jaja są wysiadywane wyłącznie przez samicę, przez 14-16 dni.
- Pisklęta
- Młode opuszczają gniazdo po 18-20 dniach i następnie koczują wraz z rodzicami w koronach drzew.
[edytuj] Status i ochrona
Objęta ochroną gatunkową ścisłą.
[edytuj] Podgatunki
Wyróżnia się następujące podgatunki, zamieszkujące odpowiednio:
- P. ater ater — Europa Centralna od Polski poprzez europejską Rosję, Syberię aż do Pacyfiku
- P. ater abietum — zachodnia (do polskiej zachodniej granicy) i południowa Europa
- P. ater britannicus — Wyspy Brytyjskie
- P. ater vieireae — Półwysep Iberyjski
- P. ater sardus — Sardynia i Korsyka
- P. ater isularis — Japonia
- P. ater rufipectus — okolice jeziora Issyk-kul w północnowschodnim Kirgistanie
- P. ater melanolophus — zachodnie i centralne Himalaje. Jest uważany przez niektórych ornitologów za oddzielny gatunek - sikorkę rdzawoboczną. W ostatnich latach jednak stwierdzono przy pomocy genetycznych i morfologicznych badań, że jest jednak podgatunkiem P. ater, który mimo dość odmiennego ubarwienia jest najbardziej spokrewniony z podgatunkami: P. aler martensi i południową odmianą P. aler aemodius.
- P. aler martensi — wschodnie Himalaje.
- P. aler aemodius — Nepal i Tybet, w roku 2005 w wyniku badań genetyczno-morfologicznych wysunięto propozycje o oddzielenie populacji ze środkowych Chin w nowy podgatunek P. aler ackodedicatus.
- P. ater ledouci — północnozachodnia Afryka.
- P. ater atlas — w okolicach gór Atlas.
