Socjalistyczna Organizacja Bojowa

Z Wikipedii

Socjalistyczna Organizacja Bojowa (SOB) – polska wojskowo-polityczna organizacja konspiracyjna o charakterze socjalistycznym, działająca od początku 1943 r. na obszarze centralnej i południowej Polski

Socjalistyczna Organizacja Bojowa powstała w marcu 1943 r. w Warszawie z części Formacji Bojowo-Milicyjnych Polskich Socjalistów i Wydziału Sabotażu Polskich Socjalistów w związku z rozłamem w PS. W Warszawie SOB bazował także na socjalistycznej młodzieży akademickiej, głównie ze środowiska "Płomienie", oraz byłych członkach Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Na czele organizacji stała tzw. Ścisła Komenda Główna SOB, którą tworzyli: Leszek Raabe ps. "Marek", usunięty z Komitetu Centralnego za działania sprzeczne z założeniami programowymi PS, jego zastępca Włodzimierz Kaczanowski ps. "Michał" i Jan Rosieński ps. "Tomasz", który odpowiadał za "zadania specjalne". Do rozszerzonej KG wchodzili też: Maciej Weber ps. "Ryszard" (kierownik sekretariatu), Kazimierz Dorosz ps. "Henryk" (odpowiedzialny za informację i wychowanie socjalistyczne) i Stanisław Lipiński (szef wywiadu). SOB była politycznie związana z Polską Partią Socjalistyczną-WRN, a pod względem wojskowym podlegała KG Armii Krajowej.

Bardzo bliska współpraca z AK odbywała się poprzez Kierownictwo Dywersji, za pośrednictwem którego organizacja otrzymywała materiały dywersyjne i instrukcje. Do Kedywu były następnie składane sprawozdania z wykonania akcji. W terenie utworzono 4 Okręgi: Warszawa, Lwów-Borysław, Skarżysko-Kamienna, Częstochowa. Organizacja prowadziła głównie działalność sabotażowo-dywersyjną (np. w listopadzie 1943 r. podpalenie w Warszawie niemieckiego warsztatu i parku samochodowego) oraz partyzancką (np. oddział partyzancki pod dowództwem Kazimierza Aleksandrowicza ps. "Huragan", działający od końca 1943 r. na terenie powiatu radomskiego), a także wydawała i kolportowała własną prasę podziemną (m.in. "Biuletyn Wewnętrzny Socjalistycznej Organizacji Bojowej", "Żołnierz Rewolucjonista").

Liczyła prawdopodobnie 400-600 członków, choć niektóre źródła podają liczbę kilku tysięcy. W kwietniu 1943 r. SOB uczestniczyła w próbach udzielenia pomocy żydowskim powstańcom walczącym w getcie warszawskim. Po śmierci L. Raabego w grudniu 1943 r. komendantem SOB został W. Kaczanowski ps. "Michał", tworząc wraz z J. Rosieńskim ps. "Tomasz" Ścisłą KG SOB. W sierpniu 1944 r. komenda Okręgu Częstochowa SOB zawarła z miejscowymi strukturami Armii Ludowej porozumienie o wojskowej współpracy. Jednocześnie oddziały SOB wzięły udział w powstaniu warszawskim na Żoliborzu; ich dowódcy W. Kaczanowski i J. Rosieński zginęli już 1 sierpnia.