Solipsyzm

Z Wikipedii

Solipsyzm (łac. solus ipse, ja sam) - pogląd filozoficzny głoszący, że istnieje tylko jednostkowy podmiot poznający ^[1], cała zaś rzeczywistość jest jedynie zbiorem jego subiektywnych wrażeń - wszystkie obiekty, ludzie, etc., których doświadcza jednostka, są tylko częściami jej umysłu. Za twórcę owego poglądu uważany jest sofista Gorgiasz (ok. 483-375 p.n.e.), który utrzymywał, że:

1. Nic nie istnieje
2. Nawet jeśli coś istnieje, nikt nie mógłby o tym wiedzieć
3. Nawet jeśli ktoś by o tym wiedział, nie mógłby tego nikomu zakomunikować

Myśl podobna do solipsyzmu pojawia się w filozofii Wschodu. Taoizm i parę odłamów szkół buddyjskich, szczególnie zen, nauczają, że odróżnianie ja od wszechświata jest bezcelowe i stanowi raczej twór językowy niż rzeczywistości.

Inną wariacją jest materialistyczny agnostycyzm, mówiący że nic poza umysłem jednostki nie może być absolutnie udowodnione; wszystko inne może być po prostu iluzją/wyobraźnią/czymkolwiek mającym miejsce (egzystującym) w obrębie umysłu danej osoby.

[edytuj] Krytyka solipsyzmu^[2]

Jeśli solipsysta (zwolennik solipsyzmu) uznaje autonomiczność postrzeganych fenomenów (tzn. nie potrafi nimi sterować - np. Rysy są stale w Tatrach bez względu na stan emocjonalny solipsysty) uznawanie solipsyzmu jest mnożeniem bytów filozoficznych ponad ich niezbędną liczbę i sprowadza się np. do dawnych teorii metafizycznych o świecie jako inteligentnym bycie-umyśle (por. plotyńska Jednia), wtedy jedno z pojęć: "świat", "umysł-świat" oraz pojęcie "solipsyzm" są pojęciami zbędnymi, a solipsysta nie istnieje bądź poznaje swój rozum (prócz którego, według założeń solipsyzmu, nic nie ma) pozarozumowo (por. irracjonalizm), co jest do opisu językowego - niemożliwe (por. hermeneutyka).

[edytuj] Obrona solipsyzmu

Istniały próby zdroworozsądkowych i pragmatycznych redefinicji solipsyzmu^[3], które jednak od powyższej definicji wyraźnie się odcinały.

Przypisy

To jest tylko zalążek artykułu związanego z filozofią. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.