Stanisław Siedlecki
Z Wikipedii
Stanisław Grzymała Siedlecki (1877-1939) ps. Eustachy, Erazm, Stach, Grzymała, Kometa – polityk, działacz społeczny, mason.
Urodził się 19 lutego 1877 r. we wsi Simie w guberni włodzimierskiej. Działalność polityczną rozpoczął już w gimnazjum w Złotopolu (Ukraina) tworząc organizację patriotyczno-rewolucyjną. Z tego powodu w 1894 r. został wydalony ze szkoły. W 1900 r. uzyskał dyplom inżyniera chemii na Politechnice Lwowskiej. Był współtwórcą tajnej organizacji Promień, współredagował od 1898 r. miesięcznik "Promień" (Lwów-Kraków). Od 1899 r. rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), w latach 1905-1906 był pracownikiem Techniki Centralnej, kierował pracą tajnej drukarni partyjnej PPS w Warszawie. W 1906 r. został członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego PPS, po jego rozłamie wszedł w skład PPS - Frakcja Rewolucyjna. Był bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego.
Od 1914 r. znalazł się w szeregach oddziałów strzeleckich, sprawował funkcję cywilnego komisarza na Starachowice i Ostrowiec Świętokrzyski, w Kielcach nawiązał współpracę z Legionami. Skierowany do prowadzenia propagandy Legionów za granicą. W 1915 r. został przedstawicielem Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego na terenie Łodzi. W okresie I wojny światowej związał się również z Polską Organizacją Wojskową.
Od 1919 r. zamieszkał w Warszawie. Był jednym z czołowych działaczy ruchu prometejskiego. W 1920 r. został współtwórcą tygodnika "Przymierze" (1920-1921), następnie wraz z tzw. grupą "Przymierza" zainicjował w 1921 r. Związek Zbliżenia Narodów Odrodzonych. W 1926 r. wraz ze Stanisławem Korwin-Pawłowskim stworzył Instytut Wschodni w Warszawie, którego był prezesem do maja 1939 r. w 1928 r. został członkiem Klubu "Prometeusz" (filia paryskiej organizacji Prometeusz).
W latach 1925-1928 był prezesem zarządu Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, od 1928 r. członkiem Rady Nadzorczej Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego. Był również członkiem zarządu Towarzystwa "Nasz Dom" (zakład wychowawczy dla sierot).
Od 1927 r. był uczestnikiem poufnych narad elity sanacyjnej. Z ramienia PPS piastował mandat senatora I kadencji (1922-1927) i IV kadencji (1935-1938) z listy BBWR. Z PPS wystąpił w 1931 r. W 1932 r. został odznaczony Krzyżem Niepodległości.
Na początku lat dwudziestych zaangażował się w działalność wolnomularską, przyjął imię zakonne Eustachy Przedpełski. W latach 1933-1935 był członkiem m. in. Wielkiego Trybunału Wielkiej Loży, a także poręczycielem przyjaźni Wielkiej Loży Bułgarii.
We wrześniu 1939 r. wraz z agendami państwowymi przedostał się na Wołyń. W obliczu agresji sowieckiej - prawdopodobnie 17 września 1939 r. - popełnił samobójstwo.
[edytuj] Bibliografia, Źródła, linki
- Grzywacz A., Mazur G., Ruch prometejski w Polsce, "Zeszyty Historyczne", Paryż 1994, s. 74-85.
- Hass L., Masoneria Polska XX wieku, Warszawa 1996, s. 446-447.
- Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. J. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, s. 547.
- Maj I. P., Instytut Wschodni w Warszawie - zarys działalności,"Analecta" XI, 1/2 (2002), s. 141-153.
- Mikulicz S., Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej, Warszawa 1971, s. 204.
- Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski, t. I, Londyn 1984, s. 341-342.
- Siedlecki S., Założenie „Promienia”, „Niepodległość”, 1931, t.4, s. 71-80.
- Werschler I., Z dziejów obozu belwederskiego. Tadeusz Hołówko - życie i działalność, Warszawa 1984, s. 117-120, 238-239.
