Steven Spielberg

Z Wikipedii

Steven Spielberg

Prawdziwe nazwisko	Steven Allan Spielberg
Data i miejsce urodzenia	18 grudnia 1946 Cincinnati
Aktywność	1968 – obecnie
Zawód	reżyser scenarzysta producent
Nagrody

Oscar
wymienione niżej filmy dostały w sumie 24 oscary
Ważne filmy
Lista Schindlera Szeregowiec Ryan Park Jurajski Szczęki Indiana Jones i Świątynia Zagłady Poszukiwacze zaginionej arki Indiana Jones i Ostatnia Krucjata
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Profil na IMDb

Steven Spielberg (ur. 18 grudnia 1946 w Cincinnati, USA) – reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

Od wczesnego dzieciństwa fascynowała go sztuka filmowa. Swój pierwszy pełnometrażowy film - Firelight - nakręcił w wieku 18 lat. W 1966 rozpoczął studia na wydziale anglistyki na Stanowym Uniwersytecie w Kalifornii w Long Beach. W wieku 21 lat nakręcił 24-minutowy film Amblin, który w 1969 roku zdobył nagrodę na festiwalu w Wenecji. Dzięki temu filmowi podpisał siedmioletni kontrakt ze studiem Universal, przerywając jednocześnie naukę w college'u.

Początkowo kręcił filmy telewizyjne i seriale, by w 1971 nakręcić swój pierwszy znaczący duży film - Pojedynek na szosie. W 1974 roku do kin wszedł Sugarland Express, będący jego debiutem na dużym ekranie. Następnym filmem Spielberga były Szczęki, które kosztowały 10 milionów dolarów, a osiągnęły wpływy przekraczające 470 mln dolarów. W 1977 roku na ekrany wszedł pierwszy film science fiction w dorobku reżysera - Bliskie spotkania trzeciego stopnia. Zdobył on osiem nominacji i dwa Oscary.

W 1984 roku założył niezależną wytwórnię "Amblin Entertainment",a w 1994 roku wraz z Davidem Geffen'em i Jeffreyem Katzenberg'em "DreamWorks" - firmę zajmującą się produkcją filmów i programów multimedialnych.

Został dwukrotnie nagrodzony Oscarem za reżyserię Listy Schindlera (1993) i Szeregowca Ryana (1998). W 1987 roku otrzymał nagrodę im. Irvinga G. Thalberga.

Często współpracuje z operatorem polskiego pochodzenia – Januszem Kamińskim. W 2007 roku amerykańska policja znalazła w zbiorach Spielberga skradziony w 1973 roku obraz popularnego współczesnego amerykańskiego malarza Normana Rockwella "Rosyjska klasa szkolna", wart dziś 700 tys. dolarów. Spielberg nabył go w 1991 roku.

Na wniosek polskich dzieci, Międzynarodowa Kapituła nadała mu godność Kawalera Orderu Uśmiechu. Odznaczenie odebrał w krakowskim studiu TVP.

7 maja 2008 Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego przyznał mu tytuł doktora honoris causa^[1].

Jego nazwisko pochodzi od nazwy miasta w Austrii, gdzie w XVII wieku mieszkali jego przodkowie - węgierscy Żydzi.

Ma trzy młodsze siostry - Annie, Sue i Nancy.

Jest żonaty z aktorką Kate Capshaw, ma z nią pięcioro dzieci (trzech synów i dwie córki).

Charakterystyka twórczości

Pierwszy film Spielberga, który trafił na duży ekran to Pojedynek na szosie (Duel), oparty na opowiadaniu Richarda Mathesona . To właśnie w tej produkcji ujawnił się jeden z najbardziej charakterystycznych elementów Spielbergowskiej poetyki, który w przyszłości miał ukształtować jego twórczość. Opowieść o komiwojażerze, którego prześladuje gigantyczna ciężarówka, składa się głównie z dynamicznych sekwencji pościgów. Ujęcia nakręcono tak, aby uniemożliwić widzom identyfikację kierowcy złowrogiego pojazdu. Zasadzie tej Spielberg pozostał wierny w Szczękach (Jaws), które zapewniły młodemu reżyserowi pozycje cudownego dziecka amerykańskiego kina. Przez większość filmu nie było dane widzom zobaczyć krwiożerczego rekina. Podobne chwyty narracyjne Spielberg wykorzystał w swoim prawdziwie autorskim filmie Bliskie spotkania trzeciego stopnia (Close Encounters of the Third Kind), zrealizowany na podstawie scenariusza reżysera. Spotkanie z Obcymi jest dla widzów równoznaczne z odpowiedzią na pytania, pojawiające się przez dwie godziny projekcji. Tajemnica i dążenie do jej poznania to kolejne kwintesencja kina Spielberga. Dzięki temu, mimo różnorodności jego filmów, można sprowadzić je do wspólnego mianownika. Już w pierwszych swoich filmach Steven powołuje do życia indywidualny świat dziecięcych doznań. W większości wywiadów Spielberg twierdzi, że jego filmy wynikają z tęsknoty za utraconym dzieciństwem. W filmie E.T (E.T.: The Extra-Terrestrial) reżyser niemal całkowicie zrezygnował z dorosłych odtwórców pierwszoplanowych ról. „Bezdusznemu światu dorosłych Spielberg przeciwstawia środowisko dzieci, potrafiących dzięki swej wrażliwości nawiązać kontakt z kosmitą” . Innym zabiegiem Stevena jest motyw tzw. równoległych rzeczywistości. Postacie Spielberga często wkraczają w inny świat. Reżyser wprowadza swoich bohaterów w rządzącą się swoimi prawami scenerię z baśni. Zabiegi takie można dostrzec również w filmach o poważnej tematyce. W Liście Schindlera (Schindler’s List) lokomotywa, która majestatycznie wtacza się na rampę oświęcimskiego obozu, wydaje się pochodzić z innej rzeczywistości.

Ważną kwestią w jego twórczości jest fakt, iż od wielu lat współpracuje na planie filmowym z grupa tych samych współpracowników. Za przykład może posłużyć John Williams, który aż siedemnaście razy tworzył oprawę muzyczną do filmów Spielberga . Inna osobą jest Tom Hanks, aktor często występujący w jego fabułach i produkcjach . „Krytycy akademiccy często zarzucają Spielbergowi tendencje melodramatyczne, a nawet sentymentalizm. Gorycz wielu scen filmu Kolor purpury (The Color Purple) najlepiej wykazuje fałszywość takiej generalizacji. Spielberg, owszem, niekiedy dąży do „wyciskania łez” u widzów, ale tylko wówczas, kiedy jest to sensowne, wynika logicznie z filmowej estetyki i dramaturgii” . Słowo, dialog odgrywa u reżysera drugoplanową rolę. Rzadko utrwalają nam się wypowiedzi bohaterów. Najbardziej sugestywna w dziele jest warstwa obrazu. Wyróżnia się ona doskonałą pracą kamery i biegłością Spielberga we wszystkich kwestiach technicznych. „Stosowane efekty nigdy nie odbierają filmom Spielberga naturalności, świeżości. Przeciwnie, należą do repertuaru specyficznie kinowych środków wyrazu, pogłębiają ekspresję ekranowej opowieści i wzbogacają jej semantyczne przesłanie” . Spielberg chętnie spogląda na ekranowy świat oczyma dziecka. Stałym elementem pojawiającym się w jego dziełach jest młodzież. Pokazując potworności walk na Pacyfiku, toczone w okresie drugiej wojny światowej, zdecydował się zaprezentować w filmie Imperium Słońca (Empire of the Sun) z perspektywy chłopca odseparowanego od rodziców na okupowanym przez Japończyków terytorium. Indiana Jones ma za współtowarzysza w drugiej części cyklu małego chłopca, a przy tym sam pozostaje dużym dzieckiem. W obu częśćiach Parku Jurajskiego pojawiają się dzieci. Przybysz z kosmosu E.T. również obserwuje amerykańskie przedmieścia z perspektywy dziecięcej. Dla młodych aktorów, odtwarzających główną rolę w produkcjach Spielberga było gwarancją na wielką karierę. Tak stało się w przypadku Drew Barrymore, która zagrała w E.T (E.T.: The Extra-Terrestrial),czy z Christianem Bale z Imperium Słońca (Empire of the Sun).

[edytuj] Filmografia

reżyser

Ostatnia broń (The Last Gun, 1959)
Escape to Nowhere (1961)
Fighter Squad (1961)
Firelight (1964)
Slipstream (1967)
Amblin' (1968)
The Name of the Game (1968-1971)
Night Gallery (1969)
Marcus Welby, lekarz medycyny (Marcus Welby, M.D., 1969-1976)
Night Gallery (1970-1973)
Pojedynek na szosie (Duel, 1971)
Psychiatrist, The (1971)
Columbo: Morderstwo z książki (Columbo: Murder by the Book, 1971)
Owen Marshall: Counselor at Law (1971-1974)
Something Evil (1972)
Savage (1973)
Sugarland Express (The Sugarland Express, 1974)
Szczęki (Jaws, 1975)
Bliskie spotkania trzeciego stopnia (Close Encounters of the Third Kind, 1977)
1941 (1979)
Poszukiwacze zaginionej arki (Raiders of the Lost Ark, 1981)
E.T. (E.T. the Extra-Terrestrial, 1982)
Strefa mroku (Twilight Zone: The Movie, 1983)
Indiana Jones i Świątynia Zagłady (Indiana Jones and the Temple of Doom, 1984)
Kolor purpury (The Color Purple, 1985)
Niesamowite historie (Amazing Stories, 1985-1987)
Imperium Słońca (Empire of the Sun, 1987)
Indiana Jones i ostatnia krucjata (Indiana Jones and the Last Crusade, 1989)
Na zawsze (Always, 1989)
Visionary, The (1990)
Hook (1991)
Amazing Stories: Book One (1992)
Lista Schindlera (Schindler's List, 1993)
Park Jurajski (film) (Jurassic Park, 1993)
American Film Institute Salute to Clint Eastwood, The (1996)
Zaginiony Świat: Park Jurajski (The Lost World: Jurassic Park, 1997)
Amistad (1997)
Szeregowiec Ryan (Saving Private Ryan, 1998)
Nieukończona podróż (The Unfinished Journey, 1999)
A.I. Sztuczna inteligencja (Artificial Intelligence: AI, 2001)
Raport mniejszości (Minority Report, 2002)
Złap mnie, jeśli potrafisz (Catch Me if You Can, 2002)
Terminal (The Terminal, 2004)
Wojna światów (War of the Worlds, 2005)
Monachium (Munich, 2005)
Lincoln (2007)
Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki (2008)

scenarzysta

Ostatnia broń (The Last Gun, 1959)
Escape to Nowhere (1961)
Fighter Squad (1961)
Battle Squad (1961)
Firelight (1964)
Slipstream (1967)
Amblin' (1968)
Ace Eli and Rodger of the Skies (1973)
Sugarland Express (The Sugarland Express, 1974)
Bliskie spotkania trzeciego stopnia (Close Encounters of the Third Kind, 1977)
Duch (Poltergeist, 1982)
Niesamowite historie (Amazing Stories, 1985-1987)
Goonies (The Goonies, 1985)
A.I. Sztuczna inteligencja (Artificial Intelligence: AI, 2001)
Park Jurajski 3 (Jurassic Park III, 2001)