Studenckie Radio Żak Politechniki Łódzkiej
Z Wikipedii
Studenckie Radio Żak Politechniki Łódzkiej – studencka niekomercyjna rozgłośnia radiowa nadająca na terenie Łodzi i okolic. Sygnał stacji można odbierać od 1 października 1996 roku na falach ultrakrótkich (częstotliwość 88,8 MHz), a także za pośrednictwem Internetu.
Początki "Żaka", jako studenckiego radiowęzła Politechniki Łódzkiej sięgają 18 maja 1959 roku.
"Żak" ma charakter niekomercyjny. Działalność radia jest finansowana i wspierana przez Politechnikę Łódzką, dzięki czemu rozgłośnia jest całkowicie wolna od reklam. Praca w Studenckim Radiu "Żak" ma w całości charakter wolontariatu. Żaden z pracowników radia nie pobiera wynagrodzenia za swoją pracę.
Muzyka na antenie "Żaka" to szeroko pojęta muzyka alternatywna. W programach porannych i popołudniowych oraz w dziennym paśmie muzycznym można usłyszeć m.in. brit pop, indie rocka, folk, reggae, ska i punk rocka, w wieczornych audycjach autorskich pojawiają się również metal, blues, rock progresywny, IDM, ambient, noise, awangarda, piosenka studencka i turystyczna, a także muzyka filmowa oraz współczesna, zaś noc to składanka spokojnych i niepokojących, ale zawsze nocnych brzmień. W "Żaku" można posłuchać także audycji publicystycznych, skierowanych przede wszystkim do ludzi młodych, głównie studentów.
Oprócz realizacji emisji Studenckie Radio "Żak" zajmuje się organizacją i nagłaśnianiem koncertów. Między innymi współorganizuje takie imprezy jak Ogólnopolski Studencki Przegląd Piosenki Turystycznej YAPA, koncert "W górach jest wszystko co kocham", Koncerty Inauguracyjne i wiele innych.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Studenckie Radio Żak Politechniki Łódzkiej rozpoczęło swoją działalność 18 maja 1959 roku w III Domu Studenta na terenie Osiedla Akademickiego Politechniki Łódzkiej pod patronatem Zrzeszenia Studentów Polskich. Nadawało wówczas w systemie radiowęzłowym, swym zasięgiem obejmując początkowo tylko III D.S. Wówczas każdy akademik miał swoje własne studio radiowęzłowe.
Jednym z pierwszych pracowników radia był Stanisław Żak, jednak to nie od jego nazwiska pochodzi nazwa radia. Wspomniany Stanisław Żak szefował Radiu w III D.S. w 1963 roku. Zajmowało ono wówczas jeden pokój. W umywalni zorganizowano spikerkę z mikrofonem, zasłanianą szarym kocem, nad którym zawieszono czerwoną lampkę z napisem "Cisza". Amplifikatornię urządzono w niewielkim pomieszczeniu, w którym zgromadzono sprzęt radiowy, między innymi bardzo nowoczesny, jak na owe czasy, mikser z 3 potencjometrami (w tym jeden nieczynny), nazywane przez radiowców "heblami". W spikerce siedziało się na koszu, przykrytym dla wytłumienia dyktą. W 1965 przyłączono radiowęzły z I i II D.S. a rok później scalono też radiowęzły pozostałych akademików stojących przy al. Politechniki.
Nowe studio nazwano "parasolem". Z chwilą połączenia wszystkich radiowęzłów Studio Radiowe "Żak" zyskało na znaczeniu. Stało się ważnym ośrodkiem przekazu dla ponad 2 tys. mieszkańców osiedla akademickiego. W programie było wszystko, co interesowało wtedy studentów: koncerty życzeń, dyskusje, reportaże, audycje muzyczne, sportowe, kulturalne i literackie. Były także wyróżnienia i nagrody za dziennikarską pracę.
"Żak" był enklawą kultury studenckiej i operując żartem, satyrą i podtekstem przekazywał treści, które w ogólnym obiegu były objęte cenzurą. W trakcie protestów studenckich z 1968 radio na ogół nadawało odgórnie narzucone przez władze ZSP stanowisko wobec wydarzeń na uczelniach warszawskich. Nocami przemycano jednak czasem bardziej zbliżone do rzeczywistości relacje i nagrania na żywo z wydarzeń na Uniwersytecie Warszawskim[potrzebne źródło]
Lata 70. XX w. to "złoty wiek" w działalności radia, które liczyło wówczas rekordową liczbę 102 współpracowników. W tym czasie pojawiły się również legitymacje Studia Radiowego "Żak". Pierwszą legitymację z numerem "2" otrzymał Henryk Mucha, który karierę w "Żaku" rozpoczął 1 stycznia 1970. Markowi Niedźwieckiemu – najsłynniejszemu Żakowcowi – przypadła w udziale legitymacja z numerem "8". Został przyjęty do Żaka w listopadzie 1973. 2 października 1975 roku po raz pierwszy poprowadził Studencką Listę Przebojów.
Rok 1974 przyniósł zmianę nazwy na Studenckie Radio "Żak" oraz pierwszy Ogólnopolski Festiwal Piosenki Turystycznej YAPA, którego "Żak" był współorganizatorem. Poza YAPĄ Żakowcy włączali się także w przygotowywanie innych imprez kulturalnych na Osiedlu Politechniki Łódzkiej – Juwenaliów, koncertów, akcji "Studenci Dzieciom", Przeglądu Twórczości Studentów "Morda", Przeglądu Piosenki Kabaretowej "Apsik" i wielu innych. Do szkoleń organizowanych w początkowych latach działalności Radia doszły wspólne Wigilie, sylwestry, wyjazdy typowo wypoczynkowe na rejsy, w góry. Tradycją są również zloty wszystkich Żakowców organizowane co 5 lat.
21 stycznia 1981 rozpoczął się na Politechnice Łódzkiej strajk okupacyjny. Studenckie Radio "Żak" stało się wówczas politechnicznym centrum informacji o Uniwersytecie Łódzkim, w którym odbywały się rozmowy z przedstawicielami rządu. To w "Żaku" powstała słynna podczas Strajku Łódzkiego piosenka Górski, Górski, miły bracie napisana przez Tomasza Podwysockiego, ówczesnego Naczelnego ŻAK-a, Włodzimierza Polisa, Tomasza Plicha i innych dziennikarzy radia, a wykonywana przez Olka Grotowskiego.
Grudzień 1981 oznaczał zamknięcie wszelkich rozgłośni akademickich. W większości przypadków odbywało się to dość brutalnie, ze szkodą dla zawartości taśmotek radiowęzłów. Żakowcy, ostrzeżeni przez zaprzyjaźnione rozgłośnie, zdążyli wykorzystać podpodłogowe szpary i puste przestrzenie głośników do ocalenia wielu dokumentalnych materiałów.
Wznowienie działalności radia nie obyło się bez problemów. Żakowi został przydzielony przez władze opiekun, który miał nadzorować merytoryczną zawartość audycji. Powołano również Radę Programową, która pełniła rolę cenzora.
Lata 80. obfitowały w nagrody przywożone z różnego rodzaju konkursów i giełd. W dziedzinie reportażu radiowcy "Żaka" otrzymali m.in. I miejsce w Toruniu dla Adama Kołacińskiego i Tomasza Ciecieręgi za reportaż o Pomarańczowej Alternatywie "Zomo nigdy nie zawodzi". W dziedzinie audycji poetyckich na konkursie "Przestwór" w Szczecinie przyznano I miejsce Bogusławowi Potońcowi za jednoaktówkę "Co? Gdzie?" i III za "Opowiadanie bez tytułu" Marioli Andrzejczak zaś Jacek Mikołajczyk i Tomasz Plich otrzymali nagrody za felietony. Marek Sztandera dwukrotnie, rok po roku, we Wrocławiu zdobywał drugie nagrody za audycje muzyczne "Kadry rocka" i "Małe jest piękne."
Program rozpoczynał się wtedy o godz. 22:00 – kończył po północy lub o godz. 1.00, ale zdarzały się liczne przypadki jego przedłużania. Kiedyś pobito rekord 125 godzin – każdy telefon słuchacza przedłużał program o 15 minut.
Duża aktywność i niezależność studenckich radiowęzłów była dla ówczesnych władz bardzo niewygodna. Ukazały się rozporządzenia zmierzające do ograniczenia swobody działania radiowęzłów, zostawiające sporą dowolność w ich interpretacji. Władze Politechniki, podobnie zresztą jak i wielu innych uczelni, podeszły do problemu dość bezkrytycznie. Efektem było zamknięcie radia z dniem 1 lutego 1986. Jednak po pertraktacjach z władzami uczelni, wznowiono działalność radiowęzłową jeszcze w marcu tego samego roku.
Żak przetrwał również przemiany polityczne, które dokonały się w Polsce po 1989. Wiele z ówczesnych organizacji studenckich zmieniało politykę, komercjalizowało się i w konsekwencji przestawało istnieć. Żak, za sprawą swoich miłośników, a także dzięki życzliwości Politechniki Łódzkiej mógł zachować pierwotną formę.
1 października 1996 roku Studenckie Radio "Żak" pojawiło się w eterze. Początkowo z 6-godzinnym programem, zwiększając stopniowo liczbę godzin do całej doby co nastąpiło od 1 października 2005.
Współcześnie "Żak" nadal nie emituje reklam i nadal nikt nie otrzymuje za swą pracę w "Zaku" wynagrodzenia. Praca w "Żaku" wielokrotnie stawała się przepustką do kariery zawodowej. Wiktor Skrzydłowski, Andrzej Papajak, Adam Kołaciński, Marek Niedźwiecki, Janusz Deblessem, Janusz Graczyk, Tomasz Podwysocki to ludzie, którzy zaczynali w Żaku jako studenci, a następnie zrobili karierę w profesjonalnych mediach.[1]
[edytuj] Żak dzisiaj
Studenckiego Radia "Żak" można słuchać na terenie Łodzi na falach 88,8 MHz, a także na całym świecie za pośrednictwem Internetu (Posłuchaj). Osoby działające w Żaku nie pobierają żadnego wynagrodzenia za swoją pracę.
Bieżące decyzje w sprawach działalności Radia podejmuje Kolegium Redakcyjne, w skład którego wchodzi Redaktor Naczelny i jego zastępcy do spraw: programowych, muzycznych, technicznych i promocji radia. Nie jest ono jednak najwyższą władzą w Radiu. Co jakiś czas na wniosek Redaktora Naczelnego zbiera się Walne Zgromadzenie Pracowników i Kandydatów. Redaktorzy będący studentami Politechniki Łódzkiej mogą głosować na nim w sprawach Żaka. Oprócz tego każdy Pracownik, również pochodzący z innej uczelni niż Politechnika Łódzka – nie mający więc prawa głosowania oraz każdy Kandydat może na Zgromadzeniu Walnym przedstawić swój wolny wniosek oraz brać udział w dyskusjach.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ wykorzystano tekst 40 LAT MINĘŁO.... (reportaż Marioli Andrzejczak napisany w 1999 r. na okoliczność 40. urodzin Żaka), a także informacje ze strony internetowej radia za zgodą i aprobatą autorów.
