Subcomandante Marcos

Z Wikipedii

Subcomandante Marcos
Subcomandante Marcos w La Realidad w stanie Chiapas, Meksyk

Podkomendant Marcos (hiszp. Subcomandante insurgente Marcos), przywódca powstania zapatystów - Ejército Zapatista de Liberación Nacional (Zapatystowska Armia Wyzwolenia Narodowego , EZLN) - w Meksyku w 1994 roku, rzecznik (choć w rzeczywistości prawdopodobnie lider) tej organizacji.

[edytuj] "Subcomandante"

Marcos nigdy publicznie nie zdjął swej kominiarki, ukrywając w ten sposób swoją tożsamość; nie rozstaje się on również ze swoją fajką. W roku 1995, rząd meksykański ogłosił, że Marcos naprawdę nazywa się Rafael Sebastián Guillén Vicente i że jest byłym profesorem filozofii na uniwersytecie w Mexico (Universidad Autónoma Metropolitana) - Marcos nigdy nie potwierdził tych informacji.

Dzisiaj Marcos jest symbolem walki przeciw liberalizmowi ekonomicznemu i kapitalizmowi. Na początku swej działalności, znany był z poglądów skrajnie lewicowych - określał się mianem marksisty i rewolucjonisty. Dziś twierdzi, że stał się bardziej pragmatyczny, a jego poglądy są bliskie alterglobalizmowi. Znany z poczucia humoru, Marcos pozostawił na swoim blogu (zob. niżej) odpowiednie instrukcje w razie aresztowania go:

Gdy zostanę aresztowany [...] winniście ukrywać się, informować się nawzajem, mobilizować się, wysłać mi tytoniu...

Paco Ignacio Taibo II, meksykański lewicowy autor powieści kryminalnych, napisał z Marcosem książkę, zatytułowaną Muertos Incomodos (2004). Wydano też kilka tomów listów, esejów oraz innych tekstów podkomendanta (jak Our Word Is Our Weapon, czy Ya basta). Inne pozycje związane z Marcosem to, m.in. : Marcos, la dignidad rebelde, autorstwa Ignacio Ramoneta.

Prawdopodobie stopień "Subcomandante" (Wicekomendanta) Marcos przyjął w celu uczczenia Ernesta Che Guevary, który nosił stopień Komendanta ("Comandante Che").

[edytuj] Powstanie zapatystów

1 stycznia 1994 armia zapatystów wszczęła zbrojne powstanie w Chiapas, jednym z najbiedniejszych regionów Meksyku, walcząc o uznanie tożsamości Indian w konstytucji kraju, przyznanie im autonomii politycznej i kulturalnej (język, edukacja) oraz uznanie ich za osobowość prawną. Data ta była związana z otwarciem sfery wolnego rynku między Meksykiem, Kanadą i USA. Powstanie zakończyło się zawieszeniem broni.

Rok 2000, wraz ze zmianami w rządzie (prezydentem został Vicente Fox), spowodował pojawienie się nadziei na odnowienie rozmów dot. sytuacji Indian, i Marcos udał się do stolicy. Brak faktycznych działań politycznych spowodował powrót Subcomandante oraz jego towarzyszy w góry Chiapas.

[edytuj] Powrót w 2006 roku

Po pięciu latach nieaktywności, Marcos wrócił na scenę publiczną w styczniu 2006, tym razem dorzucając do swego pseudonimu dwa nowe słowa: Delegat Zero (Delegado Zero), oraz zmieniając środek lokomocji (koń zastąpiony został motocyklem). Zawiedziony niespełnionymi obietnicami byłego prezydenta Meksyku, Marcos chciał uczestniczyć po raz kolejny w uwrażliwianiu opinii publicznej na problemy autochtonów przed wyborami, które miały miejsce 2 lipca 2006. Dzień po wyborach, Marcos twierdził ^[1], że Vicente Fox pomógł w sfałszowaniu wyborów na korzyść Felipe Calderóna.