Svetozar Boroević von Bojna
Z Wikipedii
Svetozar Boroević von Bojna (ur. 13 grudnia 1856, zm. 23 maja 1920) - austro-węgierski feldmarszałek.
Urodził się w prawosławnej serbskiej rodzinie we wsi Umetić koło Kostajnicy (w Chorwacji, na południowy wschód od Zagrzebia). Obszar ten wchodził w skład Pogranicza Wojskowego Austro-Węgier. Po skończeniu szkoły elementarnej studiował na akademiach wojskowych w Kemenitz (koło Peterwardein, ob. Petrovaradin, pod Nowym Sadem) i Grazu. Szybko awansował (kapral w 1872, podporucznik w 1875) i został dowódcą w chorwackiej landwehrze - sam określił się jako "prawosławny Chorwat". Odznaczył się podczas zajmowania Bośni w 1878 i został awansowany na porucznika w 1880. Pomiędzy 1887 a 1891 odbył dodatkowy kurs wojskowy, a następnie pracował jako instruktor. W 1892 został awansowany na majora, a w 1897 na pułkownika. W czerwcu 1898 wyznaczono go na szefa sztabu szóstego korpusu, którym był do lutego 1904. W międzyczasie, w 1899 ożenił się z córką austriackiego oficera. W 1905 został uhonorowany tytułem "von Bojna". W kwietniu 1912 został dowódcą szóstego korpusu.
Kiedy w 1914 zaczęła się I wojna światowa, Boroević von Bojna znajdował się w dowództwie szóstego korpusu na froncie wschodnim. Na początku września 1914 został dowódcą trzeciej armii i w początkach października oswobodził twierdzę Przemyśl. Jego wojska walczyły pod Limanową, na Przełęczy Dukielskiej i w innych miejscach w Karpatach, powstrzymując Rosjan przed wkroczeniem na Węgry. Rosyjskie kontrofensywy w lutym i marcu 1915 o mało nie spowodowały zepchnięcia trzeciej armii Boroevicia na Nizinę Węgierską, lecz dzięki posiłkom niemieckim zdołał on utrzymać pozycje i nie dopuścił do przełamania frontu. Potem (wraz z czwartą armią austro-węgierską arcyks. Józefa Ferdynanda i jedenastą armią niemiecką Mackensena) wziął udział w generalnej ofensywie austriacko-niemieckiej, mającej odrzucić Rosjan i ewentualnie odbić Przemyśl. Boroević nie pozostał jednak na froncie wschodnim dostatecznie długo, aby zobaczyć wyzwolenie Przemyśla, które nastąpiło w czerwcu. 25 V 1915 wraz z częścią trzeciej armii (reszta została wcielona do Grupy Armii Mackensena) został przeniesiony na front włoski. Tam Boroević został dowódcą piątej armii, przy pomocy której zorganizował obronę przed Włochami i powstrzymał wiele ich ofensyw. Mimo to szef sztabu, Conrad von Hötzendorf, polecił mu wycofać się i zaprzestać prób obrony tego obszaru (dzisiejsza Słowenia), uważając go za niemożliwy do obronienia. Jednakże Boroević utrzymywał się z trzydziestoma ze swoich oddziałów, twierdząc, że Słoweńcy dotrzymają pola, kiedy przyjdzie im bronić swojego kraju. To przemówiło do cesarza Franciszka Józefa i dał on Boroeviciowi dowodzenie nad frontem przy Isonzo. Wojska Boroevicia powstrzymały wszystkie z jedenastu włoskich ataków i w Austro-Węgrzech okrzyknięto go "Królem Isonzo", a jego żołnierze adorowali go i nazywali "Naš Sveto!". Za męstwo w walce 1 V 1916 został awansowany do stopnia generała pułkownika (Generaloberst). 23 VIII 1917 doszedł do stanowiska dowódcy frontu południowo-wschodniego, który wkrótce został przemianowany na "Grupę Armii Boroević". 1 II 1918 został feldmarszałkiem, odznaczono go też wieloma orderami, włączając Order Marii Teresy.
Front utrzymał się do listopada 1918, kiedy żołnierze węgierscy zaczęli masowo dezerterować. Po tym wydarzeniu Boroević przegrupował oddziały pod Tagliamento, potem cofnął się do Velden, i ostatecznie porzucił swe obowiązki w grudniu, po całkowitym rozpadzie Austro-Węgier. Jako austriacki generał był osobą niepożądaną w nowo tworzonym Królestwie Serbów, Chorwatów i Słoweńców, więc pozostał w Austrii, gdzie zmarł w szpitalu w Klagenfurcie. Jego ciało zostało przetransportowane do Wiednia, gdzie złożono je w grobie opłaconym przez cesarza Karola.
