Teatr Lalki i Aktora w Wałbrzychu
Z Wikipedii
Teatr Lalki i Aktora w Wałbrzychu - miejski teatr przy ul. Buczka 16 powstały w 1945 roku.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Historia Wałbrzyskiego Teatru Lalki i Aktora sięga 1945 roku, kiedy to krótko po otwarciu Szkoły Muzycznej nieopodal powstał amatorsko – społeczny Teatr Lalek a właściwie Teatr Kukiełek. Teatr powstał i narodził się dzięki życiowej pasji małżonków Melanii i Tadeusza Karwatów, którzy jeszcze przed II wojną światową angażowali się w Sosnowiecki teatr "Baj-Baj". Pierwsze próby do premierowego przedstawienia "O dzielnym Szewczyku, złotowłosej królewnie, strasznym smoku i królu Goździku " odbywały się w prywatnym mieszkaniu państwa Karwatów. premiera odbyła się w grudniu 1945 roku w sali "Cyganerii" na Podgórzu, będąca w owym czasie salonem miasta Wałbrzycha. W skład pierwotnego zespołu oprócz wspomnanego już T. Karwata – reżysera, a zarazem kierownika teatru, wchodziły trzy osoby: scenograf Ferdynand Drabik, oraz aktorzy Anna Białas, Melania Karwatowa i Zdzisław Sanecki. W 1946 roku teatr otrzymuje własny lokal w obrębie restauracji "Zacisze". Równocześnie teatr objeżdża okoliczne miejscowości, takie jak Kamienna Góra, Boguszów-Gorce, Lubawka, Głuszyca prezentując swe występy. Przygotowywane są kolejne premiery m.in. "Cztery mile za piec" Marii Kownackiej, "O Wojtku grajku" Jana Dormana czy też "Dziad i Baba" wg Ignacego Kraszewskiego. 19 października 1947 roku teatr wystawia setne przedstawienie. Od 1948 roku teatr nosił nazwę Miejski Teatr Lalki i Aktora. Dyrektorem nadal był T.Karwat. Stan ten utrzymał się do roku 1953, kiedy najpierw kierownikiem administracyjnym, a następnie dyrektorem został Alfons Drabent. W 1951 roku teatr dostaje dotację ze Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy i zakupuje budynek przy ul. Buczka 16, gdzie mieści się do dziś. Od 1 stycznia 1954 roku teatr przechodzi pod skrzydła Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz przyjmuje nazwę Państwowy Teatr Lalki i Aktora w Wałbrzychu. Dyrektorem nadal jest Alfons Drabent który był najdłużej urzędującym dyrektorem teatru, przeszło 20 lat. W 1975 roku Drabent odchodzi z powodu choroby na rentę; jego miejsce jako dyrektor naczelny zajmuje wcześniejszy kierownik artystyczny Edward Doszla i pozostaje na tym stanowisku do 1978.
[edytuj] Nagrody i wyróżnienia
Liczne nagrody które teatr dostał na przestrzeni lat świadczy o randze i prestiżu teatru. Do znaczących wyróżnień zaliczyć możemy:
- 1960 – Wojewódzki Przegląd Zespołów Estradowych w Polanicy-Zdroju, I nagroda ze spektakl pt. "Wieczór Sentymentalny", otrzymał on też wyróżnienie na Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Poezji we Wrocławiu.
- 1960 – Nagroda dla "Najlepszego Teatru Poezji Ziem Zachodnich" we Wrocławiu
- 1960 – I Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalkowych, E. Doszla – wyróżnienie za reżyserię – "Młynka do kawy" K. I. Gałczyńskiego
- 1962 – I Śląski Festiwal Teatrów Lalkowych w Opolu, E. Doszla – II nagroda za reżyserię – "Biwaku z piosenkami"
- 1964 – II Festiwal Teatrów Lalek w Opolu, II nagrodą za inscenizację i reżyserię i II nagrodą za scenografię – "Awantura w teatrze lalek".
- 1965 – Ogólnopolski Festiwal Sztuk Małoobsadowych w Warszawie, Andrzej Rettinger – II nagroda za reżyserię – "Bamba w oazie Tongo"
- 1967 – III Śląski Festiwal Teatrów Lalkowych w Opolu, Włodzimierz Dobrowolski, Ali Bunsch – I nagroda za ogólny poziom artystyczny i I nagroda za scenografię – "O chłopie co wszystkich zwodził (złoty klucz)"
- 1968 – Nagroda Artystyczna Prezydium WRN
- 1972 – Ogólnopolski Konkurs Solistów Teatrów Lalek w Białymstoku, J. Górecka, W. Pietrzyk – II nagroda – "Romeo i Julia"
- 1984 – Konfrontacje Teatralne VI Biennale Sztuki Dla Dzieci w Poznaniu, zdobywca "Srebrnych Koziołków" oraz I zespołową nagrodę aktorską, I nagrodę za reżyserię oraz III nagrodę za scenografię – "Która Godzina"
- 1993 – XVI Ogólnopolski Festiwal Teatrów Lalek w Opolu, nagród oraz dyplom "za szafę", która realizuje ważną w adaptacji funkcję dramaturgii – "Burza w teatrze Gogo".
- 1993 – VIII Łomżyńskie Spotkania Teatrów w Walizce, I nagroda za scenografię – "Romeo i Julia".
- 1996 – X Łomżyński Festiwal Teatru w Walizce, I nagroda za scenografię – "Dziesięciu Małych Murzynków".
Oprócz tego teatr uczestniczył w licznych festiwalach, konkursach, spotkaniach teatralnych m.in. w Bielsku-Białej, Słupsku, Łomży, Białystok, Krakowie, Rzeszowie i innych. Występował także na estradach światowych m.in. w Niemczech, Czechach, Rumunii, Rosji. Obecnie teatr jest jednym z 22 teatrów lalek w Polsce i jednym z dwóch teatrów lalek na Dolnym Śląsku.
[edytuj] Bibliografia
- Praca Zespołowa pod redakcją S. Michalkiewicza: Wałbrzych zarys monografii na tle regionu, DTSK Silesia, Wrocław 1993
- K. Krzyżagórski: XXV-lecie Państwowego Teatru Lalek w Wałbrzychu, Wałbrzych 1970
- Strona internetowa Teatru
- UM Wałbrzych – Folder Promocyjny Wałbrzych 2003
