Thun (jezioro)
Z Wikipedii
| Jezioro Thun | |
 Mapa Jeziora Thun |
|
| Kontynent | Europa |
| Państwa | Szwajcaria, |
| Powierzchnia | 48,3 km² |
| Wymiary | 17,5 × 3,5 km |
| Głębokość • maksymalna |
217 m |
| Objętość | 6,5 km³ |
| Wysokość lustra wody | 558 m n.p.m. |
| Rzeki zasilające | Aare, Kander, Lombach |
| Rzeki wypływające | Aare |
| Miejscowości nadbrzeżne | Thun, Spiez, Oberhofen |
Jezioro Thun (niem. Thunersee, fr. lac de Thoune) – jezioro w Szwajcarii, w kantonie Berno. Położone jest u północnych podnóży Alp Berneńskich, w tzw. Oberlandzie Berneńskim. Jest jeziorem przepływowym – przepływa przez nie rzeka Aare.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
Mocno wydłużone w osi południowy wschód – północny zachód i nieznacznie wybrzuszone ku południowi, jezioro Thun ma długość 17,5 km i maksymalną szerokość 3,5 km. Jego powierzchnia wynosi 48,3 km² – jest ósmym co do powierzchni jeziorem Szwajcarii, czwartym – położonym całkowicie w granicach tego kraju i największym, położonym w całości na terenie jednego kantonu. Maksymalna głębokość jeziora wynosi 217 m (wg innych źródeł: 215 m), a objętość zgromadzonych w nim wód 6,5 km³. Powierzchnia lustra wody znajduje się na wysokości 558 m n.p.m.
[edytuj] Zlewnia jeziora
Powierzchnia zlewni rzek wpływających do jeziora wynosi ok. 2500 km² (w tym powierzchnia jeziora Brienz). Największą rzeką wpływającą do jeziora jest Aare, która wypływa z położonego nieco na wschód i o 6 m wyżej wspomnianego jeziora Brienz. Z jeziora wypływa tylko jedna rzeka - Aare. Jej średni przepływ u wypływu z jeziora wynosi 110 m³/s, natomiast maksymalny przepływ – 345 m³/s.
[edytuj] Zagrożenie dla jeziora
Podobnie jak większość alpejskich jezior centralnej Szwajcarii, jezioro Thun było wykorzystywane przez armię szwajcarską do składowania zbędnej amunicji i materiałów wybuchowych. Z uwagi na bliskość w stosunku do wojskowych magazynów, w latach 1945-1964 zatopiono w nim (w zależności od szacunków) od 3000 do 4600 ton (z przeszło 8000 ton dotychczas ujawnionych) bomb lotniczych, pocisków artyleryjskich, granatów, amunicji strzeleckiej i materiałów wybuchowych (w tym TNT). Poza wybuchowym, największym zagrożeniem są zawarte w amunicji metale ciężkie i inne toksyczne związki, których szkodliwe oddziaływanie m. in. na faunę jeziora jest ostatnio poważnie brane pod uwagę.
Po wielu latach przemilczania sprawy, problem amunicji zatopionej w jeziorze od 2003 r. jest oficjalnie rozpatrywany przez władze Konfederacji Szwajcarskiej.
[edytuj] Żegluga na jeziorze
Od 1835 r. działa na jeziorze regularna żegluga pasażerska (dziś wykorzystywana prawie wyłącznie w celach turystycznych). Aktualnie obsługuje ją największa prywatna szwajcarska spółka kolejowa BLS AG, dysponująca flotą 10 jednostek.
Wśród jednostek "Białej floty" jeziora Thun znajduje się historyczny parowy bocznokołowiec „Blümlisalp”, nazwany tak od jednego ze szczytów, wznoszących się w otoczeniu jeziora. Zbudowany w 1906 r. w zakładach Escher, Wyss & Cie w Zurychu, był największym i najbardziej eleganckim statkiem-salonem na jeziorze. Wycofany z użytku, od 1 sierpnia 1971 r. rdzewiał u ujścia rzeki Kander. Na fali zainteresowania dawnymi statkami parowymi dzięki inicjatywie stowarzyszenia „Vereinigung Vaporama“ został wyremontowany i 22 maja 1992 r. ponownie oddany do użytku turystów. Podstawowe parametry: długość pokładu 60,45 m, szerokość na wysokości kół łopatkowych 13,15 m, maksymalne zanurzenie 1,58 m. Zabiera maksymalnie 800 pasażerów.
[edytuj] Region winiarski
Otoczenie jeziora Thun jest regionem uprawy winorośli. Winnice znajdują się w gminach Thun, Spiez, Oberhofen i Hilterfingen. Uprawia się tu białe szczepy Müller-Thurgau i Chardonnay oraz czerwone Garanoir i Pinot Noir. Od 1 stycznia 2008 r. producenci win z regionu jeziora Thun (niem. Produktionsregion Thunersee) uzyskali prawo oznaczania swych wyrobów znakiem AOC (fr. Appellation d’Origine Contrôlée).
