TIROS 5

Z Wikipedii

TIROS 5

Inne nazwy	TIROS V, TIROS-E, A-50, S00309, 1962 A Alpha
Zaangażowani	NASA, US Army Signal Research and Development Lab, US Weather Bureau, US Naval Photographic Interpretation Center (USA)
Indeks COSPAR	1962-025A
Rakieta nośna	Thor Delta
Miejsce startu	Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego, USA
Orbita (docelowa, początkowa)
Perygeum	586 km
Apogeum	972 km
Okres obiegu	100 min
Nachylenie	58,08°
Mimośród	0,026948
Czas trwania
Początek misji	19 czerwca 1962 (12:19:01 GMT)
Koniec misji	14 maja 1963
Wymiary
Wymiary	107 cm po przekątnej; 56 cm wys.
Masa całkowita	129,3 kg

TIROS 5 (ang. Television Infrared Observational Satellite; Satelita obserwacji telewizyjnych i podczerwonych) - amerykański satelita meteorologiczny. Przesłał 58 226 zdjęć pokrywy chmur, z czego 49 236 było użytecznych meteorologiczne. Wówczas były to najlepsze zdjęcia otrzymane przez serię satelitów TIROS. Po raz pierwszy w historii meteorolodzy zaobserwowali formowanie się chmur o kształtach przypominających płatki śniegu, tzw. radialnych.

Z powodu usterki lub pomyłki w naziemnym sterowaniu członem Delta, satelita osiągnął orbitę eliptyczną, zamiast kołowej.

[edytuj] Opis misji

Chmura radialna zaobserwowana przez TIROSa 5

Satelitą zarządzało US Weather Bureau (dzisiejsza National Oceanic and Atmospheric Administration). Większe nachylenie orbity (58°, a dla poprzednich misji 48°) rozszerzyło zasięg obserwacji kamer do 65° szerokości geograficznej północnej i południowej. Kamera średniokątowa (80°) przestała działać 17 dni po starcie. Mimo to, statek funkcjonował normalnie do 14 maja 1963, kiedy to został wyłączony z powodu usterki w elektronice sterującej migawką drugiej kamery.

Statek cały czas pozostaje na orbicie, której żywotność szacuje się na 100 lat.

[edytuj] Budowa i działanie

Statek został opracowany przez Goddard Space Flight Center, część NASA, oraz firmy: Radio Corporation of America (RCA), Astro Electronic Division (dzisiejszy Lockheed Martin). Szkielet satelity wykonano z aluminium i stali nierdzewnej. Ściana boczna miała kształt 18-ścianu. Pokrycie statku stanowiło ponad 9 260 ogniw słonecznych, każde o wymiarach 1×2 cm. Gromadziły energię w 21 akumulatorach NiCd^[1].

Na obwodzie spodu statku zamontowano pięć stałopędnych silniczków nadających satelicie ruch obrotowy o prędkości od 8 do 12 obrotów na minutę. Oś obrotu statku mogła być kontrolowana z dokładnością 1, 2 stopni. Służył do tego magnetyczny system kontroli położenia. Jego układem wykonawczym było 250 przewodów owijających statek po obwodzie. Konieczny dla kontroli pozycji moment obrotowy wytwarzała interakcja ziemskiego pola magnetycznego z polem magnetycznym (prądem) zaindukowanym w statku. Nowym elementem był podczerwony czujnik horyzontu.

Do łączności z Ziemią używano pojedynczej anteny monopolowej. Umieszczona była na szczycie statku. Dwie anteny dipolowe (4 pręty wystające ze spodu statku) służyły do nadawania telemetrii (częstotliwość 235 MHz; moc 2 W). Kamery wyzwalały się automatycznie po wejściu Ziemi w pole widzenia. Zdjęcia były przesyłane bezpośrednio na Ziemię lub nagrywane na rejestratorze, mieszczącym do 32 obrazów. Nadawanie sekwencji 32 obrazów trwało 100 sekund. Odbywało się przez 3 W nadajnik FM, na częstotliwości 237 MHz.

[edytuj] Ładunek

Tajfun "Ruth" sfotografowany 18 sierpnia 1962 przez TIROSa 5. Tajfun wiał z prędkością ok. 230 km/h

System telewizyjny TIROSA 5 był projektowany do uzyskania użytecznych obrazów meteorologicznych oraz do dalszych testów związanych z uzyskiwaniem satelitarnych zdjęć pokrywy chmur. Składał się on z dwóch niezależnych zestawów kamer telewizyjnych typu Vidicon 127 mm z nowymi soczewkami dającymi mniej zniekształcony obraz (jedna z obiektywem szerokokątnym 104°, druga z obiektywem 80°), magnetycznych rejestratorów taśmowych (o pojemności 32 zdjęć), i nadajników sygnału TV (3 W mocy, częstotliwość pracy 237 MHz). Obraz z kamer miał rozdzielczość 500 linii. Zamontowane były na spodzie statku. Ich osie optyczne były równoległe do osi obrotu statku, która leżała w płaszczyźnie orbity satelity. Obrazy były wysyłane do jednej z dwóch stacji naziemnych lub gromadzone na taśmie magnetycznej w celu późniejszego odtworzenia. Nadanie 32 zdjęć przez satelitę zabierało 100 sekund. Z wysokości 700 km jedno zdjęcie pokrywało obszar 1 200 x 1 200 km, z rozdzielczością 2,5 - 3 km (w nadirze). Kamera średniokątna pokrywała obszar 725 x 725 km, z rozdzielczością ok. 2 km (w nadirze). System mógł wykonywać dzienne zdjęcia pokrywy chmur, między 55° S a 55° N szerokości geograficznej
Wskaźnik kierunku północnego

Prócz systemu telewizyjnego, TIROS 5 przenosił również instrumenty (trzy czujniki promieniowania), które wyniosła poprzednia misja, TIROS 4. Czujniki te zostały jednak wyłączone przed startem ponieważ nie przeszły testów przedstartowych.