TOPAS

Z Wikipedii

TOPAS Transportér Obrněný Pásový
TOPAS-2AP w Muzeum Wojska Polskiego
Dane podstawowe
Państwo	Czechosłowacja
Typ pojazdu	transporter opancerzony
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	2 + 16 żołnierzy desantu (TOPAS) 3 + 12 lub 8 żołnierzy desantu (TOPAS-2AP)
Historia
Prototypy	1962
Produkcja	1962 – 1972
Dane techniczne
Silnik	1 silnik wysokoprężny, 6-cylindrowy, rzędowy P-V6 o mocy 300 KM (220 kW) przy 1800 obr./min.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	407 l
Pancerz	z płyt walcowanych o grubości 17 mm
Długość	7,00 m
Szerokość	3,14 m (TOPAS) 3,225 m (TOPAS-2AP)
Wysokość	2,10 m (TOPAS) 2,725 m (TOPAS-2AP) 2,72 m (WPT-TOPAS)
Prześwit	0,41 m (TOPAS) 0,425 m (TOPAS-2AP)
Masa	masa bojowa 15 000 kg (TOPAS) 16 000 kg (TOPAS-2AP) masa własna 13 000 kg (TOPAS) 15 100 kg (TOPAS-2AP)
Moc jedn.	20,0 KM/t (TOPAS) 18 KM/t (TOPAS-2AP)
Nacisk jedn.	0,51 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	60 km/h (po drodze) 10,8 km/h (pływania)
Zasięg	450 – 550 km (po drodze) 150 km (pływania)
Pokonywanie przeszkód
Rowy (szer.)	2,80 m
Ściany (wys.)	1,10 m
Kąt podjazdu	38º
Dane operacyjne
Uzbrojenie
TOPAS 1 karabin maszynowy kal. 7,62 mm 1 pancerzownica Tarasnice 21 kal. 82 mm TOPAS-2AP 1 wielkokalibrowy karabin maszynowy KPWT kal. 14,5 mm 1 karabin maszynowy PKT lub SGMT kal. 7,62 mm (sprzężony z KPWT) WPT-TOPAS 1 karabin maszynowy PK kal. 7,62 mm
Użytkownicy

TOPAS (cz. Transportér Obrnený Pasovy) – gąsienicowy transporter opancerzony konstrukcji czechosłowackiej z okresu po II wojnie światowej.

[edytuj] Historia

Pod koniec lat 50. XX wieku Czechosłowacja nabyła w ZSRR licencję na produkcję transporter opancerzony BTR-50. Otrzymana dokumentacja stała się podstawą do opracowania nowego gąsienicowego transportera opancerzonego dla Czechosłowackiej Armii Ludowej. Prace nad nowym transporterem rozpoczęto w 1958 roku. Prace nad pierwszym z wersji tego transportera ukończono w 1962 roku i otrzymał on nazwę TOPAS (skrót od pełnej nazwy – Transportér Obrněný PÁSový)

W ramach modernizacji zmieniono układ przeniesienia mocy, silnik wyposażono w turbosprężarkę i zmieniono kształt przedniej-górnej płyty pancernej.

Zmodernizowany transporter został przyjęty do uzbrojenia armii czechosłowackiej i otrzymał oznaczenie OT-62 (skrót od Obrněný Transportér vzor 62) a jego produkcję seryjną rozpoczęto w 1963 roku.

Produkowana go w kilku wersjach:

• OT-62A — transporter opancerzony, nieuzbrojony (wersja podstawowa)
• OT-62B (TOPAS-2A) — transportera z wieżyczką obrotową, uzbrojony w km kal. 7,62 mm (w wieżyczce obrotowej) i pancerzownicę Tarasnice 21 kal. 82 mm
• DTP-62 (cz. Dílna Technické Pomoci) — wóz pogotowia technicznego, produkowany w Czechosłowacji
• wóz sztabowy przystosowany do pracy oficerów sztabowych
• wóz dowodzenia
• wozu łączności

Na początku lat sześćdziesiątych transportery opancerzone TOPAS został przyjęty do uzbrojenia Wojska Polskiego, była to wersja podstawowa – nieuzbrojona. W związku z tym w Wojskowej Akademii Technicznej rozpoczęto pracę nad jego modernizacją polegającą na zamontowaniu wieży przy czym wykorzystano wieżę z transportera SKOT-2A. Zmodyfikowana wieża otrzymała oznaczenie 2AP i była uzbrojona w sprzężone wielkokalibrowy karabin maszynowy KPWT i karabin maszynowy SGMT (później zmieniony na PKT). Transporter TOPAS wyposażony w taką wieżę otrzymał oznaczenie TOPAS-2AP.

Po wprowadzeniu do produkcji seryjnej budowano dwie jego wersje różniące się wyposażeniem:

• OT-62C, wersja I – transportera opancerzonego dla przewozu drużyny piechoty z pełnym wyposażeniem bojowym (3 członków załogi i 12 żołnierzy desantu).
• OT-62C, wersja II – transportera opancerzony dla przewozu działonów moździerzy (przewoził 2 moździerze 82 mm i ośmiu artylerzystów)

W Polsce Wojskowym Instytucie Techniki Pancernej i Samochodowej opracowano jeszcze jedną wersję tego transportera jako wozu pogotowia technicznego oznaczono go jako WPT-TOPAS. W tej wersji transporter miał służyć do ewakuacji z pola walki (także z wody) uszkodzonych transporterów TOPAS i czołgów pływających PT-76, holowania tych pojazdów, dokonywania drobnych napraw w rejonie walk i udzielania pomocy załogom. W związku z tym w skład wyposażenia tego transportera wchodziły:

• wyciągarka mechaniczna o uciągu 2,5 tony i linie o długości 600 m – służąca do wyciągania pojazdów z wody
• dźwig o nośności 1 tony, napędzany ręcznie, z możliwością montowania w kilku miejscach
• zasobniki z zestawem narzędzi, przyrządów i urządzeń do naprawy
• zestaw spawalniczy (do spawania gazowego)
• ponton, przyrządy dla płetwonurków

[edytuj] Użycie

Po rozpoczęciu produkcji seryjnej transporter opancerzony TOPAS wszedł do uzbrojenia wojska Czechosłowackiej Armii Ludowej pod oznaczeniem OT-62. W późniejszym okresie był sprzedawany także wielu krajów Afryki i Azji, przy czym była to wersja nieuzbrojona.

Po zakupieniu przez Polskę transportera ze względu na dobrą pływalność znalazła się na uzbrojeniu 7. Dywizji Obrony Wybrzeża (polska dywizja piechoty morskiej) i był po podstawowy transporter tej dywizji. Wojsko Polskie posiadało ok. 200 transporterów tego typu, które używano do połowy lat osiemdziesiątych.