Transakcje depozytowo-kredytowe
Z Wikipedii
Transakcje depozytowo - kredytowe to powstały na skutek połączenia kredytów refinansowych, które są udzielane bankom komercyjnym przez bank centralny oraz depozytów przyjmowanych od banków komercyjnych przez bank centralny. Za ich pośrednictwem banki komercyjne mogą pożyczać więc pieniądze od banku centralnego, który staje się tzw. kredytodawcą ostatniej instancji. Odpowiednio skonstruowany układ tychże operacji umożliwia neutralizowanie wahań stóp procentowych i sprawne prowadzenie zamierzonej polityki gospodarczej. Górną granicę przedziału wahań rynkowej stopy procentowej wyznacza stopa lombardowa, określająca krańcowy koszt pozyskania pieniądza na rynku między bankowym, dolną zaś stopa depozytowa, określająca minimalną rentowność lokat dokonywanych na tym rynku. W ustawie o Narodowym Banku Polskim wymienione są następujące formy refinansowania się banków komercyjnych w banku centralnym:
1. Do określonej kwoty na rachunku kredytowym.
2. Pod zastaw papierów wartościowych (kredyt lombardowy).
3. W innej formie określonej przez zarząd NBP np. nieoprocentowany kredyt techniczny.
Transakcje depozytowo - kredytowe stanowią dlatego istotne elementy polityki pieniężnej w przypadku kiedy regulowanie płynności płatniczej sektora bankowego za pomocą operacji otwartego rynku nie zapewnia utrzymania ustabilizowanego i zgodnego z oczekiwaniami banku centralnego poziomu stóp procentowych. Stąd różnice w stanie płynności sektora bankowego.
Spis treści |
[edytuj] Kredyt lombardowy
Jest on najczęściej wykorzystywaną formą refinansowania się banków komercyjnych w banku centralnym. To forma krótkookresowej pożyczki udzielanej bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych. Jest on oprocentowany według obowiązującej stopy lombardowej, której wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej. Jego zadaniem jest domykanie krótkookresowych luk płynności, ale w praktyce zdarzają się też i przypadki innych zastosowań. W USA np. banki komercyjne mogą otrzymać kredyt lombardowy na finansowanie sezonowego skupu płodów rolnych.
[edytuj] Kredyt redyskontowy
Polega on na tym, iż bank centralny odkupuje od banków komercyjnych weksle, które zostały przez nie uprzednio zdyskontowane. Bank komercyjny może przedstawić weksel do redyskonta w banku centralnym jeżeli chce zwiększyć swoją płynność, aby następnie zwiększyć akcję kredytową. Bank centralny aby zachęcić bądź zniechęcić banki komercyjne do operacji redyskontowania weksli, a przez to wpłynąć na zdolność udzielania kredytów, może podwyższać lub obniżać stopę redyskontową weksli. Jednocześnie jednak to banki komercyjne przy dyskontowaniu weksli pobierają cenę w postaci stopy dyskontowej, określającej wysokość oprocentowania, o które pomniejsza się wartość nominalną weksla przy udzielaniu pod jego równowartość kredytu.
[edytuj] Kredyt refinansowy
Podstawowym zadaniem kredytów refinansowych jest to, aby zapewnić płynność bankom komercyjnym w razie sytuacji niespodziewanego jej zachwiania. Mają służyć na pokrycie przejściowych niedoborów płynności, są więc instrumentami krótkoterminowymi. Dostęp do kredytu refinansowego jest ograniczony poprzez:
1. Limity jego wykorzystania.
Są to tzw. kontyngenty kredytu, mogą być one ustalane dla wszystkich banków jednolicie lub indywidualnie dla każdego z osobna. Stanowią one górną granicę możliwości refinansowania w banku centralnym. Bank komercyjny musi się liczyć z możliwością wyczerpania tego źródła zasobów płynności, będzie wtedy wykorzystywał kredyt refinansowy w wyjątkowych sytuacjach.
2. Oprocentowanie.
Ustalając jego wysokość na poziomie powyżej rynkowych stóp procentowych, bank centralny zachęca banki komercyjne do wykorzystania tańszych źródeł płynności (np. pożyczki na rynku międzybankowym).
[edytuj] Operacje depozytowe
Należą do nich lokaty na rachunku terminowym w banku centralnym, zwane depozytami na koniec dnia. To ostatni instrument zaliczany do transakcji depozytowo - kredytowych. Lokata terminowa w formie depozytu na koniec dnia stwarza bankom komercyjnym możliwość deponowania w banku centralnym krótkookresowych, jednodniowych depozytów. Mogą one zostać przekazane na rachunek w banku centralnym do końca dnia operacyjnego. W następnym dniu roboczym zwracane są zdeponowane środki wraz z należnymi odsetkami, naliczanymi według zmiennej stopy, zwanej stopą depozytową. Jej wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej, bacząc, by kształtowała się ona na poziomie niższym od stopy referencyjnej, określającej minimalne oprocentowanie papierów wartościowych z siedmiodniowym terminem zapadalności, wykorzystywanych przez bank centralny przy przeprowadzaniu operacji otwartego rynku.
[edytuj] Źródła
Praca zbiorowa pod redakcją Janusza Ostaszewskiego: "Finanse", Wydawnictwo Difin, Warszawa 2007.
Polski portal finansowy: www.bankier.pl
