Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
Z Wikipedii
| Unia Europejska |
 Ten artykuł jest częścią serii o : |
|
Trybunał Sprawiedliwości z siedzibą w Luksemburgu (potocznie: Europejski Trybunał Sprawiedliwości - ETS, pełna nazwa: Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, ang. Court of Justice of the European Communities, franc. Cour de Justice des Communautés européennes) - jeden z organów głównych Wspólnot Europejskich, pełniący funkcję sądu międzynarodowego, konstytucyjnego i administracyjnego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Trybunał powstał na mocy traktatu o EWWIS, a na mocy umowy o wspólnych instytucjach z 25 marca 1957 roku oraz Protokołu o statucie Trybunału Sprawiedliwości objął jurysdykcją sprawy wszystkich trzech Wspólnot. W 1989 roku (na mocy Jednolitego Aktu Europejskiego) przy Trybunale utworzono Sąd Pierwszej Instancji, którego orzecznictwo dotyczy spraw dotyczących osób fizycznych i prawnych. Jego wyroki są prawomocne.
[edytuj] Skład
Zobacz więcej w osobnym artykule: lista członków Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich.W skład Trybunału wchodzi 27 sędziów, mianowanych przez każde państwo członkowskie. Osoby te muszą spełniać w swym kraju przesłanki powoływania na najwyższe stanowiska sędziowskie lub są najwybitniejszymi autorytetami w dziedzinie prawa. Sędziowie Trybunału są z zasady przedstawicielami Unii Europejskiej i nie mogą orzekać w sprawach, których stroną jest państwo, które ich nominowało. Wybierają spośród siebie przewodniczącego na trzy lata; obecnie funkcję tę pełni Vassilios Skouris, a polskim sędzią jest Jerzy Makarczyk. Przy Trybunale działa 8 rzeczników generalnych (adwokatów) obsadzanych na sześcioletnią kadencję. Co trzy lata dokonuje się częściowej wymiany składu sędziowskiego i adwokackiego (rotacja).
Trybunał może obradować w pełnym składzie (w przypadkach określonych w Statucie Trybunału, np. kiedy ma za zadanie zdymisjonować rzecznika praw obywatelskich czy orzec o dymisji członka Komisji, który naruszył ciążące na nim zobowiązania oraz jeśli Trybunał uzna, że wniesiona sprawa ma wyjątkowe znaczenie), lub w składzie wielkiej izby - trzynastu sędziów (na żądanie Państwa Członkowskiego albo instytucji, które są stroną w postępowaniu, a także w sprawach szczególnie ważnych lub skomplikowanych). Inne sprawy są rozpatrywane przez izby składające się z pięciu lub trzech sędziów. Prezesi izb złożonych z pięciu sędziów wybierani są na trzy lata, a prezesi izb złożonych z trzech sędziów na jeden rok.
źródło: http://www.curia.europa.eu/pl/index.htm
[edytuj] Kompetencja
Trybunał Sprawiedliwości:
- orzeka o legalności aktów prawnych wydawanych przez inne organy UE oraz ich zgodności z Traktatami,
- Akty prawne wydane przez organy Wspólnot mogą być zaskarżane, jeśli zostały wydane mimo braku kompetencji do ich wydania, naruszają istotne wymogi proceduralne, a także w przypadku bezczynności organu (braku decyzji) naruszającej postanowienia Traktatu, nadużycia prawa swobodnej oceny. Trybunał ponadto rozstrzyga spory kompetencyjne między organami Wspólnot.
- dokonuje obowiązującej wykładni aktów prawnych,
- Europejski Trybunał Sprawiedliwości zapewnia jednolitą wykładnię prawa wspólnotowego przez wydawanie na wniosek sądu państwa członkowskiego orzeczeń wstępnych. W przypadku wątpliwości interpretacyjnych sąd krajowy może zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości z wnioskiem o dokonanie interpretacji prawa wspólnotowego. Jeżeli problem interpretacyjny pojawia się w sprawie toczącej się przed sądem krajowym, od rozstrzygnięcia której nie przewidziano odwołania w prawie krajowym, organ ten ma obowiązek wystąpić do Trybunału o wydanie orzeczenia wstępnego.
- na wniosek Komisji Europejskiej podejmuje decyzje wobec państw nie wypełniających zobowiązań traktatowych,
- rozpoznaje spory między państwami członkowskimi lub między tymi państwami a Komisją Europejską,
- rozpoznaje i rozstrzyga spory pomiędzy Instytucjami Europejskimi a ich pracownikami (Trybunał Spraw Pracowniczych)
- dokonuje rewizji wyroków Sądu I Instancji,
- może też rozstrzygać skargi wniesione przez osoby fizyczne i prawne do Sądu Pierwszej Instancji, od których z przyczyn proceduralnych strony sporu się odwołały.
Orzeczenia Trybunału mają charakter ostateczny.
Urzędowym językiem Trybunału jest język francuski.
[edytuj] Ważniejsze orzeczenia
Zobacz więcej w osobnym artykule: Lista orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich.[edytuj] Zobacz też
- Trybunał Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu
