Turkiestański Komitet Narodowy

Z Wikipedii

Turkiestański Komitet Narodowy (niem. Turkestanisches Nationalkommitee, ros. Туркестанский национальный комитет) – kolaboracyjne przedstawicielstwo narodowe narodów ZSRR z Azji Środkowej w III Rzeszy podczas II wojny światowej

[edytuj] Historia

Komitet powstał w sierpniu 1942 r. w Berlinie pod patronatem Ostministerium kierowanego przez Alfreda Rosenberga. Reprezentował interesy narodów Azji Środkowej kolaborujących z Niemcami, które chciały na obszarze sowieckiego Kazachstanu, Uzbekistanu, Kirgistanu, Tadżykistanu i Turkmenistanu stworzenia niepodległego Turkiestanu przy pomocy wojsk hitlerowskich. Na jego czele stał jako prezydent Uzbek Weli Kajum-chan, zaś funkcję sekretarza generalnego pełnił Uzbek Karimi, a następnie Kazach Kanatbaj. W skład prezydium wchodziło 4 Kazachów, 3 Turkmenów, 3 Uzbeków, 2 Tadżyków i 2 Kirgizów. Jednakże między przedstawicielami różnych narodów trwały walki frakcyjne, aby zrealizować własne interesy. Do kompetencji Komitetu należały sprawy kulturalne, oświatowe, propagandowe, publikacyjne. Były to faktycznie drugorzędne kompetencje, gdyż Niemcy zamierzali traktować Komitet jedynie jako instytucję fasadową, bez realnej władzy. Komitet odgrywał dużą rolę przy formowaniu w I poł. 1942 r. na obszarze Generalnej Guberni i okupowanej Ukrainy dwóch Legionów Turkmeńskich. Następnie jego działacze prowadzili wśród żołnierzy z Azji Środkowej działalność propagandową w duchu pro-niemieckim i antykomunistycznym, oświatową (różne kursy i szkolenia), kulturalną i publikacyjną, wydając narodowe gazety oraz różne publikacje, odezwy, ulotki itp. W maju 1944 r. w Wiedniu pod patronatem Komitetu doszło do zwołania wszechświatowego zgromadzenia narodów Azji Środkowej. Działalność Komitetu trwała do zakończenia wojny w maju 1945 r.