Tuwińcy
Z Wikipedii
Tuwińcy (dawniej Urianchajcy, Sojoci) - naród turecki, żyjący w Tuwińskiej Republice Autonomicznej w południowej Syberii, w Mongolii (24 tys.) i Chinach. Mongolscy Tuwińcy zasymilowali się wśród Mongołów i nie używają już własnego języka tuwińskiego. Społeczność Tuwińców w Rosji liczy 243 tysiące osób (w 2002). Dzielą się na dwie grupy. Wschodni Tuwińcy, nazywani Todżyńcami, stanowią około 5% społeczności, od reszty Tuwińców odróżnia ich tradycyjny sposób gospodarowania: są myśliwymi i hodowcami reniferów. Zajęciem reszty Tuwińców była hodowla bydła. Obecnie prowadzą półosiadły tryb życia mieszkają, podobnie jak Mongołowie, w jurtach. Pierwotną religią Tuwińców był szamanizm, ale od XVIII wieku zdecydowana większość wyznaje lamaizm, choć niewielka część ludności praktykuje szamanizm.
Do 1911 kontrolę nad ziemiami Tuwińców sprawowały Chiny, w okresie 1911 - 1914 faktycznie niepodległa Mongolia, a od kwietnia 1914 Tuwa była częścią Rosji. W 1921 roku powstała, formalnie niezależna Republika Tannu-Tuwa, będąca w praktyce formą rosyjskiego protektoratu. W 1944 roku republikę zlikwidowano i kraj włączono do ZSRR. Obecnie Tuwińcy przeżywają okres renesansu kultury narodowej. Słynny w świecie stał się ich tradycyjny krtaniowy śpiew. Dużą popularność po 1991 zyskały idee niepodległościowe, jednak od początku XXI wieku są one przytłumione.
Około 200-osobowa grupa Tuwińców, żyjąca po mongolskiej stronie granicy mongolsko-rosyjskiej, w odosobnionej i trudnodostępnej okolicy, wciąż prowadzi koczowniczy tryb życia i mieszka nie w domach i nie w jurtach, ale w stożkowych namiotach bardzo podobnych do indiańskich tipi. Hodują renifery i są w zasadzie samowystarczalni. Nazywani też bywają "Catanami".
