Upwelling
Z Wikipedii
Upwelling to zjawisko podnoszenia się oceanicznych wód głębinowych, zwykle z głębokości poniżej termokliny, na powierzchnię. Generowane jest przede wszystkim przez wiatry wiejące wzdłuż brzegu, które powodują, zgodnie z teorią Ekmana, odpływanie od brzegu wody powierzchniowej i zastępowanie jej wodami z niższych warstw. Na półkuli północnej zjawisko to zachodzi gdy ląd znajduje się po lewej stronie prądu, na półkuli południowej - po prawej.
Zjawisko to obserwowane jest we wszystkich morzach i oceanach. Duże upwellingi oceaniczne występują we wschodnich rejonach basenów oceanicznych, zwłaszcza u wybrzeży Peru i Chile. Zimne, bogate w składniki pokarmowe wody głębinowe sprawiają że wody na powierzchni oceanu odznaczają się najczęściej bardzo dużą produktywnością biologiczną.
Ten powolny ruch wznoszący zachodzi w strefie międzyzwrotnikowej głównie w pobliżu zachodnich wybrzeży kontynentów, gdzie pasaty odpychają od lądów powierzchniowe wody oceaniczne w kierunku zachodnim.
