Vinaya Pitaka
Z Wikipedii
Vinaya Pitaka (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol.: kosz dyscypliny) jest tekstem buddyjskim, jednym z trzech "koszy" (pāḷi: piṭaka), które tworzą Tipitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr.: Tripiṭaka त्रिपिटक; pol.: trzy kosze). Jej głównym tematem są reguły monastyczne dla mnichów i mniszek.
Spis treści |
[edytuj] Wersje zachowane do dzisiejszych czasów
1. Wersja palijska tradycji Theravady, będąca częścią Kanonu palijskiego. Została przetłumaczona przez I.B. Hornera jako The Book of Discipline, 1938-66, 6 tomów, wyd. Pali Text Society [1], Bristol
- Suttavibhanga (pāḷi: suttavibhaṅga): komentarz na temat Patimokkhy (wskazań etycznych)
- Mahavibhanga (pāḷi: mahāvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mnichów
- Bhikkhunivibhanga (pāḷi: bhikkhunīvibhanga): dotyczący wskazań etycznych dla mniszek
- Khandhaka (pāḷi: khandhaka): 22 rozdziały na różne tematy
- Parivara (pāḷi: parivara) analiza wskazań etycznych, z różnych punktów widzenia
2. 'Dul-ba, tybetańskie tłumaczenie wersji Mulasarvastivady; ta wersja używana jest w tradycji tybetańskiej
- Vinayavastu: 16 skandhak (pāḷi: khandhaka; skr. skandhaka) i początek 17.
- Pratimokshasutra dla mnichów
- Vinayavibhanga dla mnichów
- Pratimokshasutra dla mniszek
- Vinayavibhanga dla mniszek
- Vinayakshudrakavastu: dalszy ciąg 17. skandhaki i pozostałe
- Vinayottaragrantha: dodatki, w tym Upaliparipriccha, która koresponduje z jednym z rozdziałów Parivary
3. Ssŭ-fen lü (katalog Taisho: nr 1428), chińskie tłumaczenie wersji Dharmaguptaki. To wersja używana w tradycji chińskiej i wywodzących się z niej tradycji koreańskiej, wietnamskiej oraz w japońskiej szkole Ritsu. Większość mnichów i mniszek w Japonii nie podąża za wskazaniami Vinayi, ale za wskazaniami Mahayany (wskazaniami Bodhisattwy). Jest to efekt skutecznej kampanii szkoły Tendai.
- Bhikshuvibhanga dotyczący wskazań dla mnichów
- Bhikshunivibhanga dotyczący wskazań dla mniszek; przetłumaczony przez Ann Heirman jako "Rules for Nuns According to the Dharmaguptakavinaya", część II, Motilal Banarsidass, Delhi, 2002
- Skandhaka
- Samyuktavarga
- Vinayaikottara, odpowiadający z jednym z rozdziałów Parivary
4. Shih-sung lü (katalog Taisho: nr 1435), tłumaczenie wersji Sarvastivady
- Bhikshuvibhanga
- Skandhaka
- Bhikshunivibhanga
- Ekottaradharma, podobny do Vinayaikottara
- Upaliparipriccha
- Ubhayatovinaya
- Samyukta
- Parajikadharma
- Sanghavasesha
- Kusaladhyaya
5. Wu-fen lü (katalog Taisho: nr 1421), tłumaczenie wersji Mahisasaki
- Bhikshuvibhanga
- Bhikshunivibhanga
- Skandhaka
6. Mo-ho-seng-ch'i lü (katalog Taisho: nr 1425), tłumaczenie wersji Mahasanghiki. Reguły dla mniszek zostały przetłumaczone przez ś.p. prof. Hirakawa jako Monastic Discipline for the Buddhist Nuns, Patna, 1982.
- Bhikshuvibhanga
- Bhikshunivibhanga
- Skandhaka
Oprócz tego przetrwały również części różnych wersji, w różnych językach
[edytuj] Pochodzenie Vinaya Pitaki
Tradycyjnie każda szkoła utrzymuje, że jej wersja była spisana krótko po śmierci Buddy, na Pierwszym Soborze Buddyjskim, gdzie została wyrecytowana przez Upali, z nieznacznymi późniejszymi dodatkami. Jako że wersje różnią się od siebie, badacze nie traktują tych pretensji poważnie. Z drugiej strony, ponieważ są też bardzo podobne, większość naukowców uważa Vinayę za tekst wczesny, datowany na okres przed powstaniem odmiennych szkół [2] Jednakże, Dr Gregory Schopen, profesor studiów sanskryckich, tybeteńskich i buddyjskich na Uniwersytecie Teksańskim w Austin, w wielu punktach nie zgadza się z tymi przekonaniami [3]. Sugeruje on, że podobieństwa mogą być spowodowane późniejszą standaryzacją. Zauważa również, że wiele zapisów już od wczesnego okresu pokazuje, że mnisi posiadali własność prywatną, co jest sprzeczne z Vinayą. Według niego nie ma dowodu, że oznacza to upadek wczesnych wskazań etycznych i sugeruje on, że Vinaya może być próbą narzucenia wszystkim standardów postępowania przez samozwańczą elitę.
[edytuj] Treść Vinaya Pitaki
Palijska wersja Patimokkhy, buddyjskiego monastycznego kodeksu postępowania, zawiera 227 głównych reguł dla mnichów (pāḷi: bhikkhu) i 311 głównych reguł dla mniszek (pāḷi: bhikkhuni). Sekcja(e) Vibhangi (pāḷi: Vibhanga) w Vinaya Pitace składa(ją) się z komentarzy do tych reguł, dając szczegółowe wyjaśnienia oraz oryginalne historie opowiadające o każdej z nich. Sekcje Khandhaki (pāḷi: khandhaka; skr.: skandhaka) opisują liczne reguły uzupełniające pogrupowane według tematu, również obrazowane odpowiednimi historiami. Budda nazywał swoje nauki "Dhamma-Vanaya", podkreślając zarówno aspekt filozoficzny buddyzmu, jak i praktykowanie cnót, które urzeczywistnia buddyjską filozofię. Vinaya Pitaka ma szersze znaczenie w zbiorowych edycjach chińskich, w skład których wchodzą wszystkie cztery chińskie Vinaye wyliczone wyżej, części innych, niekanoniczna literatura Vinayi, świeckie Vinaya i Vinaya bodhisattvy.
[edytuj] Miejsce w tradycji
Zgodnie z tekstami, w pierwszym roku nauczania Buddy, członkowie sanghi żyli razem w harmonii - bez Vinayi. Nie była ona potrzebna, ponieważ wcześni uczniowie byli wybitnie zrealizowani, jeżeli nie w pełni oświeceni. W miarę jak sangha się rozrastała, pojawiały się sytuacje, które Budda i świecka społeczność odczuwali jako niewłaściwe dla samanów (pāḷi: शमण samaṇa; skr.: श्रमण śramaṇa). Jak przekazuje tradycja, pierwsze reguły dotyczyły zakazu aktywności seksualnej. Historia opowiadająca, jak doszło do ustanowienia tego zakazu mówi o gorliwym mnichu, którego rodzina rozgoryczona tym, że nie posiada męskiego potomka, zmusiła go do spłodzenia potomka. Mnich, a także jego żona i syn, którzy później również wstąpili do zakonu, ostatecznie stali się w pełni oświeconymi arahantami. Vinaja jest dla buddystów bardzo ważna: "Jakąkolwiek Dhammę i Vinaję wskazałem i wypowiedziałem dla was, będzie ona dla was Nauczycielem, kiedy ja już odejdę." (Mahaaparinibbaana Sutta, [D.16])
Przypisy
- ↑ Pali Text Society <http://www.palitext.com/>
- ↑ New Penguin Handbook of Living Religions, str. 380
- ↑ Bones, Stones, and Buddhist Monks, University of Hawai'i Press, Honolulu, 1997
[edytuj] Zobacz też
- Sutta Pitaka
- Abhidharma Pitaka
- buddyjskie teksty
