Vrbno pod Pradědem

Z Wikipedii

Kościół św. Michała

Vrbno pod Pradědem (niem. Würbenthal, pl. Wrbno pod Pradziadem) - miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Bruntal. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 6 891 ha, a liczba jego mieszkańców 6 072 osób. Położone jest na terenie Śląska Czeskiego.

[edytuj] Historia

Pierwszą miejscowością w miejscu dzisiejszego miasta była górnicza osada Gesenek, rozwijająca się w XIV wieku pod książęcym zamkiem Fürstenwalde. W 1611 osadzie nadał prawa miejsce Heinrich von Würben (Hynek Bruntálský z Vrbna) - miasto nosi dzisiaj jego rodowe nazwisko. Vrbno stało się wolnym miastem górniczym. Wtedy także powstała pierwsza szkoła dla około 100 uczniów (działała głównie w zimie, bo latem uczniowie pomagali rodzicom w pracach polowych).

Do XVII wieku w pobliżu Vrbna wydobywano złoto, srebro i rudę żelaza, działały huty oraz szklarnia. Od XVIII wieku rozwijało się włókiennictwo, a w XIX wieku przemysł.

Podczas spisu powszechnego w 1910 wszyscy mieszkańcy (w liczbie 3,519), zadeklarowali język niemiecki jako rodzinny. W latach 1938-1945 należało do III Rzeszy.

Po II wojnie światowej miejscowi Niemcy zostali wysiedleni i nastąpiła gwałtowna industrializacja. Jej ofiarą oraz rozbudowy miasta stała się część zabytkowej zabudowy, wyburzanej m.in. na osiedla mieszkaniowe. Obecnie coraz większą rolę odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa oraz turystyka.

[edytuj] Zabytki

rynek św. Michała - istniejący od 1607. Po wyburzeniach domów w północnej i zachodniej pierzei w 1974 najstarsze zachowane obiekty to dawna oberża Adler (obecnie dom mieszkalny nr 11) oraz kompleks klasztorny i szkoła Zakonu Krzyżackiego (miał w okolicy dobra aż do 1945, obecnie to dom dziecka i gimnazjum).
kościół św. Michała, pierwotnie z lat 1635-1637, postawiony w miejscu starszej kapliczki, zniszczonej przez protestantów. W 1837 dokonano przebudowy (a właściwie wybudowano go od nowa), zakończonej dopiero w 1844 (z powodów konstrukcyjnych niemal odpadła wieża). Wybudowany w stylu klasycystycznym.
pałacyk Grohmann, przebudowany w I połowie XIX wieku zamek z XVII wieku,
cmentarz z początku XIX wieku. Część nagrobków zostało przeniesionych ze starego cmentarza; najstarszy pochodzi z 1789,
drewniana dzwonnica ewangelicka z 1921,
ruiny zamku Fürstenwalde z XV wieku na Górze Zamkowej nad Vrbnem