Władysław Litmanowicz

Z Wikipedii

Władysław Litmanowicz, właśc. Abram Wolf (ur. 20 lutego 1918, zm. 31 marca 1992) - polski szachista, dziennikarz, działacz i sędzia szachowy. Z wykształcenia prawnik, w latach powojennych sędzia w procesach stalinowskich, wydał kilkanaście wyroków śmierci na działaczy polskiego podziemia niepodległościowego.

W okresie powojennym należał do szerokiej czołówki polskich szachistów. W latach 1948 - 1955 pięciokrotnie wystąpił w finałach mistrzostw Polski, najlepszy wynik (VIII miejsce) uzyskując w roku 1951 w Łodzi. W roku 1952 wystąpił w międzynarodowym turnieju w Międzyzdrojach oraz reprezentował Polskę na olimpiadzie szachowej w Helsinkach.

Od początku lat 50. zajął się pracą publicystyczną i dziennikarską, w połowie dziesięciolecia poświęcając się jej całkowicie, po wycofaniu się z gry wyczynowej. W latach 1950 - 1984 bez przerwy zajmował stanowisko redaktora naczelnego miesięcznika Szachy. Również od roku 1950 prowadził dział szachowy w Trybunie Ludu. Do połowy lat 80. redagował szachowe kolumny w wielu czasopismach, takich jak: Express Wieczorny, Perspektywy, Żołnierz Polski, Żołnierz Wolności, Świat Młodych i innych. W latach 1950 - 1970 zajmował wiele stanowisk w Polskim Związku Szachowym (PZSzach), m.in. przewodniczącego rady trenerów, wiceprezesa do spraw sportowych i sekretarza generalnego. W roku 1982 otrzymał tytuł honorowego członka PZSzach. Od roku 1964 pełnił funkcję delegata PZSzach w Międzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE), następnie w latach 1970 - 1972 był członkiem Komisji Przepisów FIDE, zaś od roku 1978 do 1982 - jej sekretarzem. W roku 1968 otrzymał tytuł sędziego klasy międzynarodowej. W swojej karierze sędziowskiej pełnił funkcje arbitra na m.in. na trzech olimpiadach (1980, 1984, 1986), drużynowych mistrzostwach świata (1985) oraz na wielu międzynarodowych turniejach wysokiej rangi.

Za swoje osiągnięcia dziennikarskie oraz publicystyczne odznaczony został w roku 1973 Krzyżem Kawalerskim, a w 1982 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Posiada jeden z największych dorobków wśród wszystkich polskich autorów piszących o szachach. Cechą wyróżniającą jego twórczość była przede wszystkim różnorodność podejmowanej tematyki.

Magister Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego z 1939 r. W sierpniu 1941 r. został zmobilizowany do Armii Czerwonej i skierowany do miesięcznej Szkoły Podoficerskiej. Po ukończeniu szkoły służył jako podoficer w jednostkach Armii Czerwonej. 11 VIII 1944 r. przeniesiony do LWP. Karierę w Ludowym Wojsku Polskim zakończył w roku 1955 w stopniu majora (przeniesiony do rezerwy).

W latach powojennych uczestniczył jako sędzia w procesach stalinowskich:

• sędzia w procesach: Tadeusza Klukowskiego i Jerzego Kurzępy, skazanych na karę śmierci 1 X 1952r. w Warszawie z art.86 KKWP,
• sędzia w procesie Karola Mrowca skazanego na karę śmierci 30 VI 1949 w Krakowie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Edmunda Bukowskiego skazanego na karę śmierci 14 XI 1949r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Stefana Budzińskiego skazanego na karę śmierci 23 XII 1949r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Władysława Kuligowskiego skazanego na karę śmierci 10 III 1950r. Warszawie na podstawie Dekretu z dn. 31 sierpnia 1944r.,
• sędzia w procesie Antoniego Błaszczńskiego skazanego na karę śmierci 16 II 1951r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Bolesława Wasiutyńskiego skazanego na karę śmierci 16 II 1951r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Wincentego Morawskiego skazanego na karę śmierci 27 II 1951r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Władysława Śliwińskiego skazanego na karę śmierci 14 II 1951r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dn. 31 sierpnia 1944r.,
• sędzia w procesie Jana Bielskiego skazanego na karę śmierci 30 XI 1951r. w Warszawie na podstawie Dekretu z dnia 13 czerwca 1946r.,
• sędzia w procesie Stanisława Wilka skazanego na karę śmierci 25 IX 1952r. w Warszawie z art.225 par.1 KK.

[edytuj] Wybrana bibliografia

• Obrona słowiańska - Warszawa 1951
• Międzynarodowy turniej szachowy Sopot 1951 - Warszawa 1953
• Reflektorem po szachownicach świata - Warszawa 1957 (wspólnie z E.Arłamowskim i A.Szymańskim)
• Dykteryjki i ciekawostki szachowe - Warszawa 1971 (II wydanie 1974)
• Polscy szachiści 1945 - 1975 - Warszawa 1976
• Polscy szachiści 1945 - 1980 - Warszawa 1982
• Nowe dykteryjki i ciekawostki szachowe - Warszawa 1983
• Szachy od A do Z - dwutomowa encyklopedia, Warszawa 1986 (tom I) i 1987 (tom II) (wraz z J.Giżyckim)

[edytuj] Źródła

• W.Litmanowicz, J.Giżycki "Szachy od A do Z", Warszawa 1986, str. 528-529
• "Szachy" 2/88, Jubileusz 70-lecia Władysława Litmanowicza
• K.Szwagrzyk "Zbrodnie w majestacie prawa 1944 - 1955"

[edytuj] Linki zewnętrzne

• (en) Władysław Litmanowicz – wybrane partie szachowe