Wały (województwo dolnośląskie)

Z Wikipedii


Wały
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wołowski
Gmina	Brzeg Dolny
Położenie	51° 15' 45'' N 16° 46' 27'' E
Wysokość	109-120 m n.p.m.
Liczba mieszkańców • liczba ludności	ok. 200
Strefa numeracyjna (do 2005)	71
Kod pocztowy	56-120 Brzeg Dolny
Tablice rejestracyjne	DWL
Położenie na mapie Polski Wały

Wały (niem. Reichwald, Reichwalde) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Brzeg Dolny na prawym brzegu Odry w odległości 29 km na północny zachód od Wrocławia. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.

Wały z wysokosci około 1,5 km

[edytuj] Historia

Mapa okolic Wrocławia z 1893r z zaznaczona miejscowościa Reichwald - Wały

Wały, do niedawna Wały Śląskie. Wieś ulicówka położona w dolinie Odry, nad jej rozlewiskiem utworzonym przez zaporę, 3,5 km na wschód od Brzegu Dolnego, na wysokości 109-120 m n.p.m. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1301 roku jako własność Henryka III głogowskiego, a w 1328 jako własność Poppo von Haugwitza, później w posiadaniu właścicieli Brzegu Dolnego. Od 1353 istniał we wsi młyn. Wykopaliska archeologiczne roku 53 przyniosły zadziwiające odkrycia: czółno dębowe, fragmenty wiosła i łódź – pochodzących z czasów Henryka IV Probusa(1260-90). Nawiązując do odkryć archeologicznych to w okolicach Wałów odnaleziono wiórek krzemienny datowany na epokę mezolityczna czyli 8000-4200 p.n.e. Z epoki neolitu wykopano ułamek młota kamiennego (neolit 4200-1700 p.n.e.), z epoki brązu znajdują się tu dwa cmentarzyska na północ i północny wschód od wsi. Na skraju wsi znaleziono pozostałości osady (z epoki brązu 1700-650 p.n.e.).

Mapa samochodowa okolic Wrocławia z lat 30 wieku XX z zaznaczoną miejscowością Reichwald - Wały

W okresie przedwojennym wioska bardzo bogata. Znajdowała się tu szkoła, masarnia, dwie piekarnie, młyn, przystań dla statków, cegielnia, kościół z cmentarzem, browar (od 1830), oficyna dworska, prom osobowy i dwa zajazdy jakoż, że na mapie z 1893 roku przez wioskę biegła główna droga w kierunku Wrocław. W okresie międzywojennym droga na prom (obok kaplicy św. Stanisława) i droga do wsi była brukowana, obecnie droga na prom nie istnieje, a reszta jest asfaltowa. We wsi znajduje się kaplica św. Stanisława z początku XX wieku. Ponadto ciekawym zabytkiem jest gród. Grodzisko to, jest typu stożkowego. Nasyp wznosi się 3,2 m nad poziom fosy. Średnica nasypu to 30 m, majdanu 20 m. Na środku majdanu nasyp wysokości 1 m i średnicy 7,5 m. Fosa szerokości od 7 m do 20 m.

[edytuj] Obecnie

Kaplica św. Stanisława - Wały

Obecnie w wiosce znajduje się sklep, zakład blacharsko-lakierniczy, klub żeglarski ZKŻ Energetyk Wały Śląskie, Elektrownia Wodna wraz z jazami i śluzą, kąpielisko, stawy wędkarskie, rezerwat przyrody- ptactwa wodnego(wyspa na Odrze), pompownia, baza noclegowa- domki kempingowe, kawiarnia-bar "Spin", pole biwakowe, boiska do siatki, koszykówki, plac zabaw. Wioska liczy lekko ponad 50 numerów, więc można szacować liczbę ludności na około 150-200.

[edytuj] Kąpielisko

Kapielisko Wały, okres wczesno wiosenny

We wsi znajduje się rekreacyjne kąpielisko dosyć pokaźnych rozmiarów. Powstało na miejscu starej poniemieckiej cegielni i wyrobiska gliny. Ponoć w trakcie wydobywania gliny Niemcy natrafili na żyłę wodną i wyrobisko zostało tak szybko napełnione wodą, że nie udało się im nawet wyciągnąć maszyn. Maksymalnej głębokości nie udało się nigdy ustalić, gdyż każda próba opróżnienia zbiornika skończyła się niepowodzeniem. Głębokość szacuje się na jakieś 30 m. Kąpielisko w miarę zorganizowane, w miesiącach letnich otwarty jest tu bar, wypożyczalnia łodzi i kajaków, boisko do kosza, do siatkówki plażowej jak również duży plac zabaw i pole kempingowe.

[edytuj] Klub żeglarski ZKŻ Energetyk

Przystań klubu żeglarskiego ZKŻ

Początki klubu żeglarskiego związane są z powstaniem Elektrowni Wodnej Wały. W latach 70.-80. klub wykształcił wielu mistrzów i wicemistrzów Polski np. w klasie Ok., Cadet. Klub jest bogato wyposażony w jachty zarówno regatowe jak i turystyczne. Znajduje się tu również przystań, mały warsztat szkutniczy, hangar oraz kawiarnia. Klub prowadzi również bazę noclegową w postaci domków letniskowych, bogato wyposażonych. Ceny są nawet przystępne. Można tu wypożyczyć łodzie klasy Omega, 420, 470, Optymist, Cadet, FD, Fin, Ok.itp. jak również małe jachty typu Orion oraz kajaki. W klubie można również przezimować prywatny jacht. Corocznie organizowane są kursy patentu żeglarza jachtowego jak również od kilku lat słynne regaty z Wrocławia w kierunku Wałów Śląskich oraz regaty o puchar Energetyka. Więcej informacji o tych regatach można znaleźć na www. Członków ZKŻ można spotkać na wielu imprezach żeglarskich w całej Polsce, głównie w klasie Optymist, jak również Europa.

[edytuj] Elektrownia wodna Wały

Elektrownia wodna Wały - widok z lotu ptaka

Jaz zapory na Wałach

Elektrownia wodna Wały położona jest w odległości 30 km od Wrocławia w kierunku północno-zachodni w okolicach Brzegu Dolnego. Jest ona jedną z największych i najnowocześniejszych elektrowni wodnych zbudowanych na Dolnym Śląsku po wojnie. Elektrownia został zbudowana w latach 1954-58 przez grupę specjalistów z Polski i Czechosłowacji. Usytuowana jest na rzece Odrze w pobliżu jej 281,5 kilometra. O wyborze miejsca budowy elektrownii zadecydowało zlokalizowanie w tym miejscu stopnia wodnego dla potrzeb żeglugi, którego spiętrzenie wykorzystano do produkcji energii elektrycznej. Stopień piętrzący składa się z jazu ruchomego wyposażonego w 5 stalowych zasuw, o rozpiętości 23 m każda, śluzy komorowej i zbiornika wyrównawczego 5 mln m³. Obszar zlewni rzeki w profilu spiętrzenia to 26 460 km². Normalny poziom spiętrzenia to 108 m n.p.m. Dzięki zastosowaniu spiętrzenia w tym rejonie poziom wody wzrósł średnio o 5 m.

Jazy zapory wodnej na Wałach

W wyniku działania erozji wody po stronie dolnej szacuje się przyrost spadu o 1,5 m na 30 lat. Elektrownia wodna Wały jest elektrownią niskospadową. W maszynowni znajdują się cztery hydrozespoły produkcji Czechosłowackiej. Turbiny typu Kaplana produkcji ČSR-Blansko o przełyku 60m³/s sprzęgnięte są z czterema generatorami energii elektrycznej produkcji ČDK Stalingrad o mocy 2,7 MVA każdy i napięciu 6,3 kV. Moc zainstalowana w elektrowni wynosi 10,8 MVA. Roczna produkcja energii wynosi średnio 45,6 milionów MVA.