Walenty Dymek
Z Wikipedii
abp Walenty Dymek | |
Dewiza: Caritas Christi urget nos Miłość Chrystusa przynagla nas |
|
Data wyboru | 1946 |
Urodzony | 31 grudnia 1888 Połajewo, Polska |
Zmarł | 22 października 1956 Poznań, Polska |
Walenty Dymek (ur. 31 grudnia 1888 w Połajewie, zm. 22 października 1956 w Poznaniu) – arcybiskup poznański.
Jego rodzicami był rolnik Jana Dymek oraz Michalina z Mielcarków. W okresie nauki w gimnazjum należał do takich organizacji jak Towarzystwo Tomasza Zana czy "Zet". Po ukończeniu gimnazjum w Rogoźnie rozpoczął studnia filozoficzno-teologiczne w Poznaniu i Gnieźnie. W 1912 otrzymał święcenia, po których został skierowany jako wikary do Ostrzeszowa. W 1916 przeniesiono go do Poznania na stanowisko sekretarza generalnego Związku Katolickich Robotników Polskich i jednocześnie redaktora czasopisma tegoż związku "Robotnik". W tym okresie brał też aktywny udział w działalności Związku Spółek Zarobkowych.
Podczas powstania wielkopolskiego był członkiem Wydziału Wykonawczego Rady Ludowej miasta Poznania. W tym też okresie współorganizował Narodowe Stronnictwo Ludowe. W 1920 został kanonikiem przy kolegiacie św. Marii Magdaleny. W latach 1922-1927 należał do zarządu Towarzystwa Obrony Społecznej, które walczyło z ubóstwem. W 1924 został sekretarzem generalnym Caritasu. W okresie międzywojennym wykładał również socjologię w poznańskim seminarium.
W 1929 otrzymał sakrę biskupią z rąk kardynała Augusta Hlonda zostając biskupem pomocniczym archidiecezji poznańskiej oraz jej wikariuszem generalnym. W 1930 przeszedł do kapituły metropolitalnej, gdzie doszedł do urzędu prepozyta.
Podczas II wojny światowej został internowany w obrębie Ostrowa Tumskiego, a w styczniu 1943 przeniesiono go do plebani kościoła Matki Boskiej Bolesnej na Łazarzu. Zastępując nieobecnego w kraju prymasa Augusta Hlonda wysyłał do Watykanu raporty dotyczące prześladowań Kościoła i Polaków. Potwierdzeniem jego statusu zastępcy prymasa było mianowanie go w 1942 administratorem apostolskim dla polskich katolików w Reichsgau Wartheland, jednak tytułu tego nigdy nie używał ze względu na niewydanie przez władze niemieckie statutu dla Kościoła polskiego.
W 1945 został tytularnym arcybiskupem, a 4 marca 1946, po rozwiązaniu istniejącej od 1821 unii personalnej pomiędzy metropoliami poznańska i gnieźnieńską został arcybiskupem metropolitą poznańskim. Od maja 1946 do września 1946 był pełniącym obowiązki sekretarza generalnego Episkopatu Polski. W 1953 przewodniczył obradom episkopatu, jednak nie przyjął stanowiska przewodniczącego pozostając członkiem komisji głównej oraz przewodniczącym komisji duszpasterskiej. Zmarł 22 października 1956, pochowano go w poznańskiej katedrze, której ponownego otwarcia po zniszczeniach wojennych nie doczekał. Współpracował również z delegaturą rządu na emigracji na kraj.
[edytuj] Literatura
- "Wielkopolski Słownik Biograficzny" pod red. Antoniego Gąsiorowskiego i Jerzego Topolskiego, PWN Warszawa-Poznań 1983 ISBN 83-01-02722-3
Sukcesja apostolska | |
Konsekrator: | August Hlond SDB |
Data konsekracji | 26 maja 1929 |
Konsekrował | |
Biskup | Data konsekracji |
Franciszek Jedwabski | 2 marca 1947 |
Edmund Nowicki | 21 września 1954 |
Teodor Bensch | 21 września 1954 |
Współkonsekrował | |
Biskup | Data konsekracji |
Stanisław Adamski | 26 października 1930 |
Lucjan Bernacki | 21 września 1946 |
Poprzednik August Hlond |
Arcybiskup poznański 1946-1957 |
Następca Antoni Baraniak |
Poprzednik Stanisław Kostka Łukomski |
Sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski 1946 (p.o.) |
Następca Zygmunt Choromański |