Walt Whitman

Z Wikipedii

Walt Whitman
Walt Whitman, fotografia, 1887
Prawdziwe nazwisko	Walter Whitman
Data i miejsce urodzenia	31 maja 1819 Long Island
Data i miejsce śmierci	26 marca 1892 Camden
Narodowość	amerykańska
Dziedzina sztuki	poezja
Styl	realizm
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Walt Whitman (ur. 31 maja 1819 w Huntington na Long Island, zm. 26 marca 1892 w Camden), amerykański poeta, uważany za jednego z patronów współczesnej literatury amerykańskiej. Przez wielu okrzyknięty mianem "największego amerykańskiego poety"^[1] oraz ojca wiersza wolnego. Jego twórczość wywarła wpływ na filozofię Transcendentalistów i na pragmatyzm (William James), a także na pokolenie Beat Generation oraz ruch hippisowski końca lat 60.

Za największy utwór Whitmana uważa się zbiór wierszy Źdźbła trawy (ang. Leaves of Grass, 1855), uznany przez współczesnych za dzieło kontrowersyjne i skandalizujące ze względu na epatowanie śmiałą erotyką. Typowy bohater wierszy Whitmana to humanista (Rozkosze nieba są ze mną i męki piekieł są ze mną) i samotny wędrownik przesiąknięty wiarą w harmonię wszechświata, celebrujący naturę, płodność i pierwotny popęd seksualny.

[edytuj] Życie

Walt Whitman urodził się na farmie w okolicy miasta South Huntington, na Long Island w stanie Nowy Jork w roku 1819 jako drugie z dziewięciorga dzieci. W 1823 rodzina Whitmanów przeprowadziła się na Brooklyn.

Whitman uczęszczał do szkoły tylko przez sześć lat, po czym pracował jako chłopiec na posyłki w kancelarii adwokackiej. Był prawie wyłącznie samoukiem, czytał zwłaszcza dzieła Homera, Dantego i Szekspira. W latach 1830-1831 uczył się drukarstwa w rozmaitych drukarniach. W 1832 od jesieni do 12 marca 1835 pracował jako zecer w "Long Island Star", a od maja 1835 do 1836 - w drukarniach Nowego Jorku. W 1836 wrócił na Long Island jako nauczyciel w wiejskiej szkole. Był fundatorem i wydawcą tygodnika "Long-Islander" w swoim rodzinnym Huntington w 1838 i 1839. Kontynuował nauczanie na Long Island do 1841, potem wrócił do Nowego Jorku, gdzie pracował jako zecer w "The New World". W 1840 brał udział w kampanii prezydenckiej Martina Van Burena.

Przez dwa lata wydawał wpływowego Brooklińskiego Orła, ale podział Partii Demokratycznej pozbawił Whitmana tej pracy ze względu na jego poparcie dla Free Soil Party. W latach 1841-1843 Whitman redaguje pisma "The Aurora", "The Tattler" oraz "The Statesman". Jest także redaktorem "The New York Democrat" i "The New York Mirror". Potem pracuje dla znanych nowojorskich pism: "Democratic Review", "Broadway Journal", "American Review", "New York Sun" i "Columbian Magazine". W 1846-1847 zostaje redaktorem naczelnym "Daily Eagle". W 1848 wydaje gazetę "The Crescent" w Nowym Orleanie. W tym samym roku powraca na Brooklyn obejmując stanowisko redaktora tygodnika "Brooklyn Freeman". W 1849 tygodnik przeradza się w dziennik, a od kwietnia Whitman prowadzi także drukarnię i księgarnię. Podczas choroby ojca Walt przejmuje rodzinny interes budowlany.

W roku 1841 Whitman zaczął wydawać swoje opowiadania, a rok później światło dzienne ujrzały jego powieści: "Franklin Evans" oraz "The Child's Champion". Pierwsza edycja Źdźbeł Trawy została wydana przez Whitmana na własny koszt w roku 1855, w tym samym roku zmarł jego ojciec. W tamtym czasie stanowiły one zbiór dwunastu długich, pozbawionych tytułów wierszy. Reakcje czytelników i krytyków były stonowane, ale pozytywne. Pisząc anonimową recenzję zbioru, Whitman użył sformułowania "Nareszcie amerykański poeta!" Po roku opublikowane zostało drugie Wydanie, zawierające list gratulacyjny od Ralpha Waldo Emersona, który Whitman dołączył bez zgody autora. To wydanie zawierało dwadzieścia dodatkowych wierszy. Podczas wojny secesyjnej Whitman zajmował się rannymi żołnierzami w Waszyngtonie i jego okolicach. Wtedy też często widywał Abrahama Lincolna, który budził w poecie niemały podziw i uznanie. Dowodem tego są choćby wiersze "Kapitanie mój! Kapitanie!" i "When Lilacs Last in the Dooryard Bloomed", które powstały pod wpływem głębokiej żałoby Whitmana po zamachu na Lincolna w 1865. Po wojnie secesyjnej objął posadę urzędniczą w departamencie spraw wewnętrznych, jednak kiedy James Harlan odkrył, że Whitman był autorem "obraźliwych" "Źdźbeł Trawy", natychmiast usunął go z tego stanowiska. W 1877 Whitman poznał kanadyjskiego psychiatrę i pisarza, Richarda Maurice'a Bucke'a, który został jego osobistym lekarzem i bliskim przyjacielem. Kiedy w 1881 ukazało się siódme wydanie "Źdźbeł", dorobek poetycki Whitmana był już całkiem pokaźny. Cieszył się w tym czasie coraz szerszym uznaniem, na co wskazywał dość duży nakład. Płynące ze sprzedaży wierszy dochody umożliwiły Whitmanowi zakup domu w Camden w stanie New Jersey. Whitman zmarł 26 marca 1892 i został pochowany na Cmentarzu Harleigh w Camden, w prostym grobowcu własnego projektu.