Wanda Tazbir
Z Wikipedii
Wanda Tazbir, pseud. Dobrochna Suliborska, Dopływ (ur. 11 sierpnia 1920, zm. 3 lutego 2006), polska instruktorka harcerska, harcmistrz, uczestniczka powstania warszawskiego.
Córka Stanisława (pedagoga, współtwórcy wydawnictwa Wiedza Powszechna), uczęszczała do Liceum im. Królowej Jadwigi w Warszawie. W 1931 wstąpiła do Związku Harcerstwa Polskiego i została drużynową w szczepie "Tęcza" przy Instytucie i Szkole Głuchoniemych w Warszawie. Po wybuchu II wojny światowej włączyła się w prace konspiracyjne. Studiowała polonistykę na tajnym Uniwersytecie Warszawskim, należała do Pogotowia Harcerek, uczyła na tajnych kompletach historii i języka polskiego. Oficjalnie pracowała w charakterze sekretarki w szkole zawodowej. Pomagała także wraz z ojcem osobom narodowości żydowskiej - za uratowanie czterech osób oboje otrzymali w 1994 Medal "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata", Wanda Tazbir otrzymała także tytuł honorowej obywatelki Izraela w 2002.
Od listopada 1942 do października 1944 była instruktorką sanitarną Armii Krajowej w powiecie Mińsk Mazowiecki. Jako sanitariuszka brała udział w powstaniu warszawskim; po powstaniu była więziona w obozach jenieckich Lamsdorf i Oberlangen. Po wyzwoleniu przez dwa lata przebywała w Anglii, pracując w kancelarii stacji lotniczej. W 1947 powróciła do Polski i podjęła ponownie studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Pracowała następnie w redakcji Państwowych Wydawnictw Naukowych. Brała m.in. udział w pracach nad Słownikiem Języka Polskiego pod kierunkiem Witolda Doroszewskiego.
Po wojnie kontynuowała działalność harcerską. Powróciła początkowo do drużyny w Instytucie Głuchoniemych, ale wkrótce przerwała działalność w związku z rozwiązaniem ZHP. W 1956 objęła na kilkadziesiąt lat funkcję komendantki szczepu "Tęcza". Wykształciła liczne grono instruktorów harcerskich, w tym instruktorów niesłyszących. Publikowała wiele artykułów o tematyce harcerskiej, m.in. o pracy z dzieckiem niesłyszącym (Oni też wędrują harcerskim szlakiem, 1993). Brała aktywny udział w pracach nad tworzeniem harcerskiego Nieprzetartego Szlaku. Działała w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Izraelskiej.
Została odznaczona m.in. Krzyżem Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Brązowym, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem "Za Zasługi dla ZHP". W 2000 została mianowana przez prezydenta RP podporucznikiem Wojska Polskiego. 6 czerwca 2001 odznaczona Orderem Uśmiechu.
21 października 2007 odsłonięto na dziedzińcu Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie Jej pomnik.
Źródła:
- wspomnienie o Wandzie Tazbir na stronie ZHP (z fotografią)
- nekrolog w "Gazecie Wyborczej" z 8 lutego 2006