Wigry (jezioro)

Z Wikipedii

Wigry
Zachód słońca nad Jeziorem Wigry
Kontynent	Europa
Państwa	Polska
Powierzchnia	21,7 km²
Wymiary	17,6 × 2,75 km
Głębokość • średnia • maksymalna	15,4 m 73 m
Rzeki zasilające	Czarna Hańcza
Rzeki wypływające	Czarna Hańcza
Miejscowości nadbrzeżne	Bryzgiel, Burdyniszki, Cimochowizna, Czerwony Folwark, Czerwony Krzyż, Gawrych-Ruda, Krusznik, Magdalenowo, Mikołajewo, Rosochaty Róg, Stary Folwark, Tartak, Wigry, Zakąty
Wyspy	19
Rodzaj jeziora	rynnowe
Jeziora Polski

Wigry to jezioro rynnowe położone w północno-wschodniej Polsce na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Jezior znajduje sie na pograniczu Pojezierza Suwalskiego i Równiny Augustowskiej. Kształtem przypomina literę "S". Ze względu na kształt linii brzegowej pierwotnie jezioro nosiło nazwę Wingry, która wywodziła się od jaćwieskiego słowa wingris (kręty, wijący się). W roku 1418 pod tą nazwą wymienia jezioro polski kronikarz Jan Długosz. Linia brzegowa ma długość około 60 km, brzegi są wysokie i porośnięte lasami iglastymi.

Liczne są półwyspy, m.in. Wysoki Wągieł o długość około 4 km, Rosochaty Róg, Klasztorny, oraz wyspy, które zajmują powierzchnię około 70 ha. Przez cieśniny i strumyki jezioro Wigry łączy się z 16 innymi jeziorami. Przez jezioro przepływa Czarna Hańcza. W części północnej jeziora wpływa rzeka Wiatrołuża. W niektórych zakolach tych rzek ustanowiono ostoje bobrów."^[1]

W okresie wcześniejszym obecne jezioro Wigry stanowiło fragment kompleksu określanego jako Prawigry, w skład którego wchodziło kilka sąsiadujących zbiorników. Zbiorniki te obecnie są samodzielnymi jeziorami: Długie, Muliczne, Okrągłe, Leszczewek. Jezioro Wigry składa się z kilku części (plosa), różniących się wielkością, głębokością, liczbą wysp, charakterem brzegów oraz żyznością wód(trofią). Znaczna część Wigier charakteryzuje się umiarkowaną trofią (występują tu jeszcze rzadkie zwierzęta tleno- i zimnolubne). Do gatunków typowych dla niższej trofii należą do nich ryby: sieja i sielawa oraz skorupiaki wodne z rodzaju Pallasiola oraz Mysis, zasiedlające głębsze strefy jeziora. Litoral jeziorny w znacznej części zachował pierwotny charakter. W rozległych trzcinowiskach spotkać można około 140 gatunków ptaków, z których około 30 to ptaki wodne lub wodno-błotne. Ochrona ichtiofauny polega na restytucji gatunków, które występowały w przeszłości i z różnych przyczyn wyginęły lub stały się nieliczne (troć jeziorowa, sum) ^[2]. W Wigrach występuje jeszcze sielawa i sieja – gatunki wrażliwe na pogarszanie się środowiska wodnego. Wigry są jednym z dwóch polskich jezior, w których sieja przystępuje do tarła (drugim jest Miedwie koło Szczecina).

Brzegi jeziora mają w większości miejsc pierwotny charakter, nie zmieniony przez człowieka. Są rajem dla zwierząt, w tym dla około 140 gatunków ptaków. Do zachodniego, południowego i wschodniego brzegu jeziora dochodzi Puszcza Augustowska, ciągnąca się daleko poza granice państwa, aż po Druskienniki i Grodno.

W celach ochrony gatunków cennych prowadzone są działania polegające na zwiększeniu liczebności dużych ryb drapieżnych (biomanipulacja. Ryby drapieżne takie jak szczupak) zmniejszają liczebność ryb karpiowatych, skutkiem czego jest zmniejszenie presji na zooplankton a w dalszej kolejności zmniejszenie zakwitów glonów planktonowych, przyczyniających się do powstania okresowych deficytów tlenu w profundalu ^[3]".

W 1975 roku jezioro Wigry wpisane zostało przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) na listę najcenniejszych akwenów świata (Projekt "Aqua"). Natomiast w 1998 roku Międzynarodowe Towarzystwo Limnologiczne (SIL) objęło jezioro Wigry programem pomocy naukowej i lobbingu na rzecz jego ochrony.^[4]"

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Bibliografia

Włodzimierz Łeckiego (red.), Kanon Krajoznawczy Polski, Warszawa 2000, Wydawnictwo PTTK "Kraj" sp. z o.o., ISBN83-7005-429-3
M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001, Wydawca Wigierski Park Narodowy, ISBN 83-88344-24-2
L. Trząski, "Perły natury", Wydawnictwo Videograf II, Kielce 2005.

Przypisy

↑ Włodzimierz Łeckiego (red.), Kanon Krajoznawczy Polski, Warszawa 2000, Wydawnictwo PTTK "Kraj" sp. z o.o., ISBN83-7005-429-3
↑ M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001,Wydawca Wigierski Park Narodowy, s. 5
↑ M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001,Wydawca Wigierski Park Narodowy, s. 8
↑ M. Ambrosiewicz, W. Malinowska, M. Osewski, L. Wesołowska, Z. Zaborowski, Ścieżka edukacyjna "JEZIORA", Przewodnik, Krzywe 2001,Wydawca Wigierski Park Narodowy, s. 8