Wigierski Park Narodowy

Z Wikipedii

Wigierski Park Narodowy

Położenie	woj. podlaskie
Data utworzenia	1989
Powierzchnia - leśna - uprawna - wodna	150,86 km² 94,64 km² 22,29 km² 29,08 km²
Pow. ochrony - ścisłej - częściowej - krajobrazu	6,23 km² 115,38 km² 29,25 km²
Powierzchnia otuliny
Długość szlaków turystycznych	190 km
Liczba odwiedzających rocznie	60 tys.
Siedziba	Krzywe
Oficjalna strona Parku

Wigierski Park Narodowy - jeden z największych i najmłodszych parków narodowych w Polsce. Utworzony 1 stycznia 1989 roku, jest jednym z 23 parków narodowych Polski. Park utworzony został na obszarze 14956 hektarów. Aktualna jego powierzchnia wynosi 15086 ha, w tym 9464 ha to grunty leśne, 2908 ha - wody i 2714 ha inne tereny, głównie użytkowane rolniczo (2229 ha). Ochroną ścisłą objętych jest 623 ha, w tym 283 ha lasów. Obszary zagospodarowane rolniczo objęte są ochroną krajobrazową.

[edytuj] Położenie

Wigierski Park Narodowy położony jest na północnym skraju Puszczy Augustowskiej, największego zwartego kompleksu leśnego na Niżu Środkowoeuropejskim, który wraz z lasami na terytorium Litwy i Białorusi pokrywa obszar około 300 tysięcy hektarów.

Geograficznie Park leży w granicach Pojezierza Litewskiego i obejmuje fragmenty trzech mezoregionów: Pojezierza Zachodniosuwalskiego, Pojezierza Wschodniosuwalskiego i Równiny Augustowskiej. Prawie cały obszar Wigierskiego Parku Narodowego leży w środkowej części dorzecza rzeki Czarna Hańcza, dopływu Niemna. Park, wraz z otuliną, rozciąga się pomiędzy 53°57' a 54°10' szerokości geograficznej północnej i 22°57' a 23°15' długości geograficznej wschodniej.

[edytuj] Flora

Wśród roślin rosnących w Parku aż 75 taksonów objętych jest ochroną gatunkową, przy czym 61 ochroną ścisłą, a 14 częściową. Na szczególną uwagę zasługują gatunki zagrożone wyginięciem oraz gatunki rzadkie. Na liście roślin naczyniowych występujących w Wigierskim Parku Narodowym znalazły się 52 takie taksony, w tym jeden gatunek - kanianka lnowa (Cuscuta epilinum) - uznany za wymarły w naszym kraju.

[edytuj] Fauna

Na terenie Parku stwierdzono występowanie 297 gatunków kręgowców, w tym 32 gatunki ryb, 12 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, 205 gatunków ptaków oraz 46 gatunków ssaków. Ponad 82% fauny kręgowców Parku (244 gatunki) podlega ochronie gatunkowej. Jest to 48% wszystkich chronionych w Polsce kręgowców. Wśród gatunków objętych ochroną zdecydowanie największą grupę stanowią ptaki - 185 gatunków, a następnie ssaki - 37 gatunków. Pozostałe gatunki należą do gromady płazów, gadów i ryb.

[edytuj] Szczególna ochrona ryb

Butle Weiss'a w wylęgarni ryb

W miejscowości Tartak znajduje się wylęgarnia ryb, produkująca materiał zarybieniowy dla wód Parku. Wylęgarnia przyjmuje także do wylęgu ikrę sielawy, siei i szczupaka dostarczoną przez właścicieli jezior spoza Parku. Wyprodukowany materiał zarybieniowy przyczynia się do utrzymania populacji tych gatunków w wielu jeziorach Suwalszczyzny. Park współpracuje w zakresie ochrony troci jeziorowej z Polskim Związkiem Wędkarskim, który posiada nad Wigrami, w Gawrych-Rudzie, swój ośrodek zarybieniowy.

[edytuj] Klimat

Pod względem klimatycznym Park znajduje się w Regionie Mazursko-Podlaskim, obejmującym swym zasięgiem wschodnią część Pojezierza Mazurskiego oraz część Podlasia. Cały region, pomimo niewielkiej odległości od morza Bałtyckiego, pozostaje pod znacznym wpływem rozciągającego się na wschód bloku kontynentalnego Eurazji. Z tego też względu obszar ten ma najsurowsze warunki klimatyczne w całej nizinnej części kraju. Zima rozpoczyna się w trzeciej dekadzie listopada i trwa do pierwszej dekady kwietnia.

[edytuj] Hydrologia

Wody powierzchniowe znajdujące się na terenie Wigierskiego Parku Narodowego decydują o jego pięknie, charakterze krajobrazu i unikatowej wartości przyrodniczej. Pozostałością po zlodowaceniach są liczne jeziora o różnym kształcie, powierzchni i głębokości. Na obszarze Parku znajdują się 42 jeziora, naturalne zbiorniki wodne, których łączna powierzchnia wynosi ponad 28 km².

Największe, najgłębsze i najatrakcyjniejsze dla większości turystów odwiedzających Park jest jezioro Wigry - o krętej linii brzegowej, urozmaicone wyspami, zatokami, głębinami, śródjeziornymi górkami i przybrzeżnymi obszarami płycizn. Wigry wraz z przyległymi, mniejszymi jeziorami tworzą szczególny zespół ekosystemów wodnych. Jezioro Wigry ma 2187 ha powierzchni, maksymalną głębokość 73 m i zajmuje centralną część parku.

Jeziora reprezentują szeroką gamę typów limnologicznych, różniących się pomiędzy sobą żyznością, termiką i koncentracją związków humusowych. Osobliwością wśród nich są dystroficzne jeziora śródleśne, tzw. Suchary, otoczone mszarem torfowcowym. Główną rzeką parku jest Czarna Hańcza, przepływająca przez jezioro Wigry i stanowiąca znany i ceniony w kraju szlak kajakowy.

[edytuj] Turystyka

Park jest obszarem udostępnionym dla różnorodnych form turystyki. W tym celu wyznaczone i urządzone zostały szlaki lądowe o łącznej długości 190 km dla turystyki pieszej i rowerowej oraz wyznaczone jeziora i rzeki do uprawiania turystyki wodnej. Turystyka na szlakach turystycznych Parku może się odbywać przez cały rok od świtu do zmierzchu. Udostępnione wody WPN-u można zwiedzać kajakiem, łodzią wiosłową, żaglówką lub innym sprzętem pływającym bez silnika spalinowego. Akweny udostępnione do turystyki i wędkarstwa to jeziora: Wigry, Pierty, Omułówek, Mulaczysko, Czarne k.Bryzgla, Leszczewek, Postaw i rzeka Czarna Hańcza poniżej Wigier.

Turystów obowiązują przepisy ochrony przyrody, w tym zakaz wpływania w strefę szuwarów, niszczenia roślinności wodnej, płoszenia zwierząt, a w pewnych okresach także wpływania na wyznaczone akweny o szczególnym znaczeniu dla ptaków wodnych. Wędkowanie na tych wodach może się odbywać po wykupieniu licencji na sportowy połów ryb według zasad zbliżonych do regulaminu Polskiego Związku Wędkarskiego, lecz z pewnymi ograniczeniami. Przy każdej zakupionej licencji znajduje się regulamin połowu określający zasady obowiązujące w danym roku. Obowiązuje tu całkowity zakaz połowów suma, siei, troci jeziorowej i pstrąga potokowego, 10-miesięczny okres ochronny dla szczupaka, zakaz stosowania połowów "na żywca" i używania zanęt.

Sezon turystyczny na wodach trwa od 1 czerwca do 1 listopada. Jedynie w rejonie pomiędzy wyspami Ordów, Ostrów, Krowa a lądem stałym we wsi Bryzgiel pływanie łodziami zaczyna się od 15 czerwca. Po jeziorze Wigry w okresie wolnym od lodu pływa, po wyznaczonej trasie, statek spacerowy mogący pomieścić około 25 osób.

Na potrzeby rosnącego ruchu turystycznego wyznaczone zostały i zagospodarowane ścieżki edukacyjne: "Las", "Suchary", "Płazy", "Jeziora" i "Puszcza". Urządzono cztery pola namiotowe i jedną plażę (Krzywe) na gruntach administrowanych przez WPN oraz 11 pól namiotowych na gruntach innych właścicieli. Dużą popularnością cieszą się wystawy: przyrodnicza (w budynku dyrekcji parku), etnograficzna "Ocalić od zapomnienia" (przy leśniczówce w Krzywem) oraz rybacka "Historia i tradycje rybołówstwa" w bazie rybackiej WPN-u w Czerwonym Folwarku.

Turystyka na terenie Parku odbywa się po wyznaczonych szlakach, a także po istniejących drogach publicznych: drodze wojewódzkiej (Suwałki-Sejny), drogach powiatowych oraz gęstej sieci dróg gminnych. Z penetracji wyłączone są strefy brzegowe jezior zarośnięte trzcinami, a także pas wody o szerokości 100 metrów na odcinku od ujścia rzeki Czarnej Hańczy do Wigier do półwyspu Łysocha.