William F. Halsey
Z Wikipedii
Admirał William Frederick "Bull" Halsey, Jr., ur. 30 października 1882 r. w Elizabeth w stanie New Jersey, zm. 16 sierpnia 1959 w Waszyngtonie był jednym z dowódców US Navy w czasie zmagań na Pacyfiku w latach II wojny światowej. W roku 1945 został wyniesiony do godności admirała floty.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Syn kapitana marynarki Williana F. Halseya Sr., wstąpił do Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, którą ukończył w roku 1904. W związku z rozbudową US Navy i zapotrzebowaniem na oficerów Halsey został promowany ze stopnia chorążego (ang. ensign) do stopnia porucznika z pominięciem podporucznika. Początkowo służył na torpedowcach, w latach 1912-1913 pełniąc funkcję dowódcy I Dywizjonu Flotylli Torpedowców floty atlantyckiej, a następnie dowodząc kilkoma niszczycielami. Za udział w działaniach w czasie I wojnie światowej odznaczony został krzyżem Navy Cross.
W latach 1922-1925 pracował jako attache ambasady USA w Berlinie. Na początku lat 1930. dowodził dwoma dywizjonami niszczycieli, a następnie - po uzupełnieniu wykształcenia i odbyciu kursu pilotażu - objął dowodzenie lotniskowca USS Saratoga oraz bazy lotnictwa morskiego w miejscowości Pensacola na Florydzie. W roku 1938 awansowany do stopnia kontradmirała, a po trzech latach wiceadmirała.
[edytuj] II wojna światowa
W czasie japońskiego ataku na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 roku Halsey był w morzu na pokładzie lotniskowca USS Enterprise. Przez pierwsze 6 miesięcy działań wojennych dowodzona przez niego Grupa Uderzeniowa Lotniskowców brała udział w rajdach na znajdujące się w ręku nieprzyjaciela wyspy i słynnym nalocie na Tokio pułkownika Doolittle'a. W tym czasie dorobił się przydomka "Bull" powtarzając: "Uderzaj mocno, uderzaj szybko, uderzaj często" (ang.: Hit hard, hit fast, hit often).
Uziemniony przez atak łuszczycy tuż przed bitwą pod Midway przekazał dowodzenie kontradmirałowi Spruance, który poprowadził lotniskowce amerykańskie do decydującego zwycięstwa.
W połowie października 1942 roku, w krytycznym okresie walk o Guadalcanal, Halsey objął dowodzenie w obszarze Południowego Pacyfiku. Po zdobyciu Guadalcanalu siły Halseya spędziły cały rok 1942 w rejonie wysp Salomona zajmując poszczególne cele i odcinając od zaplecza wielką bazę japońską w Rabaulu. Było to jego największe osiągnięcie w czasie tej wojny.
Admirał William Halsey opuścił obszar południowego Pacyfiku w maju 1944 r., wraz z przesuniciem się działań wojennych w kierunku Filipin i Japonii. Od września tego roku po styczeń 1945 dowodził 3. Flotą podczas kampanii w archipelagu Palau i na Filipinach.
[edytuj] Błędy
W czasie bitwy o Leyte popełnił poważny błąd rzucając główne siły 3. Floty (34. Grupa Uderzeniowa) w pościg za japońskimi lotniskowcami i pozostawiając jedynie słabe siły przesłonowe wystawione na silny atak japońskich sił nawodnych. Ta decyzja wywołała słynną depeszę admirała Nimitza: "Indyk biegnie do wody. RR Od dowódcy Floty Pacyfiku do Dowódcy 3 Floty do wiadomości Dowódcy Floty USA, Dowódcy 77. Grupy Uderzeniowej. Gdzie jest, powtarzam, gdzie jest 34. Grupa Uderzeniowa? Świat się dziwi." (Oryginał ang.: Turkey trots to water RR From CINCPAC action COM THIRD FLEET info COMINCH CTF SEVENTY SEVEN X Where is rpt where is Task Force Thirty Four RR The world wonders)[1]. Bitwa została ostatecznie wygrana, ale nie przyniosło to Halseyowi sławy.
Drugim błędem Halseya było wystawienie floty na uderzenie bardzo silnego tajfunu (odtąd znanego jako "tajfun Halseya"), co spowodowało zatonięcie trzech niszczycieli i poważne uszkodzenie wielu innych jednostek. Na dno poszło około 800 ludzi oraz 146 samolotów. W miesiąc później inny - nieco słabszy - tajfun uderzył ponownie we flotę. Obu sztormów można było uniknąć.
[edytuj] Ostatnie lata
W styczniu 1945 r. Halsey został formalnie zastąpiony na stanowisku dowódcy floty (teraz pod nazwą 5. Floty) przez adm. Spruance'a, ale pozostał, jako nadal pełniący tę funkcję, aż do zakończenia wojny. 2 września 1945 r. był obecny przy podpisywaniu aktu kapitulacji Japonii na pokładzie pancernika USS Missouri.
Pomimo niepochlebnej opinii w związku z bitwą o Leyte i sprawą dwóch tajfunów Halsey został - w grudniu 1945 - awansowany do stopnia Admirał Floty, głównie na podstawie poparcia udzielanego mu przez wpływowego kongresmana, Carla Vinsona z Georgii. Po śmierci pochowany został na Narodowym Cmentarzu w Arlington.
Dwa okręty USA zostały nazwane jego imieniem: wycofana ze służby fregata rakietowa (później krążownik rakietowy) USS Halsey (DLG-23) i nowoczesny niszczyciel USS Halsey (DDG-97).
[edytuj] Bibliografia
- Bryan Perrett, The Battle Book, New York 1993, ISBN 1-85409-125-5
- The Navy, pr. zb., New York 2004, ISBN 0-7607-6218-X
Przypisy
- ↑ Wszystko polegało na nieporozumieniu - pierwsze i ostatnie zdania depeszy były nic nie znaczącymi dodatkami mającymi utrudnić odczytanie tekstu deszyfrantom nieprzyjaciela a podwójne litery „R” miały wskazywać właściwy tekst depeszy przekazywany adresatowi. Jednak przyjmujący depeszę w sztabie Halseya uznał, że ostatnie zdanie może być wyrazem zaniepokojenia i krytyki ze strony Nimitza, więc po konsultacji ze swoim przełożonym zalecił przekazać depeszę dalej prosząc, aby adiutant admirała uprzedził go, że ostatnie zdanie może nie być związane z treścią depeszy. Adiutant w pośpiechu nie powiedział tego, co ostatecznie doprowadziło do wybuchu wściekłości u Halseya. Tekst w tym kształcie przedostał sie do prasy, która zauważyła, że data nadania depeszy zbiegła się z 90. rocznicą osławionej szarży Lekkiej Brygady pod Bałakławą uwiecznionej wierszem angielskiego poety Alfreda Tennysona, w którym użyto sformułowania "świat się zdziwił". W rzeczywistości depesza Nimitza była zwykłym pytaniem dowódcy zaniepokojonego brakiem sił potrzebnych na kluczowym teatrze działań. Jak później ustalono admirał Nimitz zadał pytanie „Gdzie jest 34. Grupa Uderzeniowa?”, a oficerowie w sztabie dodali „powtarzam” słysząc zdenerwowany głos dowódcy Floty Pacyfiku. Natomiast za taką a nie inną treść końcowego wypełnienia odpowiadał oficer w centrali łączności (oficer rezerwy marynarki, w cywilu wykładowca literatury angielskiej i miłośnik poezji Tennysona), który uznał, że to zdanie najlepiej pasuje do treści depeszy (czym zresztą naruszył podstawowe zasady tworzenia wypełnień — musiały to być zdania w języku angielskim poprawne gramatycznie, a ich treść nie mogła w żaden sposób wiązać się z treścią depeszy). Oficer ten w późniejszym okresie został przeniesiony na inne stanowisko.
