Łuszczyca

Z Wikipedii

	Łuszczyca [psoriasis]
(psoriasis)
ICD-10:	L40
L40.0 Łuszczyca pospolita
L40.1 Łuszczyca krostkowa uogólniona
L40.2 Zapalenie ciągłe krostkowe kończyn [acrodermatitis continua]
L40.3 Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszew
L40.4 Łuszczyca grudkowa
L40.5 Łuszczyca stawowa (M07.0-M07.3, M09.0)
L40.6 {{{X.6}}}
L40.7 {{{X.7}}}
L40.8 Inna łuszczyca
L40.9 Nieokreślona łuszczyca

Łuszczyca (łac. Psoriasis) - przewlekła, nawracająca choroba skóry, która charakteryzuje się występowaniem na skórze łuszczących się wykwitów. Choroba ta należy do najczęściej występujących schorzeń dermatologicznych – dotyka 2-4% populacji.

Główną rolę w patogenezie odgrywają czynniki immunologiczne, nieprawidłowe funkcjonowanie składników układu odpornościowego - limfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin^[1]

Łuszczyca jest schorzeniem niezakaźnym i niezłośliwym. Cechuje się przewlekłym przebiegiem, z tendencją do samoistnego ustępowania (remisji) i nawrotów.

Charakterystycznym objawem łuszczycy są czerwonobrunatne lub zaróżowione, płaskie, o wyrazistych brzegach i zróżnicowanej wielkości grudki, pokryte srebrzystą lub srebrzystoszarą, nawarstwiającą się łuską, mające czasem tendencję do zlewania się. Występują one najczęściej na skórze prostowników kończyn, przede wszystkim na łokciach i kolanach, w okolicy kości krzyżowej i pośladków oraz w uchu zewnętrznym i na owłosionej skórze głowy. Najczęściej spotykaną, ze względu na obraz kliniczny, formą jest łuszczyca zwykła (psoriasis vulgaris), na którą zapada ok. 90% chorych.

Łuszczyca paznokci (łac. psoriasis unguium) cechuje się poprzecznymi lub podłużnymi bruzdami na płytce paznokci. Mogą one przybierać również postać punkcików lub żółtych plamek przypominających krople oleju. Płytki stają się matowe, mogą ulec zgrubieniu i zniekształceniom. Często ta forma łuszczycy mylona jest z grzybicą paznokci.

Nasilenie choroby jest zróżnicowane: od form z nielicznymi, niewielkimi wykwitami skórnymi, wielkości łebka od szpilki, po ciężkie postacie choroby, charakteryzujące się zmianami zapalnymi i wysiękowymi, często przybierającymi formę uogólnioną (erytrodermia łuszczycowa). U około 5-20% chorych pojawia się postać stawowa łuszczycy (psoriasis arthropatica) w której dochodzi do łuszczycowego zapalenia stawów.

Niekiedy łuszczyca bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry.

Spis treści 1 Historia 2 Patofizjologia 3 Czynniki wyzwalające manifestację choroby 4 Typy łuszczycy 5 Charakterystyka typów łuszczycy 5.1 Łuszczyca pospolita 5.2 Łuszczyca stawowa 5.3 Łuszczyca kropelkowata 5.4 Łuszczyca plackowata 5.5 Łuszczyca odwrócona 5.6 Łuszczyca krostkowa 5.6.1 łuszczyca krostkowa uogólniona (typu von Zumbusha) 5.6.2 Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp (psoriasis pustulosa palmoplantaris) 5.6.3 Acrodermatosis continua Hallopeau 5.7 Łuszczyca brodawkująca 5.8 Łuszczyca brudźcowa 5.9 Erytrodermia łuszczycowa 6 Terapia 6.1 Farmakoterapia 6.1.1 Leczenie zewnętrzne 6.1.1.1 Leczenie złuszczające 6.1.1.2 Leczenie redukujące 6.1.2 Leczenie ogólne 6.2 Fototerapia 6.3 Fotochemioterapia 6.4 Fotofereza 6.5 Inne sposoby leczenia 7 Przypisy 8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwszy opis obrazu klinicznego choroby, który odpowiada objawom łuszczycy, pochodzi z ok. 460 –370 wieku p.n.e. i sporządzony został przez Hipokratesa.

Bardzo długo odrębne schorzenia skóry, lub zakaźne choroby ogólnoustrojowe, manifestujące się m.in. na skórze, traktowane były jako jedna jednostka chorobowa. Łuszczycę jako odrębne schorzenie zdefiniował ok. 2 stulecia temu Robert Willian.

Jeszcze do połowy XIX wieku mylono ją z trądem i chorych izolowano od społeczeństwa.

To nastawienie do dolegliwości skórnych pokutuje do dnia dzisiejszego i często jest przyczyną dyskryminacji osób, których skóra nie odpowiada obrazowi kreowanemu obecnie przez media.

[edytuj] Patofizjologia

[edytuj] Czynniki wyzwalające manifestację choroby

Do najczęściej wymienianych faktorów prowokujących łuszczycowe reakcje skórne należą:

• Infekcje:

1. Bakteryjne infekcje górnych dróg oddechowych spowodowane paciorkowcem np. angina ropna.
2. Niewyleczone ogniska zapalne – migdałki podniebienne, próchnica, zapalenia dróg moczowych.
3. Infekcje wirusowe u dzieci (ospa wietrzna, różyczka, odra) i u dorosłych (półpasiec).
4. Infekcje spowodowane drożdżakami – szczególnie u osób z nadwagą posiadających uwarunkowania genetyczne do rozwoju łuszczycy.
5. Schorzenia internistyczne zmieniające procesy przemiany materii– np. cukrzyca typ II u osób w zaawansowanym wieku lub dna moczanowa.

• Mechaniczne uszkodzenia lub długotrwałe podrażnienia skóry:

1. Zadrapania, rany, blizny chirurgiczne, oparzenia (słoneczne, wrzątkiem, substancjami drażniącymi), jak i ukłucia po szczepieniach, powodują pojawienie się zmian łuszczycowych dokładnie w miejscach urazu – zjawisko to nazywamy fenomenem Koebnera.
2. Długotrwały ucisk powodowany np. paskiem od zegarka czy ubrania oraz w miejscach szczególnie narażonych na urazy - łokcie, kolana, dłonie, stopy.

• Lekarstwa i alkohol

1. Przyjmowanie leków beta - blokujących u pacjentów z nadciśnieniem, soli litu w leczeniu depresji, leków antymalarycznych oraz odstawienie lub redukcja leków kortykosteroidowych.
2. Interferon - może zaostrzyć przebieg
3. Hormony – choroba często pojawia się w okresie dojrzewania lub przekwitania, kiedy dochodzi do znaczących zmian w gospodarce hormonalnej organizmu.
4. Regularne nadużywanie alkoholu powoduje pojawienie się ciężkich form łuszczycy.

• Stres, silne wstrząsy psychiczne.

1. Około 30% pacjentów twierdzi, że stres był u nich przyczyną manifestacji choroby.

Dla znacznej grupy chorych, jest on czynnikiem zaostrzającym objawy.

U wielu pacjentów alkohol, nadwaga, niedobór snu, nikotyna, nieodpowiednie kosmetyki, ciasne, niewygodne ubranie z syntetycznych materiałów, uniemożliwiające skórze oddychanie lub nadmierna higiena, powodują zaostrzenie się objawów chorobowych. Również źle przeprowadzona, zbyt agresywna terapia może spowodować pogorszenie stanu skóry.

[edytuj] Typy łuszczycy

• Łuszczyca zwykła (psoriasis vulgaris)
• Łuszczyca zadawniona (psoriasis inveterata)
• Łuszczyca brodawkująca (psoriasis verrucosa)
• Łuszczyca wysiękowa (psoriasis exsudativa)
• Łuszczyca brudźcowa (psoriasis rupioides)
• Łuszczyca kropelkowata, grudkowa (psoriasis guttata)
• Łuszczyca plackowata
• Łuszczyca stawowa (psoriasis arthropatica)
  • typu dystalnego
  • typu reumatoidalnego
  • typu zniekształcajacego
• Łuszczyca krostkowa (psoriasis pustulosa)
  • dłoni i stóp (psoriasis pustulosa palmoplataris)
  • uogólniona von Zumbusha (psoriasis pustulosa generalisata von Zumbush)
  • acrodermatosis continua Hallopeau
• Krostkowica dłoni i stóp (pustulosis palmoplantaris)
• Łuszczyca uogólniona, erytrodermia łuszczycowa (erythrodermia psoriatica)

[edytuj] Charakterystyka typów łuszczycy

[edytuj] Łuszczyca pospolita

Jest najczęściej występującą formą łuszczycy. Dotyczy 80 do 90% osób chorych na łuszczycę. Łuszczyca pospolita typowo objawia się w postaci wypukłych obszarów rozognionej skóry pokrytych srebronobiałą łuską.

[edytuj] Łuszczyca stawowa

Łuszczyca stawowa łac. psoriasis athropatica (lub inaczej łuszczycowe zapalenie stawów) jest jedną z groźniejszych form łuszczycy. Powoduje ona przewlekłe zapalenia stawów, a jeśli jest nieleczona także trwałe kalectwo. Zawsze jest ona połączona z inną formą tej choroby, objawiającą się zmianami skórnymi. Leczenie prowadzi lekarz reumatolog.

[edytuj] Łuszczyca kropelkowata

Charakteryzuje się licznymi, małymi i owalnymi (kropelkowatymi) punkcikami. Te liczne punkciki łuszczycy występują na dużych powierzchniach takich jak tułów. Ta postać łuszczycy jest powiązana z paciorkowym zapaleniem gardła.

[edytuj] Łuszczyca plackowata

[edytuj] Łuszczyca odwrócona

(Psoriasis Inversa): Zajmuje powierzchnie zgięciowe, np. stawów łokciowych lub kolanowych; zmiany mogą mieć charakter sączący oraz nie wykazują obecności łuski (częstsze występowanie u ludzi starszych), źródło:informator medyczny

[edytuj] Łuszczyca krostkowa

Objawia się w postaci wypukłych guzków, wypełnionych niezaraźliwą ropą (krostki). Skóra pod i otaczająca krostki jest czerwona i wrażliwa. Łuszczyca krostkowa może być zazwyczaj zlokalizowana na dłoniach, stopach lub uogólniona z rozległymi "łatami" występującymi przypadkowo na różnych częściach ciała.

[edytuj] łuszczyca krostkowa uogólniona (typu von Zumbusha)

Najcięższa postać łuszczycy, wysiewowi zmian towarzyszy wysoka temperatura i zły stan ogólny. Obecny jest objaw Nikolskiego.

[edytuj] Łuszczyca krostkowa dłoni i stóp (psoriasis pustulosa palmoplantaris)

[edytuj] Acrodermatosis continua Hallopeau

Występują zmiany zlewne rumieniowo-złuszczające i krostkowe, ograniczone do dystalnych części palców rąk.

[edytuj] Łuszczyca brodawkująca

Charakteryzuje się brodawkowatym, nierównomiernym przerostem naskórka o wzmożonym rozwoju. Wyróżniającą cechą jest jest wzmożone rogowacenie naskórka.^[2]

[edytuj] Łuszczyca brudźcowa

Zadawniona postać łuszczycy wysiękowej, ta sama lokalizacja zmian skórnych; strupy są przerosłe, nawarstwione i wilgotne.

[edytuj] Erytrodermia łuszczycowa

Dotyczy rozległego zapalenia i łuszczenia się skóry na dużych powierzchniach ciała. Możliwe jest współwystępowanie uporczywego świądu, obrzęku oraz bólu. Często jest rezultatem zaostrzenia się łuszczycy pospolitej, szczególnie następującego nagłego cofnięcia systemowego leczenia. Często ma bardzo cieżki przebieg, z wysoką temperaturą, utrata płynów, zaburzeniami wodno- elektrolitowymi i wtórnymi zakażeniami.

[edytuj] Terapia

[edytuj] Farmakoterapia

[edytuj] Leczenie zewnętrzne

W przypadku łuszczycy zwykłej zwykle wystarczające. Ma na celu usunięcie łusek, a następnie zahamowanie nadmiernej proliferacji naskórka.

[edytuj] Leczenie złuszczające

• maść salicylowa 5- 10%
• maść mocznikowa 10- 20%
• maść solankowa 5- 10%
• oliwa salicylowa 5- 7% (stosowana na owłosioną skórę głowy)

[edytuj] Leczenie redukujące

• antralina (Cignolina)
• dziegcie (Psorisan, Pixolerm)
• kortykosteroidy
• witamina D3
• retinoidy (Tazarolen 0,05- 1% maść)

[edytuj] Leczenie ogólne

• retinoidy
• metotreksat
• hydroksymocznik
• cyklosporyna A
• kwas fumarowy i jego estry
• antybiotyki
• leki biologiczne
  • efalizumab
  • alefacept
  • etanercept
  • infliksimab

[edytuj] Fototerapia

• UVA terapia
• UVB terapia
• SUP (selektywna fototerapia)

[edytuj] Fotochemioterapia

• PUVA (psolareny + UVA)
• re-PUVA (psolareny + UVA + retinoidy)

[edytuj] Fotofereza

[edytuj] Inne sposoby leczenia

• dieta niskotłuszczowa
• dieta bezglutenowa
• unikanie urazów skóry
• ogólna higiena skóry

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• http://luszczyca.info - forum dyskusyjne - leczenie łuszczycy, profilaktyka, wymiana doświadczeń
• Forum Psoriasis - forum wymiany doświadczeń dla chorych na łuszczycę i ich bliskich
• http://www.psoriasis.org/ (en) - strona Międzynarodowej Fundacji zajmującej się propagowaniem informacji na temat łuszczycy
• Ogólnopolskie Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę "Psoriasis"
• Stowarzyszenie Chorych na Łuszczycę w Lublinie, które jest członkiem EUROPSO - European Federation of Psoriasis Assotiations
• Światowy Dzień Chorych na Łuszczycę - 29.X. (en) - World Psoriasis Day
• Europejska Federacja Chorych na Łuszczycę (en) - EUROPSO