Zbrodnia w Ponarach
Z Wikipedii
W czasie II wojny światowej las w Ponarach był miejscem masowych nazistowskich mordów pod Wilnem. Ofiary przywożono pociągami lub ciężarówkami (czasem transportami pieszymi), rozstrzeliwano i grzebano w olbrzymich dołach.
Niemcy, wspomagani przez ochotnicze litewskie oddziały Ypatingasis būrys (Sonderkomando der Sicherheitsdienst und des SD), wymordowały tu w latach 1941-1944 ok. 100 000[1] osób. Wśród nich od 56 000[2] do 70 000[1] stanowili Żydzi. Wśród pozostałych ofiar znajdowało się od kilkunastu tysięcy[2], do 20 000[3][4] Polaków (inteligencja wileńska i żołnierze Armii Krajowej), a także grupy Romów, komunistów litewskich i Rosjan. Świadkiem zbrodni był pisarz Józef Mackiewicz, który w 1945 opublikował tekst Ponary-Baza. Dziś na terenie lasu znajduje się pomnik.
W Ponarach zginęli przedstawiciele inteligencji wileńskiej, m. in.:
- Mieczysław Engiel - adwokat, poseł na Sejm Wileński, działacz społeczny na Wileńszczyźnie (17 września 1943)
- Mieczysław Gutkowski - prawnik, profesor nauki skarbowości i prawa skarbowego na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (17 września 1943)
- Kazimierz Pelczar - lekarz, naukowiec, pionier polskiej onkologii, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (17 września 1943)
- Chaim Siemiatycki - poeta żydowski, tworzący w języku jidysz, rabin (rozstrzelany we wrześniu 1943)
- Stanisław Węsławski - adwokat, kompozytor, pierwszy konspiracyjny prezydent miasta Wilna i prezes Polskiego Czeronego Krzyża w Wilnie (2 grudnia 1942)
- Wanda Rewieńska - geograf, działaczka harcerska i niepodległościowa, żona instruktora harcerskiego Alojzego Pawełka (21 listopada 1942)
Spis treści |
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Nowa Powszechna Encyklopedia PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2004, ss. 709 (tom 6). ISBN 83-01-14179-4.
- ↑ 2,0 2,1 Zbrodnie na Polakach w podwileńskich Ponarach 1941–1944. Instytut Pamięci Narodowej, 2003.
- ↑ Encyklopedia Białych Plam. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2004, ss. 243-245 (tom 14). ISBN 83-912068-0-7.
- ↑ Czesław Michalski: Ponary - Golgota wileńszczyzny. Kraków: "Konspekt" (nr 5/01). Pismo Akademii Pedagogicznej w Krakowie, 2001.
[edytuj] Bibliografia
- Józef Mackiewicz, Ponary-Baza, Orzeł Biały, Rzym, 1945 nr 35/170
- Helena Pasierbska, Ponary – największe miejsce kaźni koło Wilna (1941-1944), Warszawa, 1993, ISBN 83-85548-23-8
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Śledztwo w sprawie masowych zabójstw Polaków w latach 1941-1944 w Ponarach koło Wilna dokonanych przez funkcjonariuszy policji niemieckiej i kolaboracyjnej policji litewskiej, IPN 2003
- Konferencja IPN „Zbrodnie na Polakach w podwileńskich Ponarach 1941–1944” – Gdańsk, 9 maja 2003 r.
- Zbrodnia w Ponarach przedruk artykułi z Nasz Dziennik, Nr 109 (1605), 12 maja 2003
- Czesław Michalski, Ponary - Golgota Wileńszczyzny (Ponary — the Golgoth of Wilno Region). Konspekt nº 5, Winter 2000–2001
- Stanisław Mikke, 'W Ponarach'
- Ponary
- Zbrodnia w Ponarach
