Zdeklasowanie

Z Wikipedii

Zdeklasowanie – operacja w firmach PKP Przewozy Regionalne oraz PKP Intercity mająca na celu obniżenie klasy wagonu pasażerskiego z pierwszej na drugą doraźnie, na pewien okres lub na stałe.

Jeżeli wagon klasy pierwszej przestaje spełniać wymogi potrzebne do utrzymania się w tej klasie, wagon taki może zostać zdeklasowany. Zwykle dzieje się tak, gdy nie opłaca się modernizować wagonów pierwszej klasy, lecz można formalnie zamienić je na klasę drugą (o ile wagon spełnia kryteria klasy drugiej). Zdarza się (głównie w okresie wzrastających potoków pasażerskich) tymczasowe deklasowanie zgodnych z wymogami wagonów klasy pierwszej, ze względu na stosunkowo wyższe zapotrzebowanie na miejsca klasy drugiej w pociągach. Wreszcie, możliwe jest (na przykład w sytuacji bardzo dużego przepełnienia wagonów klasy drugiej, przy małej liczbie zajętych miejsc w klasie pierwszej) doraźne zdeklasowanie wagonu przez kierownika pociągu - podróżni jadący w zdeklasowanym wagonie, a posiadający bilet klasy pierwszej, otrzymują wtedy zwrot różnicy cen^{[potrzebne źródło]}.

Tymczasowo deklasowane wagony mają najczęściej sześć siedzeń w przedziale i niezmieniony układ samych przedziałów. Nie są także przemalowywane z barw klasy pierwszej (kolor czerwono-kremowy) na barwy klasy drugiej (zielono-kremowe) - oznacza się je poprzez zaklejenie cyfry "1" na ścianach i wewnątrz wagonu arkuszem z cyfrą "2", ewentualnie umieszczeniem odpowiedniej informacji w szybach drzwi zewnętrznych. Spotykane jest także oznaczanie zdeklasowanego wagonu napisem odpowiedniej treści umieszczonym w miejscu tablicy kierunkowej.

Z kolei wagony zdeklasowane na stałe, mimo braku zmian w układzie i ilości siedzeń dla pasażerów, są przemalowywane jak wagon klasy drugiej - z zewnątrz odróżnia je mniejsza liczba okien (wagon klasy pierwszej ma mniej przedziałów) i specjalne oznaczenie serii wagonu: zamiast B ("klasa druga") na ścianie bocznej umieszcza się napis Az (jak dla klasy pierwszej, z literą "z" oznaczającą obniżenie klasy).

Zdeklasowanie wagonu powoduje często zamieszane wśród podróżnych, którzy nie zauważywszy (nierzadko słabo widocznej) informacji o zmianie klasy, nie wiedzą jednocześnie o możliwości zajęcia miejsca mimo braku biletu pierwszej klasy. Zdarzało się, że praktyka deklasowania wagonów na szeroką skalę doprowadzała do sytuacji, w której skład pociągu pospiesznego składał się wyłącznie z wagonów klasy pierwszej, z których wszystkie poza jednym były zdeklasowane. Dochodzi także do groteskowych (choć nie wpływających w istocie na komfort podróży) sytuacji gdy wagon zdeklasowany na stałe (wspominane "Az") i wyglądający z zewnątrz na wagon klasy drugiej, jest tymczasowo przywracany do kursowania jako klasa 1 i oznaczany w sposób analogiczny, jak przy tymczasowym deklasowaniu wagonu.