Zgorzel
Z Wikipedii
Zgorzel, gangrena - rozkład martwych tkanek w żywym organizmie przez bakterie gnilne (beztlenowce). Przyczyną gangreny jest obecność ogniska martwicy dostępnego dla bakterii. Odpowiednie warunki istniejące w ognisku martwicy, takie jak wilgotność i temperatura, sprzyjają rozwojowi beztlenowców. Zgorzel powstaje tylko w tych miejscach organizmu, które mają połączenie ze światem zewnętrznym (przez co staja się dostępne dla bakterii), dlatego występuje głównie: w powłokach skórnych (po zmiażdżeniach), w płucach, miazdze próchniejącego zęba oraz w jelitach (gdzie bakterie te przebywają stale).
Spis treści |
[edytuj] Podział
[edytuj] Zgorzel wilgotna
Nazywana także zgorzelą (gangreną) właściwą. Występuje w dwóch odmianach (różnią się one etiologią, obrazem klinicznym i anatomopatologicznym). Odmiany te to:
- zgorzel zwykła,
- zgorzel gazowa.
[edytuj] Zgorzel sucha
Inaczej zgorzel (gangrena) rzekoma, gdyż nie występuje w tym przypadku gnicie tkanek, ale ich wysuszanie. Proces ten nazywa się strupieszeniem, czyli mumifikacją.
[edytuj] Przykłady
[edytuj] Zgorzel gazowa
Jedna z odmian zgorzeli wilgotnej (właściwej). Przebieg choroby jest bardzo szybki, nieleczona kończy się śmiercią. W warunkach pokojowych do zakażeń dochodzi bardzo rzadko.
Objawy: (występują po 4-5 dniach od przedostania się drobnoustrojów do organizmu; okres też może ulec wydłużeniu) wokół zainfekowanej rany pojawia się obrzęk, zaczerwienienie, otaczające tkanki po dotyku wydają charakterystyczne trzeszczenie, dookoła rany występują pęcherze wypełnione posokowatym płynem (wysiękiem ropnym o charakterystycznym, odrażającym zapachu gnilnym) oraz gazem.
Objawy ogólne: przyspieszenie tętna i oddechu, spadek ciśnienia krwi, zamroczenie, możliwe są utraty świadomości.
Leczenie: chirurgiczne (wycięcie martwych tkanek i odświeżenie brzegów ran); podawanie dużych dawek antybiotyków, tlenoterapia hiperbaryczna[1], zwalczanie wstrząsu; w ciężkich przypadkach zgorzeli gazowej amputacja kończyny zainfekowanej.
Zapobieganie: zgłaszanie się do chirurga z każda zanieczyszczoną raną, szczególnie z ranami:
- miażdżonymi,
- zanieczyszczonymi ziemią,
- zawierającymi ciało obce pochodzenia organicznego.
Wczesne oczyszczenie rany oraz usunięcie ciał obcych zmniejsza ryzyko zgorzeli gazowej.
[edytuj] Zgorzel miazgi zęba
Ten typ zgorzeli jest wynikiem bakteryjnego zakażenia miazgi zęba. Zakażony ząb jest źródłem odogniskowych (zębopochodnych) zakażeń.
Leczenie: zachowawcze (profilaktyka) oraz chirurgiczne (usuwanie zakażonego zęba).
[edytuj] Zgorzele roślinne
Zgorzele roślinne to nekrozy prowadzące do zamierania całych organów.
Obumieranie kiełków przed wydostaniem się nad powierzchnię gleby – to zgorzel przedwschodowa. Nekroza korzeni i części podliścieniowej oraz nekroza liści – organów nadziemnych - to zgorzel powschodowa (Fusarium, Pythium).
