Znamieńsk
Z Wikipedii
Znamieńsk (ros. Знаменск, do 1946 niem. Wehlau, pol. Welawa, dawn. pol. Iława nad Pregiem[1], lit. Vėluva) - miasto (4100 mieszkańców) w obwodzie kaliningradzkim w Rosji. Położone nad prawym brzegiem Pregoły w miejscu, gdzie wpada do niej Łyna.
Miasto założone w miejscu wcześniejszej pruskiej osady i grodu Velowe. Prawa miejskie uzyskało w 1339 roku. Miasto było znane z handlu końmi.
Miejsce podpisania traktatów welawsko-bydgoskich, na mocy których Prusy Książęce uzyskały niepodległość od Rzeczypospolitej.
Od 1818 roku siedziba powiatu (Landkreis). Wojska 2 Frontu Białoruskiego zdobyły miasto 23 stycznia 1945. W wyniku walk zniszczeniu uległo zabytkowe centrum miasta. Od 1945 miasto należało do ZSRR, w 1946 roku zmieniono jego nazwę na Znamieńsk i zabrano prawa miejskie. Zachowane ruiny kościoła parafialnego św. Jakuba z końca XIV-XV w., zniszczeniu uleglo wyposażenie wraz z cennymi malowidłami ściennymi z ok. 1400.
[edytuj] Bibliografia
- Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
- Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
- Carl von Lorck, Dome, Kirchen und Klöster in Ost- und Westpreussen. Nach alten Vorlagen, 2. unver. Aufl., Frankfurt am Main, Weidlich, 1982, ISBN 3-8035-1163-1
- Jerzy Domasłowski, Malarstwo ścienne, [w:] Jerzy Domasłowski, Alicja Karłowska-Kamzowa, Adam S. Labuda, Malarstwo gotyckie na Pomorzu Wschodnim, Warszawa; Poznań, PWN, 1990, ISBN 83-01-09108-8
- Andrzej Rzempołuch, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn, Remix, 1992, ISBN 83-900155-1-X
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5