ZU-23-2M Wróbel

Z Wikipedii

ZU-23-2M Wróbel to podwójnie sprzężona uniwersalna armata morska kalibru 23 mm, opracowana w Polsce w latach 70. XX wieku, używana na polskich okrętach.

[edytuj] Historia

Armata morska ZU-23-2M powstała w celu zastąpienia przestarzałej armaty 2M-3M kalibru 25 mm konstrukcji radzieckiej, używanej na części okrętów polskiej Marynarki Wojennej. Przewidziano ją do montowania na okrętach, na których nie mieściła się armata automatyczna AK-230 wymagająca dla instalacji odpowiedniej ilości miejsca pod pokładem.

Nowa armata została oparta o produkowaną w Polsce na licencji radzieckiej lądową armatę przeciwlotniczą ZU-23-2 (w Zakładach Mechanicznych Tarnów). Prace nad opracowaniem jej adaptacji do wersji morskiej rozpoczęto w 1970 na Wojskowej Akademii Technicznej. Projekt otrzymał początkowo kryptonim Sekretarz (gatunek ptaka), zmieniony następnie na Wróbel. W 1972 opracowano i zatwierdzono wymagania taktyczno-techniczne armaty, po czym dalsze prace podjęto w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego w Tarnowie. W 1975 wykonano trzy prototypy, z których dwa przetestowano m.in. w 1976 na pokładzie trałowca ORP Czajka proj. 206F. Po usunięciu wad, w 1979 wykonano dalszych 6 prototypów, które również testowano na ORP "Czajka". Armatę następnie (w 1980?) skierowano do produkcji pod nazwą ZU-23-2M Wróbel.

Na skutek skrócenia testów z uwagi na opóźnienie projektu, w toku eksploatacji pierwszych serii ujawniły się niedomagania, m.in. mechanizmów przeładowania oraz napędów hydraulicznych. Były one sukcesywnie usuwane, na skutek czego produkowane w kolejnych seriach armaty różniły się od siebie. Ogółem w latach 80. ZM Tarnów i OB-R SM Tarnów wykonały około 50 armat ZU-23-2M, które zamontowano na polskich okrętach. Produkcję zakończono w 1990. Opracowano następnie udoskonaloną wersję armaty - zestaw rakietowo-artyleryjski ZU-23-2MR Wróbel II, produkowany seryjnie. Spotyka się także nazwy dla armaty ZU-23-2M: PAM-23 (Przeciwlotnicza Armata Morska) lub 23-2PAM, a także Wróbel I (w celu odróżnienia od Wróbel II).

[edytuj] Zastosowanie

Armaty ZU-23-2M zostały zamontowane na okrętach polskiej Marynarki Wojennej:

• korweta ORP "Kaszub" - 3 szt.
• 11 kutrów zwalczania okrętów podwodnych proj. 918M - po 1 szt. (w miejsce 2M-3M)
• 5 kutrów patrolowych proj. 918 - po 1 szt. (w miejsce 25mm 2M-3M) (następnie przekazane Straży Granicznej)
• trałowiec bazowy proj. 207D ORP "Gopło" - 1 szt.
• 12 trałowców bazowych proj. 207P - po 1 szt.
• okręt transportowo-minowy proj. 767 ORP "Gniezno" - 4 szt (następnie wymienione na Wróbel II)
• 3 kutry transportowe proj. 716 - po 1 szt.
• 2 okręty szkolne proj. 888: ORP "Wodnik" i ORP "Gryf" - po 2 szt.(od 1985, w miejsce 25mm 2M-3M)
• zbiornikowiec paliwowy proj. B199 - 2 szt.
• zbiornikowiec paliwowy proj. ZP-1200 ORP "Bałtyk" - 2 szt.
• zbiornikowiec wodny proj. ZW2 - 2 szt.
• pływająca stacja demagnetyzacyjna SD-12 proj. B208 - 1 szt. (następnie także na SD-13 i SD-11(?))
• poławiacz torped K-11 typu Kormoran - 1 szt.

[edytuj] Dane

• kaliber: 23 mm
• ilość luf: 2
• długość lufy: - kalibrów
• prędkość początkowa pocisku: 970 m/s
• kąt podniesienia luf: od -10° do +88°
• masa wieży: - 2500 kg
• obsługa: - 1 osoba
• donośność maksymalna: 2000 m cele nawodne, 2500 m cele powietrzne
• szybkostrzelność:
  • teoretyczna: 1600-2000 strzałów/min
  • praktyczna: do 400 strzałów/min
• amunicja: naboje typu 23x151 OFZT (odłamkowo-burzące) i BZT (przeciwpancerne)
• zapas amunicji: 2 x 50 (w wieży)
• zasada działania automatyki: wykorzystanie energii gazów prochowych
• chłodzenie luf: grawitacyjne (powietrzem)