Zuzanna Ginczanka
Z Wikipedii
Zuzanna Ginczanka, właściwie Zuzanna Polina Gincburg (ur. 1917 w Kijowie, zm. 1944 w Płaszowie koło Krakowa) – polska poetka pochodzenia żydowskiego.
Urodziła się w rodzinie zasymilowanych rosyjskich Żydów, jej rodzice wyjechali do Polski niedługo po wybuchu rewolucji październikowej. Wiersze zaczęła pisać w wieku 10 lat, pierwsze opublikowane ukazywały się w gimnazjalnej gazetce "Echa szkolne". Za namową Juliana Tuwima wzięła udział w konkursie poetyckim w 1934 ogłoszonym przez "Wiadomości Literackie", w którym zdobyła wyróżnienie. Wiosną 1935 rozpoczęła współpracę z "Wiadomościami Literackimi", należała do kręgu Skamandrytów.
Po ukończeniu gimnazjum przeniosła się do Warszawy, gdzie rozpoczęła studia pedagogiczne. W 1936 zaczęła pisać do "Szpilek", m.in. publikowała w tym czasopiśmie wiersze satyryczne. Bywała w "Małej Ziemiańskiej", słynnym miejscu spotkań warszawskich literatów, przyjaźniła się między innymi z Witoldem Gombrowiczem. W 1936 wydała swój jedyny tomik poezji zatytułowany O centaurach.
Po wybuchu II wojny światowej przeniosła się do Lwowa. Podczas sowieckiej okupacji uczestniczyła w działalności Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy. Publikowała swoje i tłumaczone na język polski wiersze innych autorów w "Nowych Widnokręgach" oraz w "Almanachu Literackim". Po zajęciu Lwowa przez hitlerowskie Niemcy w czerwcu 1941 ukrywała się we Lwowie do 1943. Z tego okresu pochodzi wiersz "Non omnis moriar", w którym utrwaliła nazwisko właścicielki mieszkania, w którym się ukrywała, a która wkrótce ją wydała. W 1943 uciekła w okolice Krakowa, jesienią 1944 została aresztowana przez gestapo i wkrótce później rozstrzelana w Płaszowie.
Na motywach historii Zuzanny Ginczanki Tomasz Bochiński oparł opublikowane w antologii "Niech żyje Polska. Hura! - tom 2" opowiadanie "Cudowny wynalazek pana Bella".
[edytuj] Zbiory poezji
[edytuj] Publikacje na temat Zuzanny Ginczanki
- Izolda Kiec Zuzanna Ginczanka. Życie i twórczość (1994)
- Agata Araszkiewicz Wypowiadam wam moje życie. Melancholia Zuzanny Ginczanki (2001)
