Zygmunt Cybichowski

Z Wikipedii

Zygmunt Klemens Cybichowski (ur. 23 listopada 1879 w Poznaniu, zm. 30 maja 1946 w Poznaniu), prawnik polski, specjalista prawa międzynarodowego publicznego, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Warszawskiego, sędzia Stałego Trybunału Rozjemczego w Hadze.

Był synem Bronisława (profesora gimnazjalnego filozofii i języka polskiego) oraz Marii Bischoff, bratem Stefana Cybichowskiego. W 1899 ukończył gimnazjum humanistyczne w Inowrocławiu, podjął studia prawnicze i ekonomiczne na uniwersytetach w Berlinie (1899-1900), Monachium (1900) i Wrocławiu (1900-1902); uzupełniał wykształcenie na uniwersytetach w Strasburgu i Paryżu (1902). W 1902 w Strasburgu obronił doktorat prawa (na podstawie pracy Artikel 76 der Reichsverfassung). W latach 1903-1905 i 1908-1910 odbył aplikację sądową w Poznaniu, Wrocławiu i Berlinie, 1910-1911 był asesorem sądowym. W 1911 przedstawił na uniwersytecie we Fryburgu pracę habilitacyjną Das antike Volkerrecht i został docentem w Katedrze Prawa Narodów i Międzynarodowego Prawa Prywatnego tej uczelni; prowadził wykłady z prawa międzynarodowego publicznego i prywatnego. Rok później przeniósł się na Uniwersytet Lwowski, gdzie został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Nauk Prawnych i Politycznych oraz Katedry Filozofii Prawa. W 1919 związał się z Uniwersytetem Warszawskim.

Na UW kierował (do wybuchu II wojny światowej) Katedrą Prawa Państwowego i Międzynarodowego, w 1919 został profesorem zwyczajnym. W latach 1919-1922 pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa. Od 1923 zasiadał w Stałym Trybunale Rozjemczym w Hadze jako sędzia. Gościnnie głosił wykłady z prawa międzynarodowego publicznego na uniwersytetach w Lublanie, Zagrzebiu, Belgradzie (1925), Wiedniu (1927), Berlinie (1929), a także w Akademii Prawa Międzynarodowego w Hadze. W 1928 przewodniczył XXXV Światowemu Kongresowi Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego w Warszawie.

W pracy naukowej zajmował się prawem międzynarodowym publicznym i prawem państwowym. Był pionierem polskich badań nad zagadnieniami współczesnego prawa wojennego. Zgłosił propozycję określenia norm stanowiska prawnego telegrafii i telefonii w czasie wojny. Analizując zarządzenia władz rosyjskich podczas okupacji Lwowa w latach 1914-1915 wykazał bezprawie części działań. W określeniu cech przynależności państwowej kładł nacisk na takie elemnety jak urodzenie, małżeństwo i naturalizacja, podważając znaczenie określonych praw i obowiązków obywatela. Wykazał, że wiele instytucji prawa międzynarodowego istniało już w starożytności. Interesował się problematyką rozstrzygania sporów prawnych między krajami Rzeszy niemieckiej w II połowie XIX wieku.

Najważniejsze prace:

• Studien zum Internationalen Recht (1912)
• Międzynarodowe prawo wojenne (1914)
• O pojęciu i istocie przynależności państwowej (1920)
• Prawa mniejszości (1922)
• Pełnomocnictwo skarbowe rządu w oświetleniu konstytucji (1924)
• Polskie prawo państwowe (1925-1929, 2 tomy)
• Encyklopedia podręczna prawa publicznego (1926-1930, 2 tomy)
• Międzynarodowe prawo karne (1927)
• Prawo międzynarodowe publiczne i prywatne (1928)
• Geneza i rozwój prawa międzynarodowego (1930)

W 1932 został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego; należał także m.in. do Akademii Nauk Prawnych i Ustawodawstw w Madrycie (1928), Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego (1928-1930 prezydent), Akademii Nauk Politycznych w Nowym Jorku. Był współzałożycielem i wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół Jugosławii oraz wiceprezesem Polskiego Instytutu Współpracy z Zagranicą. Columbia University w Nowym Jorku nadał mu w 1930 doktorat honoris causa; został odznaczony Wielkim Medalem Srebrnym Akademii Nauk Prawnych i Ustawodawstw w Madrycie oraz jugosłowiańskim Orderem Św. Sawy.

• Członek Rady Głównej NOR od grudnia 1939 roku do marca 1940 roku.

Jednym z jego uczniów był Cezary Berezowski.

Źródła:

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983