Zygmunt Stojowski
Z Wikipedii
Zygmunt Denis Antoni Jordan de Stojowski, znany też jako Sigismond Stojowski (ur. 8 kwietnia 1870[1] w Strzelcach[2] na kielecczyźnie – zm. 5 listopada 1946) - wybitny polski pianista i kompozytor, mieszkający przez większość życia w USA.
Zygmunt Stojowski był synem Alfreda i Marii z Bogdańskich. Sporo informacji o ojcu, Alfredzie Stojowskim znaleźć można w Dziennikach Stefana Żeromskiego.[3] Matka Zygmunta, Maria z Bogdańskich, była osobą ustosunkowaną w towarzysko-arystokratyczno-naukowych sferach, co przysłużyło się w rozwoju talentu jej syna.
Pierwszymi nauczycielami muzyki młodego Stojowskiego byli: Alfred Kołaczkowski, Henryk Bobiński, Stanisław Dybowski i Antoni Płachecki. W okresie gdy rodzina Stojowskich mieszkała w Krakowie, młody Zygmunt uczęszczał do gimnazjum św. Anny a lekcji muzyki udzialał mu Władysław Żeleński. Matka, Maria Stojowska prowadziła w domu muzyczny salon. Odwiedzały go międzynarodowe sławy: Hans von Bülow, Anton Rubinstein, Maurycy Rosenthal i Józef Hofmann. Tu właśnie w 1884 r. 14-letni Zygmunt spotkał o 10 lat starszego Ignacego Paderweskiego, z którym później przyjaźnił się przez całe życie.
W 1887 r. Stojowski rozpoczął studia muzyczne w Paryżu. Uczył się pod kierunkiem wielu znanych muzyków jak Louis Diémer[1] (fortepian), Léo Delibes[2] (kompozycja) i Theodore Dubois[3] (harmonia). Oprócz muzyki studiował także na Sorbonie filozofię, literaturę i języki. Stojowski władał angielskim, niemieckim, rosyjskim, francuskim, łaciną, starożytną greką i oczywiście językiem polskim.
W paryskiej Sali Gerarda w 1891 odbył się koncert rozpoczynający jego wielką karierę. W 1905 przybył do Nowego Jorku, gdzie 1 marca 1915 Orkiestra Filharmonii Nowojorskiej poświęciła cały koncert jego utworom (pierwszy polski kompozytor, którego spotkało takie wyróżnienie). Stojowski pozostał już w Stanach Zjednoczonych, gdzie występował z różnymi orkiestrami amerykańskimi oraz kształcił pianistów. Na początku kariery w tym kraju często był mylony z Leopoldem Stokowskim, ze względu na podobne nazwiska.
Jego utwory skrzypcowe wykonywali m.in. Paweł Kochański, Georges Enesco i Jacques Thibaud; wiolonczelowe - Pablo Casals, fortepianowe zaś Ignacy Jan Paderewski, Louis Diémer, Ignacy Friedman, Percy Grainger, Olga Samaroff czy Józef Hofmann. Pieśni jego autorstwa śpiewała Marcelina Sembrich-Kochańska.
Wybrane dzieła (spośród 43 opusów):
- Symfonia d-moll
- Suita Es-dur na orkiestrę op. 9
- Kantata Le printemps (Wiosna) na chór mieszany i orkiestrę
- Concertstück na wiolonczelę i orkiestrę
- II koncert fortepianowy
- kantata Modlitwa za Polskę do tekstu Zygmunta Krasińskiego
Przypisy
- ↑ Literatura podaje liczne inne daty urodzenia Stojowskiego: 1863, 1869, 1871 i 1876, także szczegółowe (począwszy od 27 marca skończywszy na 14 maja). Daty dokładnej nie poznamy nigdy, bowiem dokumenty chrztu i akta cywilne Oleśnicy zostały spalone pod koniec II wojny światowej.
- ↑ [Teresa Romańska-Faściszewska, Oleśnica. Wydawnictwo ALLELUJA, Kraków 2007, ISBN 978-83-89660-74-9. Rozdział: "Zygmunt Stojowski-kompozytor", s.134
- ↑ [Stefan Żeromski, Dzienniki t.6, Warszawa 1966, rozdział: "Dzienniki"
[edytuj] Bibliografia
- Teresa Romańska-Faściszewska, Oleśnica. Wydawnictwo ALLELUJA, Kraków 2007, ISBN 978-83-89660-74-9. Rozdział: "Zygmunt Stojowski - kompozytor", s.134-141.
