Żubr
Z Wikipedii
| Żubr | |||||||||||||||||||||||||||||
 Żubr kaukaski w poznańskim ZOO |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | eukarioty | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | zwierzęta | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | ssaki | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podgromada | ssaki żyworodne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Szczep | łożyskowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | parzystokopytne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | krętorogie | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | Bison | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | żubr | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Bison bonasus | |||||||||||||||||||||||||||||
| (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||||||||||||||
| Podgatunki | |||||||||||||||||||||||||||||
| B. bonasus bonasus B. bonasus caucasicus B. bonasus hungarorum † B. bonasus schoetensacki † B. bonasus priscus † |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Status ochronny | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
 Systematyka w Wikispecies |
|||||||||||||||||||||||||||||
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Żubr (Bison bonasus) – ssak łożyskowy z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych. Aktualnie populacja żubrów na świecie liczy ok. 3400 osobników, z czego 650 żyje w Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej, Puszczy Boreckiej, Puszczy Piskiej, Puszczy Knyszyńskiej, Nadleśnictwa Wałcz, oraz w Bieszczadach (dalszych ok. 150 żubrów znajduje się w zamkniętych hodowlach).
- żubr nizinny (Bison bonasus bonasus) – przed I wojną światową zamieszkiwał w stanie dzikim jedynie Puszczę Białowieską. W wyniku działań wojennych i kłusownictwa do 1920 nie dotrwał żaden osobnik tej populacji. Odtworzono ją dzięki osobnikom trzymanym w niewoli.
- żubr kaukaski (górski) (Bison bonasus caucasicus) – mniejszy od żubra nizinnego. Zamieszkiwał niegdyś Kaukaz. Na górze Alous zostały zabite ostatnie 3 sztuki w 1927 roku. Obecnie trwają prace nad odtworzeniem podgatunku na podstawie żyjących mieszańców z żubrem nizinnym. Do podgatunku zalicza się osobniki fenotypowo odpowiadające cechom żubra górskiego.
- żubr węgierski (Bison bonasus hungarorum) – żył na terenie południowych Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około 1790 roku.
- żubr stepowy (Bison bonasus priscus) – występował licznie na terenie Europy w dwóch falach: pół miliona lat temu oraz około 150-100 tysięcy lat temu. Mógł mieć około dwóch metrów wysokości i trzech metrów długości. Miał długie rogi, niemal dwa razy dłuższe niż żubr nizinny.
- Bison bonasus schoetensacki – zbliżony wielkością do żubra nizinnego i podobnie jak on preferował środowisko leśne. Pojawił się około miliona lat temu i wyginął około 150-100 tys. lat temu.
Spis treści |
[edytuj] Wielkość
- Samce
- masa 500-1000 kg i więcej
wysokość w kłębie 170-200 cm - Samice
- masa 350-600 kg i więcej
wysokość w kłębie 160-190 cm
[edytuj] Wygląd
Głowa żubra jest stosunkowo duża i ciężka o szerokim i wypukłym czole, oczy małe, krótkie rogi skierowane do góry i zagięte do środka. Szyja żubra jest gruba, krótka z wyraźnym podgardlem. Przód tułowia wygląda na bardzo potężny na skutek silnie rozwiniętego kłębu i porastającej go kasztanowo-brunatnej sierści, która w zimie jest ciemniejsza niż latem. Sierść w dolnej części głowy, przodu i szyi jest długa, na głowie, karku i kłębie występuje grzywa złożona z włosów ościstych.
[edytuj] Pożywienie
Pokarmem żubra są zioła, trawy, liście krzewów, pąki i kora drzew (zwłaszcza brzóz), chętnie zjadają też żołędzie. Według badań przeprowadzanych na terenie Białowieskiego Parku Narodowego około 80% pożywienia stanowią rośliny zielne (zimą są dokarmiane sianem). Dorosły żubr zjada od 40 do 60 kg paszy na dobę. Żerowanie zajmuje mu 50-80% czasu od wschodu do zachodu Słońca.
[edytuj] Rozród
Żubry są zwierzętami stadnymi. Żyją w stadach liczących 10-15 sztuk. Na czas rui (sierpień-wrzesień) łączą się w większe stada liczące 30-40 sztuk. Dojrzałość fizyczną uzyskują stosunkowo późno, bo w wieku 8-9 lat (samce), 5-6 lat (samica). Ciąża u żubra trwa 265 dni, matka opiekuje się potomkiem do skończenia przez niego 2 roku życia. Młode po przyjściu na świat ważą od 16 do 35 kg.
[edytuj] Występowanie
Lasy mieszane z podmokłymi polanami. Na świecie żyje obecnie około 3 tys. żubrów, z czego 1200 należy do linii białowiesko-nizinnej. W Polsce żyje około 800 żubrów, z czego 169 mieszkających w Bieszczadach to żubry białowiesko-kaukaskie, reszta to żubry białowiesko-nizinne. Prawie połowa polskich żubrów zamieszkuje w Puszczy Białowieskiej. Poza tym żubry można spotkać w Puszczy Boreckiej – 72 sztuki, w Puszczy Knyszyńskiej – 26 sztuk, nadleśnictwie Wałcz – 28 sztuk. W zamkniętych hodowlach w Polsce żyje 150 żubrów, z czego 33 w ogrodach zoologicznych.
Żubr został opisany naukowo przez Karola Linneusza jako Bos bonasus. Obecnie klasyfikowany jest w rodzaju Bison razem z północnoamerykańskim bizonem (Bison bison). Występuje w Polsce, Litwie, Ukrainie, Rosji i Białorusi
