rok 1927 / MCMXXVII
XIX wiek · XX wiek · XXI wiek
1925 « 1926 « 1927 » 1928 » 1929
[edytuj] Wydarzenia w Polsce
[edytuj] Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia - w Meksyku formalnie rozpoczęło się powstanie przeciw antyklerykalnemu rządowi – Powstanie Cristero.
- 7 stycznia - pierwsza transatlantycka rozmowa telefoniczna pomiędzy Nowym Jorkiem, a Londynem.
- 9 stycznia - w Lizbonie próba rewolty przeciw rządom António Óscara de Fragoso Carmona zostaje stłumiona.
- 11 stycznia - powstała amerykańska Akademia Filmowa.
- 13 stycznia - została podpisana niemiecko-włoska umowa o budowie autostrady Hamburg-Mediolan.
- 14 stycznia - Paul Doumer został wybrany prezydentem Francji.
- 19 stycznia - Wielka Brytania wysłała oddziały wojskowe do Chin.
- 30 stycznia - w Schattendorfie w kraju związkowym Burgenland w Austrii doszło do starcia pomiędzy członkami lewicowego Schutzbundu oraz prawicowymi weteranami Heimwehry.
- 31 stycznia - zaprzestała działalności Aliancka Komisja Kontroli. Zniesiono kontrolę nad gospodarką Niemiec.
- 12 lutego - pierwsze oddziały brytyjskie lądują w Szanghaju.
- 14 lutego - trzęsienie ziemi w Jugosławii – 700 osób straciło życie.
- 19 lutego - strajk generalny w Szanghaju w proteście przeciwko obecności wojsk brytyjskich.
- 23 lutego - w USA Federal Radio Commission (później przemianowana na „Federal Communications Commission” – Federalna Komisja Łączności) rozpoczyna regulację wykorzystania częstotliwości radiowych dla celów związanych z komunikacją.
- 4 marca - w Republice Południowej Afryki doszło do „gorączki diamentowej” w czasie której główne kompanie wydobywające diamenty zatrudniają wytrenowanych sportowców by zabezpieczyć swe roszczenia.
- 10 marca - Albania mobilizuje swe siły zbrojne w obawie przed atakiem Jugosławii.
- 13 marca - premiera monumentalnego filmu Fritza Langa Metropolis.
- 1 kwietnia - w Dreźnie pierwsza kobieta zostaje oficerem policji w Niemczech.
- 5 kwietnia - Parlament Wielkiej Brytanii uchwalił ustawę (ang. Trade Disputes Act) zabraniającą strajku w celu poparcia żądań robotników już strajkujących. Ta sama ustawa zabraniała skarżenia związków zawodowych za straty wynikłe ze strajku.
- 7 kwietnia - w USA kompania „Bell Telephone Co.” dokonała udanej transmisji obrazu – była to pierwsza udana transmisja telewizyjna na duży dystans.
- 12 kwietnia
- 18 kwietnia
- 21 kwietnia - rozpoczął się kryzys bankowy w Japonii.
- 22 kwietnia-5 maja - wielka powódź – wylew rzeki Missisipi dotknął około 700 tys. osób, była to największa powódź w historii USA.
- maj - Philo Taylor Farnsworth transmituje pierwszy eksperymentalny elektroniczny obraz telewizyjny.
- 1 maja - w Berlinie została reaktywowana NSDAP.
- 7 maja - koniec wojny domowej w Nikaragui.
- 9 maja - Australijski Parlament po raz pierwszy obraduje w Canberze.
- 11 maja - założono Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej.
- 12 maja - brytyjska policja dokonała rewizji w pomieszczeniach sowieckiej misji gospodarczej.
- 13 maja
- "czarny piątek" w Niemczech stał się początkiem załamania się gospodarki niemieckiej.
- Jerzy V proklamował zmianę swego tytułu z „król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii” na „król Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej”.
- 18 maja - w stanie Michigan w USA doszło do zamachu bombowego na szkołę (ang. Bath School disaster) zginęło 45 osób w większości dzieci a 58 osób zostało rannych.
- 20 maja - Arabia Saudyjska uzyskuje niezależność od Wielkiej Brytanii (Traktat z Dżudda).
- 20-21 maja - Charles Lindbergh dokonał samotnego przelotu przez Atlantyk.
- 22 maja - wielkie trzęsienie ziemi w Chinach w prowincji Qinghai w mieście Xining – zginęło 200 tys. osób (8,6 w skali Richtera).
- 23 maja - przed 600 członkami Amerykańskiego Instytutu Elektrycznych Inżynierów (ang. American Institute of Electrical Engineers) i Instytutu Radiowych Inżynierów (ang. Institute of Radio Engineers) w Nowym Jorku, w budynku Bell Telephone, odbyła się pierwsza publiczna demonstracja telewizji.
- 27 maja - zerwanie stosunków dyplomatycznych między ZSRR i Wielką Brytanią.
- 4 czerwca - Jugosławia zerwała stosunki dyplomatyczne z Albanią.
- 9 czerwca - w ZSRR wykonano wyrok śmierci na dwudziestu Brytyjczykach oskarżonych o rzekome szpiegostwo.
- 13 czerwca
- 2 lipca - w Wilnie koronowano obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej.
- 10 lipca - w Dublinie Irlandzka Armia Republikańska dokonała udanego zamachu na wiceprezydenta Wolnego Państwa Irlandzkiego Kevina O'Higginsa.
- 15 lipca - w Wiedniu doszło do starć pomiędzy zwolennikami Socjaldemokratycznej Partii Austrii i policją – 85 uczestników walk ulicznych straciło życie i 5 policjantów, 600 osób zostało rannych.
- 22 lipca - został założony włoski klub piłkarski AS Roma.
- 24 lipca - w Ypres odsłonięto „Menenpoort” – memoriał I wojny światowej.
- 1 sierpnia - została sformowana Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza, jako Armia Czerwona (红军), zbrojne ramię Komunistycznej Partii Chin.
- 7 sierpnia - Most Pokoju (ang. Peace Bridge) został otwarty pomiędzy miejscowością Fort Erie w Kanadzie i miastem Buffalo w USA.
- 19 sierpnia - władze Cerkwi Prawosławnej uznały państwo radzieckie.
- 22 sierpnia - w Hyde Parku w Londynie, dwieście osób demonstrowało przeciw wyrokowi na Ferdinando Sacco i Bartolomeo Vanzettiego.
- 23 sierpnia - na krześle elektrycznym zostali straceni Sacco i Vanzetti, egzekucja ta wywołała rozruchy w Londynie i w Berlinie, a w Paryżu ambasada Stanów Zjednoczonych była oblegana przez protestujących.
- 24-25 sierpnia - huragan przeszedł przez wybrzeże atlantyckie Kanady powodując poważne straty – 56 osób straciło życie.
- 7 września - w Brazylii w mieście Belo Horizonte został założony uniwersytet publiczny (port. Universidade Federal de Minas Gerais).
- 14 września - podwodne trzęsienie ziemi u wybrzeży Japonii zabiło ponad 100 osób.
- 18 września - powstało przedsiębiorstwo „Columbia Phonographic Broadcasting System”, później przemianowane na „Columbia Broadcasting System” – CBS. Przedsiębiorstwo to rozpoczęło działalność z 47 stacjami radiowymi rozsianymi po terytorium Stanów Zjednoczonych.
- 23 września - Niemcy przystąpiły do Międzynarodowego Trybunału Rozjemczego w Hadze.
- 27 września - tornado przeszło przez miasto East Saint Louis w stanie Illinois, spowodowało poważne straty i pozbawiło życia 79 osób, raniło 550 osób.
- 6 października - premiera amerykańskiego filmu muzycznego „Śpiewak jazzbandu” była wielkim sukcesem komercyjnym i stała się zwiastunem końca ery kina niemego.
- 8 października - „Morderczy ciąg” (ang. Murderer's Row), drużyna baseballowa New York Yankees w czterech meczach rozgromiła Pittsburgh Pirates i zdobyła trofeum World Series.
- 27 października
- co najmniej 314 osób straciło życie w katastrofie włoskiego parowca „Principessa Mafalda”, który wywrócił się do góry dnem w porcie brazylijskim Porto Seguro.
- królowa Holandii Wilhelmina uroczyście otwarła kanał „Meuse-Waal Canal” w Nijmegen.
- 28 października - samolot linii lotniczych Pan American World Airways odbył pierwszy rejsowy lot z Key West na Florydzie do Hawany.
- 12 listopada
- 24 listopada - nad północną Anglią i Walią można było zaobserwować zaćmienie słońca.
- 2 grudnia - po 19 latach produkcji samochodu Ford Model T, Ford Motor Company rozpoczął sprzedaż nowego modelu – Ford Model A.
- 12 grudnia - w Londynie hospitalizowano 1600 osób, które doznały obrażeń ze względu na oblodzone ulice.
- 17 grudnia - amerykański okręt podwodny USS S-4 (SS-109) został przypadkowo staranowany przez amerykański niszczyciel należący do Straży Wybrzeża Stanów Zjednoczonych u wybrzeża stanu Massachusetts, po kilku nieudanych próbach podniesienia z dna okrętu, wszyscy członkowie załogi zginęli.
- 30 grudnia - w Tokio otwarto pierwszą linię metra – linia Ginza.
- Amerykański inżynier elektryk Harold Stephen Black wynalazł wzmacniacz elektryczny.
- W Wielkiej Brytanii 1000 ludzi umierało tygodniowo zarażonych grypą.
- Populacja ludności na świecie osiągnęła 2 miliardy.
[edytuj] Urodzili się
- 1 stycznia - Vernon Smith, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
- 8 stycznia - Małgorzata Lorentowicz, polska aktorka
- 10 stycznia - Otto Stich, szwajcarski polityk
- 13 stycznia - Brock Adams, amerykański polityk (zm. 2004)
- 13 stycznia - Sydney Brenner, brytyjski biolog, działający w USA, laureat Nagrody Nobla
- 17 stycznia - Eartha Kitt, amerykańska aktorka, piosenkarka, gwiazda kabaretowa
- 25 stycznia - Antônio Carlos Jobim, brazylijski muzyk, kompozytor, aranżer, wokalista (zm. 1994)
- 28 stycznia - Hiroshi Teshigahara, japoński reżyser filmowy (zm. 2001)
- 29 stycznia - Lewis Urry, kanadyjski chemik i wynalazca (zm. 2004)
- 30 stycznia - Olof Palme, szwedzki polityk (zm. 1986)
- 31 stycznia - Wojciech Dworczyk, polski publicysta, podróżnik, reportażysta
- 2 lutego - Stan Getz, amerykański saksofonista jazzowy (zm. 1991)
- 7 lutego - Juliette Gréco, francuska piosenkarka
- 7 lutego - Władimir Kuc, radziecki (ukraiński) lekkoatleta (zm. 1975)
- 14 lutego - Lois Maxwell, kanadyjska aktorka (zm. 2007)
- 20 lutego - Sidney Poitier, amerykański aktor
- 1 marca - Harry Belafonte, amerykański piosenkarz
- 3 marca - Pierre Aubert, szwajcarski polityk
- 4 marca - Dick Savitt, amerykański tenisista
- 5 marca - Maria Klejdysz, polska aktorka
- 6 marca - William Joseph Bell, amerykański scenarzysta (zm. 2005)
- 6 marca - Gordon Cooper, astronauta
- 6 marca - Gabriel García Márquez[1], kolumbijski powieściopisarz, laureat Nagrody Nobla
- 6 marca - Wes Montgomery, amerykański gitarzysta, kompozytor jazzowy (zm. 1968)
- 16 marca - Władimir Komarow, radziecki kosmonauta (zm. 1967)
- 19 marca - Wiesław Drzewicz, polski aktor (zm. 1996)
- 21 marca - Hans-Dietrich Genscher, niemiecki polityk, minister spraw zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec
- 24 marca - Janusz Przewłocki, polski inżynier, nauczyciel, wydawca, kolekcjoner i bibliofil, działacz opozycji demokratycznej w PRL-u (zm. 2007)
- 24 marca - Martin Walser, pisarz niemiecki
- 27 marca - Mścisław Rostropowicz (ros. Мстисла́в Леопо́льдович Ростропо́вич), rosyjski dyrygent, wiolonczelista, pedagog i obrońca praw człowieka (zm. 2007)
- 29 marca - John Vane, farmakolog brytyjski, laureat Nagrody Nobla (zm. 2004)
- 31 marca
- 1 kwietnia - Jacques Mayol, francuski nurek (zm. 2001)
- 2 kwietnia - Ferenc Puskás, węgierski piłkarz i trener piłkarski (zm. 2006)
- 4 kwietnia - Bogna Sokorska, polska śpiewaczka koloraturowa (zm. 2002)
- 6 kwietnia - Gerry Mulligan, amerykański muzyk jazzowy i instrumentalista (zm. 1996)
- 10 kwietnia - Marshall Nirenberg, amerykański biochemik i genetyk, laureat Nagrody Nobla
- 14 kwietnia - Alan G. MacDiarmid, nowozelandzki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 2007)
- 15 kwietnia - Robert Mills, amerykański fizyk, specjalizujący się w kwantowej teorii pola (zm. 1999)
- 16 kwietnia - Benedykt XVI, właściwie Joseph Alois Ratzinger, papież
- 16 kwietnia - Peter Mark Richman, amerykański aktor
- 18 kwietnia - Tadeusz Mazowiecki, polski polityk, premier Polski w latach 1989-1990
- 20 kwietnia - Phil Hill, amerykański kierowca wyścigowy
- 20 kwietnia - Karl Alexander Müller, szwajcarski fizyk, laureat Nagrody Nobla
- 25 kwietnia - Albert Uderzo, francuski rysownik
- 27 kwietnia - Coretta Scott King, amerykańska działaczka ruchu praw obywatelskich, wdowa po Martinie Lutherze Kingu (zm. 2006)
- 9 maja - Manfred Eigen, niemiecki biofizyk, laureat Nagrody Nobla
- 20 maja - Franciszek Macharski, metropolita krakowski od 1978, kardynał od 1979 roku
- 22 maja - George A. Olah, amerykański chemik pochodzenia węgierskiego, laureat Nagrody Nobla
- 25 maja - Robert Ludlum, amerykański pisarz, aktor i producent (zm. 2001)
- 3 czerwca
- 23 czerwca - Bob Fosse, amerykański reżyser i choreograf (zm. 1987)
- 23 czerwca - Cezary Julski, polski aktor (zm. 1997)
- 24 czerwca - Martin Lewis Perl, fizyk amerykański pochodzenia rosyjskiego, laureat Nagrody Nobla
- 28 czerwca - Frank Sherwood Rowland, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla
- 4 lipca - Gina Lollobrigida, włoska aktorka filmowa
- 4 lipca - Neil Simon, amerykański, żydowskiego pochodzenia, dramaturg i scenarzysta
- 6 lipca - Janet Leigh, amerykańska aktorka filmowa (zm. 2004)
- 9 lipca - Zdzisław Maklakiewicz, polski aktor teatralny i filmowy (zm. 1977)
- 18 lipca - Tadeusz Łomnicki, polski aktor (zm. 1992)
- 18 lipca - Kurt Masur, niemiecki dyrygent
- 6 sierpnia - Andy Warhol, amerykański grafik, malarz i filmowiec (zm. 1987)
- 17 sierpnia - Zbigniew Kotański, polski geolog (zm. 2005)
- 18 sierpnia - Rosalynn Carter, żona prezydenta USA Jimmy'ego Cartera
- 24 sierpnia - Harry Markowitz, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
- 25 sierpnia - Althea Gibson, amerykańska tenisistka (zm. 2003)
- 16 września - Peter Falk, amerykański aktor
- 20 września - Stanisław Zagajewski, polski rzeźbiarz samouk nurtu Art Brut (zm. 2008)
- 8 października - César Milstein, brytyjski immunolog pochodzenia argentyńskiego, laureat Nagrody Nobla (zm. 2002)
- 14 października - Roger Moore, angielski aktor filmowy i telewizyjny
- 16 października - Günter Grass, niemiecki pisarz, laureat Nagrody Nobla
- 18 października - George C. Scott, amerykański aktor filmowy i sceniczny (zm. 1999)
- 23 października - Hans Batz, niemiecki polityk (zm. 1986)
- 31 października - Lee Grant, amerykańska aktorka i reżyserka żydowskiego pochodzenia, laureatka Oscara
- 3 listopada - Zbigniew (Zbyszek) Cybulski, polski aktor teatralny i filmowy (zm. 1967)
- 18 listopada - Hank Ballard, amerykański piosenkarz (zm. 2003)
- 24 listopada - Ahmadou Kourouma, francuskojęzyczny pisarz z Wybrzeża Kości Słoniowej (zm. 2003)
- 5 grudnia - Bhumibol Adulyadej, król Tajlandii
- 8 grudnia - Władimir Szatałow, radziecki kosmonauta
- 9 grudnia - Pierre Henry, francuski kompozytor
- 12 grudnia - Robert Noyce, amerykański przedsiębiorca, współtwórca (z Jackiem Kilby) układu scalonego (zm. 1990)
- 18 grudnia - Roméo LeBlanc, kanadyjski dziennikarz i polityk, gubernator generalny Kanady
- 24 grudnia - Mary Higgins Clark, amerykańska pisarka
- 25 grudnia - Ljuben Diłow, bułgarski pisarz science fiction
- 26 grudnia - Alan King, amerykański aktor komediowy (zm. 2004)
- 29 grudnia - Andy Stanfield, amerykański lekkoatleta, sprinter (zm. 1985)
- 19 stycznia - Maria Charlotta Koburg, księżniczka belgijska, cesarzowa Meksyku (ur. 1840)
- 14 marca - Jānis Čakste, łotewski polityk, pierwszy prezydent niepodległej Łotwy (ur. 1859)
- 14 czerwca - Jerome K. Jerome, angielski pisarz i dramaturg (ur. 1859)
- 15 lipca - Albrecht Kossel, niemiecki biochemik, odkrył histydynę, laureat Nagrody Nobla (ur. 1853)
- 24 lipca - Ryūnosuke Akutagawa, japoński poeta i pisarz (ur. 1892)
- 23 sierpnia - Ferdinando Nicola Sacco, amerykański anarchista i robotnik pochodzenia włoskiego (ur. 1891)
- 23 sierpnia - Bartolomeo Vanzetti, amerykański anarchista i robotnik pochodzenia włoskiego (ur. 1888)
- 13 sierpnia - James Oliver Curwood, amerykański pisarz (ur. 1878)
- 14 września - Isadora Duncan, amerykańska tancerka (ur. 1878)
- 14 września - Hugo Ball, niemiecki pisarz i poeta, współtwórca zuryskiego ruchu dadaistycznego (ur. 1886)
- 29 września - Willem Einthoven, holenderski fizjolog i histolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1860)
- 2 października - Svante Arrhenius, szwedzki chemik i fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1859)
- 5 października - Sam Warner, amerykański przedsiębiorca, współtwórca wytwórni filmowej Warner Bros (ur. 1887)
- 10 października - Gustav Whitehead, niemiecko-amerykański pionier awiacji i konstruktor silników lotniczych (ur. 1874)
- 23 listopada - Stanisław Przybyszewski, polski pisarz i publicysta (ur. 1868)
[edytuj] Zdarzenia astronomiczne
[edytuj] Nagrody Nobla
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Święta ruchome
Przypisy
- ↑ Pierwotnie polskie źródła podawały rok 1928 jako datę urodzin Garcíi Márqueza. W 2002 roku argentyński dziennikarz Alfredo Leuco dotarł do ksiąg chrzcielnych parafii San José w Aracatanie, rodzinnym mieście pisarza. W tych księgach jako rok narodzin przyszłego noblisty odnotowano 1927. Szerzej o tej sprawie w: Rzeczpospolita, nr 55 z 6 marca 2007, s. A10.
|
|
