Althea Gibson
Z Wikipedii
Althea Gibson (ur. 25 sierpnia 1927 w Silver, Karolina Południowa, zm. 28 września 2003 w East Orange, New Jersey), tenisistka amerykańska, pierwsza czarnoskóra zwyciężczyni Wimbledonu.
Pochodząca z niezamożnej rodziny Gibson dorastała w nowojorskiej dzielnicy Harlem, wyróżniając się w kilku dyscyplinach sportowych, m.in. koszykówce. Poważne treningi tenisowe podjęła dzięki wsparciu Waltera Johnsona, lekarza i działacza sportowego, zasłużonego dla tenisa afroamerykańskiego. W 1946 Gibson przeniosła się do Wilmington (Karolina Północna) i po roku sięgnęła po pierwszy tytuł w mistrzostwach krajowych czarnoskórych.
Tenis podlegał w tym okresie w USA zasadom segregacji rasowej, Afromerykanie prowadzili odrębne rozgrywki pod patronatem własnej federacji, Amerykańskiego Towarzystwa Tenisowego (American Tennis Association). W tych rozgrywkach Gibson startowała regularnie, zdobywając łącznie dziesięć tytułów mistrzyni USA. Jednocześnie ukończyła studia trenerskie z tenisa i koszykówki na Florida A&M University w Tallahassee (Floryda) i pracowała jako instruktorka sportowa na Lincoln University w Jefferson City (Missouri). W 1950 Gibson została ostatecznie dopuszczona do mistrzostw USA w Nowym Jorku; pierwsza Murzynka w historii turnieju po przejściu pierwszej rundy zmierzyła się z rozstawioną z numerem trzecim mistrzynią Wimbledonu, Louise Brough. Nie sprostała wprawdzie faworytce, ale po wyrównanej walce; Gibson była nawet o jednego gema od zwycięstwa, kiedy mecz przerwały gwałtowne opady deszczu. Brough przystąpiła następnego dnia do kontynuacji meczu skoncentrowana i ostatecznie wygrała 6:1, 3:6, 9:7.
Przełamanie bariery rasowej zapoczątkowało bogatą karierę Althei Gibson. W 1952 po raz pierwszy znalazła się w czołowej dziesiątce rankingu zawodniczek amerykańskich. W 1955 wygrała prestiżowe mistrzostwa Włoch w Rzymie. Rok później odniosła pierwsze wielkoszlemowe zwycięstwo - w finale mistrzostw Francji pokonała 6:0, 12:10 Angelę Mortimer. Również w 1956 po raz pierwszy triumfowała na Wimbledonie, ale w grze podwójnej w parze z Angielką Angelą Buxton. W finale mistrzostw USA uległa Shirley Fry.
Dalsze sukcesy przyniósł Amerykance sezon 1957. Poniosła wprawdzie porażkę w finale mistrzostw Australii (ponownie z Fry), ale później wygrała Wimbledon i mistrzostwa USA. Została powołana do reprezentacji narodowej w Pucharze Wightman, a na światowej liście rankingowej osiągnęła pozycję liderki. Pozostała w tej klasyfikacji na pierwszym miejscu także w 1958, kiedy skutecznie obroniła tytuły na Wimbledonie i mistrzostwach USA. Associated Press przyznał jej w latach 1957-1958 dwukrotnie tytuł sportsmenki roku.
Po sukcesach w 1958 Gibson zdecydowała się zakończyć karierę wśród amatorów. Tenis zawodowy kobiet nie miał w tym okresie tak rozbudowanych rozgrywek jak tenis męski - Amerykanka występowała przede wszystkim w serii pojedynków z Karol Fageros (wcześniej klasyfikowaną w czołowej dziesiątce w USA) w przerwach pokazowych meczów koszykarzy Harlem Globetrotters. W pojedynkach tych, rozgrywanych w 1960, Gibson okazała się zdecydowanie lepsza (wygrała 114 spotkań ze 118). Swoich sił próbowała także jako golfistka w ramach turniejów Ladies Professional Golf Association, wydała autobiografię, nagrała płytę (Althea Gibson Sings, 1959), wystąpiła w filmie (The Horse Soldiers, 1959, u boku m.in. Johna Wayne'a). Kiedy w 1968 rozpoczęła się era "open" tenisa i zawodowcy mogli przystąpić do rywalizacji wielkoszlemowej, liczyła sobie już 39 lat i nie startowała. Działała natomiast w instytucjach sportowych, była m.in. stanowym komisarzem ds. sportu New Jersey (1975-1985). Zajmowała się także szkoleniem tenisowym.
Althea Gibson była pierwszą czarnoskórą zwyciężczynią turnieju wielkoszlemowego. Łącznie wygrała jedenaście turniejów zaliczanych do Wielkiego Szlema, z czego pięć w grze pojedynczej. Była zawodniczką praworęczną, o wzorowym przygotowaniu atletycznym. Dysponowała dobrym serwisem i mocnymi uderzeniami z głębi kortu, lubiła także atakować przy siatce. Tej wszechstronności zawdzięczała zwycięstwa zarówno na wolnej nawierzchni paryskich kortów im. Rolanda Garrosa, jak i na wimbledońskiej trawie. Niewykluczone, że jej kariera rozwinęłaby się jeszcze pełniej, gdyby nie ograniczenia rasowe; w turnieju wielkoszlemowym debiutowała dopiero w wieku 23 lat.
W 1971 została uhonorowana miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Hall of Fame.
Spis treści |
[edytuj] Finały wielkoszlemowe
[edytuj] Singlowe (7)
[edytuj] Wygrane (5)
| Rok | Turniej | Przeciwniczka w finale | Wynik finału |
| 1956 | French Championships |  Angela Mortimer |
6-0, 12-10 |
| 1957 | Wimbledon |  Darlene Hard |
6-3, 6-2 |
| 1957 | U.S. Championships | Louise Brough |
6-3, 6-2 |
| 1958 | Wimbledon (2) | Angela Mortimer |
8-6, 6-2 |
| 1958 | U.S. Championships (2) | Darlene Hard |
3-6, 6-1, 6-2 |
[edytuj] Przegrane (2)
| Rok | Turniej | Przeciwniczka w finale | Wynik finału |
| 1957 | Australian Championships | Shirley Fry |
6-3, 6-4 |
| 1956 | U.S. Championships | Shirley Fry |
6-3, 6-4 |
[edytuj] Deblowe (11)
[edytuj] Wygrane (6)
| Rok | Turniej | Kategoria | Partner/Parnerka | Przeciwnicy w finale | Wynik finału |
| 1956 | French Championships | Gra podwójna pań | Angela Buxton |
Darlene Hard Dorothy Head Knode |
6-8, 8-6, 6-1 |
| 1956 | Wimbledon | Gra podwójna pań | Angela Buxton |
Fay Muller Daphne Seeney |
6-1, 8-6 |
| 1957 | Australian Championships | Gra podwójna pań | Shirley Fry |
 Mary Bevis Hawton Fay Muller |
6-2, 6-1 |
| 1957 | Wimbledon (2) | Gra podwójna pań | Darlene Hard |
Mary Bevis Hawton Thelma Coyne Long |
6-1, 6-2 |
| 1957 | U.S. Championships | Gra mieszana |  Kurt Nielsen |
Darlene Hard Bob Howe |
6-3, 9-7 |
| 1958 | Wimbledon (3) | Gra podwójna pań |  Maria Bueno |
Margaret Osborne duPont Margaret Varner |
6-3, 7-5 |
[edytuj] Przegrane (5)
| Rok | Turniej | Kategoria | Parter/Partnerka | Przeciwnicy w finale | Wynik finału |
| 1956 | Wimbledon | Gra mieszana | Gardnar Mulloy |
Shirley Fry Vic Seixas |
2-6, 6-2, 7-5 |
| 1957 | Wimbledon | Gra mieszana | Neale Fraser |
Darlene Hard Mervyn Rose |
6-4, 7-5 |
| 1957 | U.S. Championships | Gra podwójna pań | Darlene Hard |
Louise Brough Margaret Osborne duPont |
6-2, 7-5 |
| 1958 | Wimbledon | Gra mieszana | Kurt Nielsen |
Lorraine Coghlan Bob Howe |
6-3, 13-11 |
| 1958 | U.S. Championships | Gra podwójna pań | Maria Bueno |
Darlene Hard Jeanne Arth |
2-6, 6-3, 6-4 |
[edytuj] Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych na przestrzeni lat
| Turniej | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | Bilans |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Australian Open | A | A | A | A | A | A | A | F | A | 0 / 1 |
| Franch Open | A | A | A | A | A | A | W | A | A | 1 / 1 |
| Wimbledon | A | 3R | A | A | A | A | 1/4 | W | W | 2 / 4 |
| US Open | 2R | 3R | 3R | 1/4 | 1R | 3R | F | W | W | 2 / 9 |
| Bilans | 0 / 1 | 0 / 2 | 0 / 1 | 0 / 1 | 0 / 1 | 0 / 1 | 1 / 3 | 2 / 3 | 2 / 2 | 5 / 15 |
A = zawodniczka nie brała udziału w turnieju.
Bilans = stosunek wygranych turniejów do sumy wszystkich startów.
