Galileo (sonda)
Z Wikipedii
Galileo - bezzałogowa sonda kosmiczna wystrzelona przez amerykańską agencję kosmiczna NASA w celu badania planety Jowisz i jego księżyców. Nazwa sondy została nadana na cześć wielkiego włoskiego astronoma epoki renesansu Galileusza (wł. Galileo Galilei), który korzystając ze skonstruowanego przez siebie pierwszego teleskopu odkrył cztery największe księżyce Jowisza (Europę, Io, Ganimedesa i Kallisto), nazwane później na cześć odkrywcy księżycami galileuszowymi.
Pierwotnie planowano, że Galileo będzie wspomagana przez rakietę na paliwo ciekłe, która skróciłaby lot do dwóch lat. Miała być też pierwszą sondą wystrzeloną przez prom kosmiczny. Jednak tuż przed planowanym lotem, nastąpiła katastrofa Challengera. Wówczas zabroniono tego typu ładunków. Po trzech latach, sonda wyniesiona została w przestrzeń kosmiczną 18 października 1989 przez wahadłowiec Atlantis w misji STS-34. W pierwszym etapie wieloletniej podróży przez Układ Słoneczny Galileo dokonał bliskich przelotów kolejno obok Wenus (10 lutego 1990 roku) oraz dwukrotnie obok Ziemi (8 grudnia 1990 i 8 grudnia 1992 roku). Ich celem było wykonanie manewrów przyspieszenia sondy w polu grawitacyjnym planet. Wspomagała ją mniejsza, niż pierwotnie zakładano, rakieta na paliwo stałe.
W drodze do gazowego giganta sonda jako pierwsza wykonała bardzo bliskie przeloty w pobliżu dwóch planetoid - 29 października 1991 roku Gaspry i 28 sierpnia 1993 roku Idy. Przelatując obok Idy Galileo odkrył Daktyla, pierwszy poznany księżyc, który okrąża asteroidę. W lipcu 1994 sonda jako jedyna obserwowała bezpośrednio momenty uderzenia fragmentów komety Shoemaker-Levy 9 w atmosferę Jowisza.
W czasie lotu wyszła na jaw awaria anteny sondy, która nie rozłożyła się prawidłowo. Prawdopodobnie spowodowały to lata spędzone w magazynie. Zagroziło to realizacji zadań misji w układzie Jowisza. Planowano, że będzie przekazywać zdjęcia co kilka minut. Teraz, co kilka dni. Na szczęście po zastosowaniu techniki kompresji danych i unowocześnieniu sieci anten odbiorczych na Ziemi zdołano przeprowadzić większość z zaplanowanych obserwacji. Do ich transmisji na Ziemię wykorzystano antenę pomocniczą o małej przepustowości informacji.
Sonda Galileo po wielu zmianach trajektorii przybyła w grudniu 1995 roku do układu Jowisza. Wcześniej, 13 lipca 1995 od sondy odłączono próbnik, który 7 grudnia wszedł w atmosferę gazowej planety i przez 57 minut wykonywał bezpośrednie pomiary w jej górnych warstwach. Tego samego dnia sonda włączyła swój silnik główny i weszła na orbitę wokół planety.
Przez 7 lat sonda fotografowała Jowisza oraz jego księżyce. Na jej zdjęciach dostrzeżono na Io czynne wulkany, a na Europie ślady wskazujące na istnienie ukrytego pod lodem oceanu.
.jpg/180px-Galileo_probe_deployed_(large).jpg)
Naukowcy chcieli sprawdzić przede wszystkim czy pod lodową skorupą Europy nie ma płynnego oceanu wody. Pojazd kosmiczny nie został przez startem należycie odkażony. Obawiając się żeby sonda nie "zanieczyściła" jowiszowego księżyca ewentualnymi ziemskimi drobnoustrojami, co mogłoby tam spowodować ekologiczną klęskę, jeżeli ziemskie bakterie opanują hipotetyczne oceany tego księżyca Galileo została skierowana w czeluści Jowisza. 21 września 2003 roku, sonda spłonęła w jego atmosferze - z prędkością 50 km/s wpadła do atmosfery Jowisza i zamieniła się w rozgrzaną chmurę gazu.
Galileo wykonał zdjęcia: Jowisza, Księżyca, Ziemi, komety Shoemaker-Levy 9, Europy i Ganimedesa.
W czasie podróży przez pas planetoid wykonała zdjęcia Idy, Gaspry i Daktyla.
