Kapliczka
Z Wikipedii
Kapliczka - w najprostszej formie drewniana skrzynka z obrazem lub rzeźbą - świątkiem Jezusa, Matki Bożej lub świętego zawieszona na drzewie lub słupie. W formie rozbudowanej niewielka forma architektoniczna drewniana lub murowana, czasami mała kaplica.
Spis treści |
[edytuj] Geneza kapliczki
Dokładnie nie wiadomo, kiedy zaczęto budować kapliczki. Geneza tych obiektów kultu, jest bowiem bardzo stara i niezbyt jasna, posiadająca przynajmniej kilka sugerowanych źródeł. Według jednej z wersji, nazwa „kapliczka” wywodzi się od łacińskiego wyrazu ~cappa czyli płaszcz. Domniemywa się, że chodzi tu o płaszcz św. Marcina, biskupa z Tours, który przechowywany był w specjalnej celi - pomieszczeniu wewnątrz specjalnego, niewielkiego kultowego budynku o charakterystycznych kształtach, zwanym właśnie „kaplicą”. Według innych przypuszczeń już św. Ambroży, biskup Mediolanu z II poł. IV wieku wspominał o kapliczkach jako o miejscach kultu. Oficjalnie zgodę na odprawianie nabożeństw przy kapliczkach zatwierdził natomiast sobór w Agda z początków VI wieku. Odrębną kwestię stanowi hipoteza części badaczy, dopatrujących się w kapliczkach treści zupełnie niechrześcijańskich. Według nich, zwłaszcza rzadko spotykany na Warmii typ kapliczek słupowych (kapliczek umieszczonych na drewnianych lub murowanych wysokich słupach), jest niezwykle podobny do pogańskich słupów kultowych[1]. O "pogańskich kapliczkach" pisał choćby Nestor w IX w.: (…) jeśli kto umierał, to czynili nad nim tryznę, a potem czynili stos wielki i wkładali na ten stos umarłego i spalali, a potem, zebrawszy kości, wkładali je w małe naczynie i stawiali na słupie przy drogach, jak czynią Wiatycze i dziś. Podobne praktyki pogrzebowe były powszechne u ruskich plemion Kryniczan, Radymiczan, Siewierzan i Wiatyczan. Wpływ tych pogańskich obiektów kultowych na chrześcijańskie kapliczki był, jak się wydaje, dość istotny[2].
W okresie późniejszym, kapliczki ustawiano na skrzyżowaniach dróg, w miejscach objawień religijnych lub ważnych dla społeczności lokalnej wydarzeń. Ze względu na niski koszt budowy fundowane były przez mniej zamożnych wiernych. Są nieodłącznym elementem krajobrazu polskiego, choć występują też w innych krajach europejskich. Tradycja budowania kapliczek jest nadal żywa, wznoszone są nadal obiekty tego typu.
Przypisy
[edytuj] Galeria
Murowana, przydrożna figurka w Chłopkowie |
Kapliczka w Nowosielcach |
Górny Śląsk, kapliczka w chorzowskim skansenie |
|
Kapliczka w Bączalu |
Kapliczka na drewnianym słupie, okolice Wambierzyc |
Kapliczka ustawiona na miejscu napoleońskiej bitwy pod Kulm 30 sierpnia 1813 (Czechy) |
Przydrożna kapliczka Św. Huberta w Górach Świętokrzyskich |
Kapliczka w Brennej |
Kapliczka przy ul. Nowy Rynek w Kurowie |
Kapliczka przy ul. Męczenników Majdanka w Tarnogrodzie |
|
Kapliczka Świętej Eufemii w Eufeminowie koło Łodzi |
Kapliczka Domkowa z 1830 roku w Górnie koło Rzeszowa |
||