Kino

Z Wikipedii

Bracia Lumière

Pierwszy kinetoskop Edisona - film był oglądany przez wizjer przez jednego widza

Projektor

Miasto Nauki z budynkiem kina 3D w Walencji

Spis treści

1 Krótka historia kina
2 Kalendarium
3 Zobacz też

[edytuj] Krótka historia kina

[edytuj] Początki kina

Najwcześniejsze urządzenia będące przodkami kinematograficznych to camera obscura i laterna magica (latarnia czarnoksięska). Ta ostatnia jest prapradziadkiem projektorów do slajdów. Istniały też różnego rodzaju aparaty optyczne do pokazywania ruchomych obrazków - stroboskop, zoetrop, praksinoskop, fenakistiskop.

Pierwszy aparat do utrwalania scen ruchomych (tzw. kinetoskop) zbudował w 1892 roku Thomas Alva Edison. Jeszcze wcześniej w 1886 roku działający prototyp takiego aparatu skonstruował urodz. w Polsce Ottomar Anschütz, według innych źródeł przypisuje się to także Polakowi Stanisławowi Jurkowskiemu. Podobne urządzenie (kinematograf - patent z 13 lutego 1895) skonstruowali bracia Auguste i Louis Lumière. Upowszechniło się ono na początku XX wieku, ściągając na projekcje objazdowe i szybko powstających kinoteatrów wielkie rzesze sympatyków nowej, X muzy. Pierwsza publiczna projekcja wykonanego kinematografem filmu odbyła się 28 grudnia 1895 roku w paryskim Salonie Indyjskim Grand Cafe, gdy wyświetlono dwuminutowy obraz pt. Wyjście robotnic z fabryki w Lyonie, a później m.in.: Śniadanie, Polewacz polany i Wjazd pociągu na stację w La Ciotat. Data ta oficjalnie uznawana jest za moment narodzin kina. Nie były to narodziny bezbolesne. W maju 1897 roku doszło w Paryżu do tragicznego w skutkach pożaru spowodowanego zapaleniem się taśmy filmowej. Taśma nitrocelulozowa (nitroceluloza) jest bowiem tak łatwopalna i wybuchowa, że nawet chwilowe zatrzymanie posuwu taśmy mogło spowodować jej zapalenie. Mimo to nowinka przyjęła się zarówno w Europie jak i za oceanem.

Pomimo faktu, iż pierwszy był Edison, to jednak lepiej opracowany wynalazek braci Lumière szybko znalazł wielu zwolenników. Początkowo rejestrowano wydarzenia dokumentalne (Wjazd pociągu na stację, Śniadanie dziecka - braci Lumiere). I chociaż za pierwszy, inscenizowany film fabularny uznaje się Polanego ogrodnika z roku 1895, to dopiero na początku XX wieku zaczęto tworzyć filmy opowiadające jakieś historie, nie zaś tylko odtwarzające realne wydarzenia. Pionierem takich filmów był Georges Melies, autor Podróży na księżyc z 1902 roku. Melies wykorzystał po raz pierwszy triki i efekty specjalne.

Lata przed I wojną światową to okres supremacji kina francuskiego. Kinoteatry zatrudniają wieloosobowe orkiestry, K. Pathe zakłada towarzystwo, które nie sprzedaje filmów, ale je wypożycza. W 1910 roku wyświetlony zostaje we Francji jeden z pierwszych "nowoczesnych" filmów, w którym grają aktorzy Komedii Francuskiej. Jest to początek końca anonimowości wykonawców i reżyserów.

Wśród pionierów kina nie brakuje Polaków. Pierwszymi polskimi realizatorami filmowymi na przełomie XIX i XX wieku byli: Kazimierz Prószyński - konstruktor i wynalazca pleografu - kamery i projektora nowocześniejszego niż kinematograf, filmujący krótkie scenki rodzajowe z życia codziennego Warszawy (Ślizgawka w Łazienkach) oraz Bolesław Matuszewski, który realizował krótkie filmy dokumentalne (m.in. z wizyty cesarza Wilhelma II w Peterhofie w 1897), jako operator firmy Lumiere. W 1910 r. w Kownie Władysław Starewicz zrealizował pierwszy w świecie film lalkowy z animacją poklatkową (Piękna Lukanida - premiera w Moskwie w 1912 r.).

Do roku 1910 istniały już tysiące sal kinowych w Ameryce i Europie, a w 1912 roku nakręcono pierwsze filmy pełnometrażowe. Filmy nieme charakteryzowała powolność akcji, banalność wątków i prosta charakteryzacja, opierały się głównie na wyrazistej grze aktorskiej.

[edytuj] Udźwiękowienie kina - nowy gatunek, film muzyczny

W 1922 roku opatentowano metodę zapisu dźwięku (udźwiękowienia) na taśmie filmowej, co wpłynęło na szybki rozwój sztuki kinematograficznej pod względem technicznym, jak i artystycznym. Pierwszy fabularny film dźwiękowy - "Śpiewak z jazzbandu" Alana Croslanda powstał dopiero pięć lat później - 6 października 1927 roku.

[edytuj] Obecnie

Na całym świecie można zaobserwować ekspansję sieci nowoczesnych kin wielosalowych (tzw. multipleksów), które powstają najczęściej przy centrach handlowych; jednocześnie z rynku wypierane są niewielkie kina tradycyjne. Właściciele tych ostatnich uważają, że dzieje się tak przede wszystkim na skutek nieuczciwej konkurencji, np. dyskryminowania mniejszych obiektów przez dystrybutorów kopii filmowych, choć często nie istnieją ku temu żadne ekonomiczne przesłanki. Innymi czynnikami, które powodują upadanie mniejszych kin, jest m.in. upowszechnienie tzw. kina domowego, coraz łatwiejszy dostęp do nielegalnych kopii filmów w Internecie oraz zwiększenie wymagań widzów wobec wyposażenia sal projekcyjnych.

Jedną z reakcji na rozwój multipleksów jest przekształcanie się części kin, zwłaszcza wielkomiejskich, w tzw. arthouse-y, czyli kina artystyczne, które stawiają na ambitny repertuar i puszczają filmy, które często nie są w ogóle wyświetlane w multipleksach, klasykę kina itp..

[edytuj] Kalendarium

1888 - powstaje pierwszy film - Roundhay Garden Scene (reż. August Le Prince)
1894 - filmowane były walki bokserskie
1895 - 28 grudnia, pierwszy publiczny pokaz kinematograficzny (Auguste Marie Lumière i Luis Jean Lumière - Wyjście robotnic z fabryki"La Sjotat")
1902 - Podróż na księżyc reż.Georges Melies
1906 - Historia gangu Kelly'ego, pierwszy film długometrażowy (70 minut) wyprodukowany w Australii
1908 - Zabójstwo księcia Gwizjusza - pierwszy film artystyczny a zarazem klęska filmowa
1910 - Piękna Lukanida - pierwszy film z animacją poklatkową (Władysław Starewicz) karierę rozpoczyna Charlie Chaplin
1916 - Nietolerancja w reżyserii Davida Warka Griffitha (60 tys. statystów)
1917 - powstaje pierwszy pełnometrażowy film rysunkowy El Apostol (reż. don Federico Wlle)
1922 - Nosferatu reż. Friedrich Murnau
1923 - Gracz-doktor Mabuse reż. Fritz Lang
1925 - Pancernik Potiomkin reż. Siergiej Eisenstein
1927 - Śpiewak jazzbandu reż. Alan Crosland, pierwszy dźwiękowy film fabularny
1930 - Neapol, śpiewające miasto reż. Carmine Gallone, pierwszy europejski dźwiękowy film muzyczny