1912

Z Wikipedii

rok 1912 / MCMXII XIX wiek · XX wiek · XXI wiek
1910 « 1911 « 1912 » 1913 » 1914

Spis treści

1 Wydarzenia w Polsce
2 Wydarzenia na świecie
3 Urodzili się
4 Zmarli
5 Zdarzenia astronomiczne
6 Nagrody Nobla
7 Zobacz też
8 Święta ruchome

[edytuj] Wydarzenia w Polsce

7 marca - zakończył się proces byłego zakonnika jasnogórskiego, Damazego Macocha, oskarżonego o morderstwo i wielokrotną kradzież wotów z ołtarza z Cudownym Obrazem. Macocha skazano na 12 lat katorgi.
6 lipca - mimo licznych protestów Polaków Mikołaj II zatwierdził wyłączenie Chełmszczyzny z Królestwa Polskiego.
25 sierpnia - w Zakopanem powołano Polski Skarb Wojskowy
10 listopada - w Galicji powstała Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.
W specjalnie wzniesionym budynku przy ul. św. Gertrudy 5 otwarto pierwsze w Krakowie nowoczesne kino „Wanda”.
Ks. Kazimierz Lutosławski zaprojektował Krzyż harcerski.
Powstał klub sportowy KSP Polonia Warszawa.

[edytuj] Wydarzenia na świecie

1 stycznia - w Nankinie została proklamowana Republika Chińska.
4 stycznia - została oficjalnie zarejestrowana (ang. Royal Charter) organizacja „Stowarzyszenie Skautingu” w Brytyjskiej Wspólnocie Narodów.
5 stycznia - w Pradze rozpoczęła się konferencja, na której frakcja bolszewików pod wodzą Lenina wyłamała się z Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji.
6 stycznia - Nowy Meksyk jako 47 stan dołączył do Stanów Zjednoczonych.
8 stycznia - została założona lewicowa partia Afrykański Kongres Narodowy w Republice Południowej Afryki.
17 stycznia - wyruszyła druga wyprawa Roberta Falcona Scotta celem zdobycia bieguna południowego.
23 stycznia - pierwszy międzynarodowy traktat dotyczący handlu opium został podpisany w Hadze.
30 stycznia - po eliminacji mienszewików Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji przekształciła się faktycznie w partię bolszewicką.
14 lutego - Arizona jako 48 stan dołączył do Stanów Zjednoczonych.
1 marca - pierwszy skok spadochronowy z samolotu. Amerykanin Albert Berry skoczył z lecącego samolotu w Jefferson Barracks w USA.
5 marca - włoska armia jako pierwsza użyła samolotów do celów militarnych, używając ich jako samoloty rozpoznawcze na zachód od Trypolisu, za linią frontu wojsk tureckich.
7 marca - Roald Amundsen, norweski badacz polarny, ogłosił swój sukces - zdobycie bieguna południowego, którego dokonał w dniu 14 grudnia roku 1911.
7 marca - francuski pilot Henri Seimet po raz pierwszy, bez międzylądowania, pokonał trasę Paryż-Londyn w trzy godziny.
12 marca - powstała skautowa organizacja dla dziewcząt w USA (ang. Girl Scouts of the United States of America - GSUSA).
13 marca - został zawarty tajny układ między Bugarią i Serbią zmierzający do odebrania Turcji Macedonii. Układ ten przekształcił się w sojusz bałkański kiedy w maju przystąpiła do niego Grecja, a w lipcu Czarnogóra.
16 marca - Lawrence Oates, umierający członek wyprawy Scotta na biegun południowy, wyszedł z namiotu mówiąc „Wychodzę na zewnątrz i może spędzę tam trochę czasu…”
27 marca - major Tokio Yukio Ozaki dał 3000 sadzonek japońskiej wiśni do zasadzenia w Waszyngtonie na znak przyjaźni między Japonią i USA.
30 marca - Francja ustanowiła protektorat nad Marokiem.
14 kwietnia - wieczorem, o godzinie 23:40, RMS Titanic zderzył się z górą lodową i zaczął tonąć.
15 kwietnia - o godzinie 2:25 zatonął RMS Titanic, około 1500 osób straciło życie.
16 kwietnia - pierwszy samotny lot kobiety nad Kanałem La Manche. Harriett Quimby pokonała trasę z Dover do Harledot ponad Kanałem La Manche.
17 kwietnia - zaćmienie słońca w Europie.
17 kwietnia - w Syberii w pobliżu rzeki Lena rosyjska armia zmasakrowała strajkujących robotników kopalni złota.
20 kwietnia - został otwarty stadion (ang. Fenway Park) drużyny baseballowej Boston Red Sox w Bostonie.
20 kwietnia - został otwarty stadion (ang. Tiger Stadium) drużyny baseballowej Detroit Tigers w Detroit.
5 maja-22 lipca - pierwsza olimpiada z udziałem Polaków (Władysław Ponurski, Karol Rómmel i Sergiusz Zahorski).
13 maja - w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii powstał Królewski Korpus Lotniczy - Royal Flying Corps (prekursor Królewskich Sił Lotniczych – Royal Air Force – RAF).
26 maja - powstała Brytyjska Partia Socjalistyczna.
4 czerwca - pożar w Stambule zniszczył 1120 budynków.
5 czerwca - Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych wylądował na Kubie.
6-8 czerwca - erupcja wulkanu Novarupta na Alasce.
18 czerwca - na zjeździe Partii Republikańskiej w Chicago urzędujący prezydent William Howard Taft został nominowany do wyborów prezydenckich, pokonał byłego prezydenta Theodora Roosevelta.
25 czerwca - na zjeździe Partii Demokratycznej w Baltimore gubernator stanu New Jersey, Thomas Woodrow Wilson, został nominowany do wyborów prezydenckich.
19 lipca - meteoryt o masie oszacowanej na 190 kg eksplodował nad miejscowością Holbrook w hrabstwie Navajo w Arizonie, powodując, że tysiące odłamków spadło na miasteczko.
30 lipca - zmarł cesarz Japonii Mutsuhito. Następcą został syn zmarłego cesarza Yoshihito. W historii Japonii wydarzenie to kończy epokę Meiji i rozpoczyna epokę Taishō.
5 sierpnia - dysydenci z podzielonej Partii Republikańskiej uformowali partię Progresywną i desygnowali byłego prezydenta Theodora Roosevelta na kandydata do wyborów prezydenckich.
11 sierpnia - sodomia stała się legalna we Francji.
12 sierpnia - sułtan Maroka Mulaj Abd al-Hafiz abdykował.
25 sierpnia - założenie Kuomintangu, chińskiej Partii Narodowej.
25 września - powstał wydział dziennikarski (ang. Columbia University Graduate School of Journalism) na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku.
8 października - rozpoczęła się I wojna bałkańska - Czarnogóra wypowiedziała wojnę Turcji.
14 października - w czasie kampanii wyborczej w Milwaukee w stanie Wisconsin, były prezydent Theodore Roosevelt został postrzelony przez właściciela szynku Johna Schranka. Ze świeżą raną postrzałową i kulą tkwiącą w ciele przemawiał na wiecu wyborczym.
16 października - bułgarscy piloci Radul Minkow i Pradon Toprakcziew dokonali bombardowania przy pomocy samolotu. Zbombardowali stację kolejową w Karaagac w pobliżu miasta Edirne, będącą w rękach wojsk tureckich.
5 listopada - w wyborach prezydenckich w USA zwyciężył demokrata Woodrow Wilson, nad urzędującym republikańskim prezydentem Williamem Howardem Taft i byłym prezydentem Theodorem Rooseveltem, który z ramienia Partii Progresywnej zajął drugie miejsce.
grudzień - człowiek z Piltdown został zaprezentowany w Wielkiej Brytanii.
3 grudnia - kraje sojuszu bałkańskiego - Bułgaria, Czarnogóra, Grecja i Serbia - podpisały tymczasowe zawieszenie broni z Turcją. Zakończyło to dwumiesięczną wojny.
7 grudnia - Ludwig Borchardt odnalazł w Egipcie popiersie królowej Nefertiti, żony faraona Echnatona.
Włosi opanowali Libię
Początek systemu segregacji rasowej w Afryce Południowej.
Wybuch powstania antychińskiego w Tybecie.
W Moskwie ukazał się pierwszy numer Prawdy.
Powstały pierwsze utwory bluesowe - tak zwany ang. The Memphis Blues.
Alfred Wegener, niemiecki geofizyk, stworzył teorię wędrówek kontynentów, później nazwaną teorią Wegnera.
Kazimierz Funk, polski biochemik pracujący m.in. w Instytucie Pasteura, odkrył istnienie witamin.