Niewidzialny Różowy Jednorożec
Z Wikipedii
Niewidzialny Różowy Jednorożec (ang. Invisible Pink Unicorn, IPU) - bogini parodii religii, będącej satyrą na wierzenia teistyczne. Bogini przyjmuje kształt jednorożca, który jest paradoksalnie jednocześnie niewidzialny i różowy [1]. Te atrybuty mają w zamierzeniu być prześmiewcze wobec niektórych, sprzecznych wewnętrznie, atrybutów bogów teistycznych [2]. Czyni to NRJ popularną figurą retoryczną używaną przez ateistów i innych sceptyków religijnych.
NRJ jest często używany do podkreślenia zauważonej sofizmatyczności czy arbitralności natury wierzeń w nadprzyrodzone, na przykład poprzez zamienianie słowa "bóg" słowami "Niewidzialny Różowy Jednorożec" w każdym teistycznym twierdzeniu [3]. Jest to podsumowane na FAQ grupy dyskusyjnej alt.atheism [4]:
| „ |
The point of this silliness is to prod the theist into remembering that their preaching is likely to be viewed by atheists as having all the credibility and seriousness of [the atheists'] preaching about the IPU. Ideą tego wygłupu jest sprawienie, by w głowach teistów raz na zawsze pozostało przekonanie, że ich kazania ateiści będą najprawdopodobniej odbierać jako posiadające taką wiarygodność i powagę, jaką mają kazania [ateistów] o NRJ. |
” |
| — alt.atheism FAQ, 2000-09-30 | ||
Zasadniczo można założyć, że nie ma aktualnie żadnych prawdziwych wyznawców tej fikcyjnej bogini, niemniej stała się ona popularna, szczególnie na stronach internetowych ateistów, czy na forach dyskusyjnych, gdzie udaje się wiarę w nią zarówno ze względu na humor, jak i pewną formę krytyki czy satyry wierzeń teistycznych. Te "zapewnienia wiary" mają w zamierzeniu demonstrować także trudności w obalaniu jakichkolwiek wierzeń w zjawiska poza ludzkim pojmowaniem [5] [6].
W żartobliwym kontekście, po imieniu Niewidzialnego Różowego Jednorożca, częstokroć występują różne określenia dodatkowe, ujęte w nawiasy, typu: "Niech Będą Błogosławione Jej Święte Kopytka" (w oryg. Blessed Be Her Holy Hooves), "Niech Pokój Będzie z Nią" (w oryg. Peace Be Unto Her) czy "Niech Jej Kopytka Nigdy Nie Zostaną Podkute" (w oryg. May Her Hooves Never Be Shod), co z kolei jest skracane (z ang.) kolejno do bbhhh, pbuh i mhhnbs [7]. Takie określenia kojarzą się z błogosławieństwami i zapewne mają być kolejną satyrą i żartem z chociażby muzułmańskiej tradycji dodawania podobnych epitetów do imion proroków islamu, na przykład do imienia Mahometa.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Zagadnienie NRJ stało się zauważalne głównie dzięki Internetowi. Obecnie znanych jest wiele stron poświęconych tej tematyce. Najwcześniejsze znane, internetowe odniesienie do NRJ pojawiło się właśnie w Usenecie na grupie dyskusyjnej alt.atheism w lipcu 1990 roku [8] (i wciąż często pojawia się w dyskusjach). Jakkolwiek nie jest wykluczone, że pojęcie NRJ pojawiło się we wcześniejszych dyskusjach pozainternetowych[potrzebne źródło]. Z czasem pojęcie to przeniknęło także do innych języków [9].
Koncepcja ta była następnie rozwijana przez grupę studentów w latach 1994-1995 na ISCABBS, BBSie opartym o Telnet. Studenci ogłosili manifest, w którym sprecyzowali nonsensowną, jakkolwiek spójną logicznie, religię opartą o wiarę w mnogie niewidzialne różowe jednorożce. Z tego właśnie dokumentu pochodzi cytat dotyczący NRJ:
| „ |
Invisible Pink Unicorns are beings of great spiritual power. We know this because they are capable of being invisible and pink at the same time. Like all religions, the Faith of the Invisible Pink Unicorns is based upon both logic and faith. We have faith that they are pink; we logically know that they are invisible because we can't see them. Niewidzialne Różowe Jednorożce to istoty o wielkiej mocy duchowej. Wiemy to, ponieważ są zdolne być niewidzialnymi i różowymi w tym samym czasie. Jak we wszystkich religiach, osoby wyznające Wiarę w Niewidzialne Różowe Jednorożce opierają się zarówno na logice jak i wierze. Wierzymy głęboko, że są różowe; logicznie dedukujemy, że są niewidzialne, bo nie możemy ich zobaczyć. |
” |
| — Steve Eley | ||
Manifest Eleya artykułował także bardziej subtelne zagadnienia wiary w NRJ, takie jak upodobanie do chlebka z rodzynkami [10] (który symbolizuje rozszerzający się Wszechświat), czy powiązania z ginącymi skarpetkami. Eley ogłosił siebie "Głownym Obrońcą i Orędownikiem" [11] religii, wyznaczając także innych Wysokich Kapłanów i Kapłanki, zgodnie z założeniem, że kto pisze ewangelie jakiejkolwiek religii, jest tym, który posiada prawdziwą moc i nigdy nie jest męczennikiem[potrzebne źródło]. Jedną z pierwszych Wysokich Kapłanek została Natalie Overstreet, która spopularyzowała powyższe cytaty w swojej usenetowej sygnaturce [12].
Inny użytkownik biuletynu ISCA, Wes Schrader, próbował doprowadzić do schizmy, zakładając "Kult Bardzo Skrytego Kasztanowego Pegaza" (w oryg. Cult of the Very Stealthy Maroon Pegasus), jakkolwiek bez większego powodzenia[potrzebne źródło].
W 1996, podobny koncept - jednorożca, którego nikt nie może zobaczyć - był zaadaptowany jako figura edukacyjna na Camp Quest, pierwszym obozie o charakterze świecko-wolnomyślicielskim dla dzieci, założonym w USA. Jak pisał później Cincinnati Enquirer: "Obozowicze muszą spróbować dowieść, że wyobrażone jednorożce - jako metafora boga - nie istnieją." [13].
Do podobnej figury odniósł się też Richard Dawkins w 2006 w swojej książce Bóg urojony, pisząc tam: "Czajniczek Russella to oczywiście jeden z nieskończonych szeregów obiektów, których istnienia nie można ani wykluczyć, ani definitywnie odrzucić. [...] Moim filozoficznym faworytem jest zaś niewidzialny, niematerialny, niewydający żadnych dźwięków jednorożec [...]." [14].
[edytuj] Dogmaty
Podczas dyskusji o NRJ powszechne jest wykazywanie, że ponieważ bogini jest niewidzialna, nie można dowieść, że nie istnieje. Jest to parodia wszelkich teistycznych (a także deistycznych) założeń o bogach, np. takich, w których bóg jest stwórcą wszechrzeczy i jako taki nie podlega własnym prawom, i tym samym niemożliwość wykazania jego materialnego istnienia, nie mówi nam nic o jego istnieniu bądź nieistnieniu.
NRJ jest w ten sposób przykładem i ilustracją absurdalności przytaczanych boskich atrybutów i często przywoływanego przez wierzących "argumentu", że brak dowodu jest argumentem za istnieniem bogów. Dwie cechy NRJ - kolor (różowość) i niewidzialność - są ze sobą sprzeczne, co także jest elementem satyry. Jakkolwiek paradoks rzeczy niewidzialnej, ale mającej widzialne właściwości (np. kolor), znajduje swoje odzwierciedlenie w pewnych kulturach Dalekiego Wschodu, gdzie "niewidzialna czerwona nić losu" ma łączyć ludzi dzielących czy powiązanych ze sobą przeznaczeniem [2].
NRJ i podobne pomysły były używane do eksperymentów myślowych, czy jako przykłady już w przeszłości. W swoim eseju w Świat nawiedzany przez demony. Nauka jako światło w mroku, Carl Sagan używa przykładu niewidzialnego smoka, zionącego nie-gorącym ogniem, o którym niektórzy mówią, że mieszka w ich garażu [16]. Domniemany smok nie może być widziany lub usłyszany czy w jakikolwiek sposób odebrany zmysłami, a także nie zostawia śladów. Nie mamy żadnych powodów wierzyć, że ten smok istnieje. To skłania do postawienia pytania: W jaki sposób osoba postulująca jego istnienie, wie że to smok, a nie, na przykład, kot? Z tego powodu, jak możemy wiedzieć, że NRJ jest różowy i jest jednorożcem, a nie trzyrożcem? Te i podobne wątpliwości są ujęte w tytule książki Judith Hayes — In God We Trust: But Which One? [17] (Wierzymy w Boga: Ale którego?).
Podobnie jak abrahamowy diabeł, Niewidzialny Różowy Jednorożec posiada swojego "przeciwnika" - Fioletową Ostrygę [18].
| „ |
For I did see my unworthiness in Her sight, for I was a sinner, destined forever to spend existence in the presence of the unholy Purple Oyster, waxing his shell and massaging his most wretched and slimy feet. For lo, the Purple Oyster doth truly have feet, and the legs thereof, and the toes thereof, giving him dominion over all the clams of the seas, and allowing him to go unto the children of men, and tempt them unto destruction. — The Revelation of St. Bryce the Long-Winded (Partial), Chapter One, Verses 9 to 11 [19] Zaprawdę ujrzałem się niegodnym w Jej oczach, zaprawdę byłem grzesznikiem, skazanym na wieki by wieść swą egzystencję w obecności bezbożnej Fioletowej Ostrygi, woskując jego muszlę i masując jego nikczemne i oślizłe nogi. Gdyż zobaczcie a ujrzycie - Fioletowa Ostryga zaprawdę posiada stopę, i nogę zatem, i palce u stóp zatem, dającą mu zwierzchnictwo nad wszystkimi małżami mórz, i dającą mu moc pójścia między dzieci człowiecze, i kuszenia ich ku zniszczeniu - Objawienie Św. Bryce'a Gadatliwego (wybór), Rozdział Pierwszy, Wersy 9-11 |
” |
| — Objawienie Św. Bryce'a Gadatliwego | ||
[edytuj] Ikonografia
Bogini NRJ przedstawiana jest pod postacią blednącego różowego jednorożca lub prościej jako pusty obrazek. Na podobnej zasadzie tworzone są żartobliwe reprezentacje miejsc, gdzie "widziano" NRJ, na których jest przedstawione wszystko poza samą boginią. Na podstawie zagadnienia NRJ, przez użytkowników alt.atheism, zostało stworzone logo [20], zaadaptowane następnie do użycia na koszulkach, kubkach i tym podobnych gadżetach. Logo jest opisane jako symbol ateistów, służący im do rozpoznawania się, a nie obrażający jednocześnie ludzi wierzących.
Przypisy
- ↑ Peter A Angeles: Harper Collins Dictionary of Philosophy. Harper Perennial, New York, 1992. ISBN 0-06-461026-8.
- ↑ 2,0 2,1 Willie Maartens: Mapping Reality: A Critical Perspective on Science and Religion. iUniverse, 2006-06-01. ISBN 0-595-40044-2.
- ↑ Dianna Narciso: Like Rolling Uphill: Realizing the Honesty of Atheism. Media Creations, 2004-03-01. ISBN 1-932560-74-2.
- ↑ Malkin, Michelle: alt.atheism FAQ (en). 2000-09-30. [dostęp 2008-02-7].
- ↑ Jason Scott Yeldell: A Call to Sanity. Trafford Publishing, 2004-11-03, s. 263. ISBN 1-4120-3096-X.
- ↑ Jason Scott Yeldell: A Call to Sanity Web Forum (en). 2005.
- ↑ Na przykład [1]
- ↑ Gibson, Scott: 'Proof' of God's Existence @alt.atheism (en). 1990-07-17. [dostęp 2008-02-7].
- ↑ Na przykład po polsku Racjonalista.pl
- ↑ W języku polskim często "chlebek turecki", ang. raisin bread.
- ↑ W oryg. Chief Advocate and Spokesguy.
- ↑ Natalie Overstreet: Veracity of Christianity @talk.origins (en). 1994-07-19. 30h7po$33c@bmerha64.bnr.ca.
- ↑ Clark, Michael D., "Camp: "It's Beyond Belief"", Cincinnati Enquirer, 2006-07-21 [dostęp 2006-08-16] (en).
- ↑ Hipoteza Boga: nędza agnostycyzmu. W: Richard Dawkins: Bóg urojony. Warszawa: Wydawnictwo CiS, 2007, ss. 86-87. ISBN 978-83-85458-28-9.
- ↑ Portrait of the Invisible Pink Unicorn (en)
- ↑ Carl Sagan: Świat nawiedzany przez demony. Nauka jako światło w mroku. Poznań: Zysk i S-ka, 1999. ISBN 83-7150-517-5.
- ↑ Judith Hayes: In God We Trust: But Which One?. Freedom From Religion Foundation, 1996. ISBN 1-877733-11-3.
- ↑ Catherine Leah Palmer: Fall & Redemption Of The Purple Oyster (en).
- ↑ The Revelation of St. Bryce the Long-Winded (Partial) (en).
- ↑ invisiblepinkunicorn.com
