Organizacja międzynarodowa

Z Wikipedii

Organizacja międzynarodowa, organizacja zrzeszająca przynajmniej trzy podmioty, utworzona dla realizacji wspólnego celu, który ma charakter międzynarodowy lub realizowany jest przez działalność międzynarodową. Zależnie od rodzaju ww. podmiotów można wyróżnić:

• organizacje rządowe (międzyrządowe, państwowe, międzypaństwowe, publiczne, GO) - zrzeszają państwa, ew. państwa i obok nich organizacje międzyrządowe:
  • powszechne (np. ONZ) lub partykularne (np. OPA),
  • ogólne (np. ONZ,UA) lub specjalne (wyspecjalizowane, funkcjonalne) (np. FAO, OPEC)
• organizacje pozarządowe (niepaństwowe, prywatne, NGO) - zrzeszają osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub związki tych osób, ew. obok nich członkami NGO mogą być też państwa bądź ich organy, np. Czerwony Krzyż

Inny podział wyróżnia:

• organizacje rządowe - zrzeszają państwa, ew. obok nich organizacje międzyrządowe
• organizacje pozarządowe - zrzeszają osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub związki tych osób
• organizacje mieszane - zrzeszają osoby fizyczne lub/i osoby prawne lub związki tych osób, obok nich również państwa bądź ich organy

Jest kwestią dyskusyjną to, czy za organizację międzynarodową można uznać organizacje międzyrządowe nie posiadające podmiotowości prawnej, takie jak Unia Europejska (UE) czy Ruch Państw Niezaangażowanych. UE jest często kwalifikowana jako organizacji międzynarodowa, ponieważ coraz częściej korzysta z podmiotowości prawnej Wspólnot Europejskich i jest uznawana za podmiot prawa międzynarodowego.

[edytuj] Ważniejsze organizacje międzynarodowe

(W nawiasie data powołania, ewentualnie także rozwiązania organizacji)

[edytuj] Organizacje rządowe

• • Liga Narodów (1919-1946)
  • Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ (1945)
    • Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury, UNESCO
    • Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, FAO
    • Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization, WHO)
    • Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, IAEA
    • Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywlinego, ICAO (2006)
    • Międzynarodowy Fundusz Walutowy (International Monetary Fund, IMF)
    • Międzynarodowa Organizacja Pracy, ILO
    • Bank Światowy (World Bank)
  • Rada Europy, (Council of Europe, CoE) (1949)

• gospodarcze:
  • Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, RWPG (1949-1991)
  • Europejska Wspólnota Gospodarcza, EWG (1958-1993, zobacz: UE)
  • Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, EFTA (1960)
  • Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu, GATT
  • Światowa Organizacja Handlu, (World Trade Organization, WTO)
  • Organizacja Państw Eksportujących Ropę Naftową, OPEC (1960)
  • Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, OECD (1961)
  • Unia Celna i Gospodarcza Afryki Środkowej, UDEAC (1964)
  • Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN (1967)
  • Andyjski Wspólny Rynek, AMC (1969)
  • Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej, COMESA (1993)
  • Wspólny Rynek Karaibski, CARICOM (1973)
  • Latynoamerykański System Gospodarczy, SELA (1975)
  • Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej, ECOWAS (1975)
  • Wspólnota Gospodarcza Krajów Wielkich Jezior, CEPGL (1976)
  • Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku, APEC (1989)
  • Wspólnota Niepodległych Państw, WNP (1991)
  • Unia Europejska, UE (1993):
    • Europejska Wspólnota Węgla i Stali, EWWiS (1952 - 2002)
    • Europejska Wspólnota Energii Atomowej, Euratom, Euratom (1958)
    • Wspólnota Europejska, WE, dawniej EWG (1958)
  • Unia Afrykańska, AU (2002)
  • Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu, NAFTA (1994)
  • Środkowoeuropejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu, CEFTA (1993)
  • Środkowoamerykański Wspólny Rynek, CACM
  • Południowoafrykańska Konferencja Koordynacji Rozwoju, SADCC
  • Mercosur

• wojskowo-polityczne:
  • Wspólnota Narodów (1929-1949 jako Brytyjska Wspólnota Narodów)
  • Liga Państw Arabskich, LPA (1945)
  • Organizacja Państw Amerykańskich, OPA (1948)
  • Organizacja Paktu Północnego Atlantyku, NATO (1949)
  • Rada Europy (1949)
  • Pakt Bezpieczeństwa Pacyfiku, ANZUS (1951)
  • Rada Nordycka (1952)
  • Unia Zachodnioeuropejska, WEU (1954)
  • Pakt Azji Południowo-Wschodniej, SEATO (1954-1977)
  • Pakt Antarktyczny (1959)
  • Układ Warszawski (1955 - 1991)
  • Organizacja Jedności Afrykańskiej, OJA (1963 - 2002)
  • Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, OBWE (1973 jako KBWE)
  • Szanghajska Organizacja Współpracy, SCO

[edytuj] Organizacje pozarządowe

• Action Internationale Contre la Faim
• AIESEC
• Amnesty International
• BEST
• Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa ELSA
• Greenpeace
• Internet Engineering Task Force (IETF)
• Internet Society
• ISO
• Lekarze bez Granic
• Międzynarodowa Federacja Piłkarska (FIFA)
• Międzynarodowa Helsińska Federacja na rzecz Praw Człowieka
• Międzynarodowa Organizacja Hydrograficzna (IHO)
• Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC)
• Międzynarodowa Unia Fizyki Czystej i Stosowanej (IUPAP)
• Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl)
• Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
• Oxfam
• Transparency International
• World Watch
• World Wide Web Consortium