Przegląd nauk

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł (lub sekcję) zintegrować z artykułem Nauka.

motto: Tyle jest nauk, ilu uczonych.

Nauka: stan wiedzy dotyczącej wybranego zagadnienia wyrażony w poglądach i twierdzeniach.

(w spisie pominięto nauki o krainach, nacjach, językach, których nazwy utworzono od badanego przedmiotu)

[edytuj] A

• abiologia o ciałach nieorganicznych
• aeromechanika
  • aerostatyka o prawach równowagi gazu
• agrochemia o żyzności gleby i nawożeniu
• agrochemia=chemia rolnicza
• agronomia o rolnictwie
• aksjologia o wartościach i wartościowaniu
• aktynometria o promieniowaniu ciał niebieskich
• akustyka o falach sprężystych
  • geoakustyka o rozchodzeniu się dźwięku w skorupie, hydrosferze i atmosferze Ziemi
• akwanautyka o komunikacji podwodnej
• akwarystyka o hodowli zwierząt (gł. ryb) i roślin wodnych w akwariach
• alergologia o schorzeniach alergicznych
• analityka o rozbiorze pojęć i myśli
• anatomia o budowie organizmów
  • angiologia o układzie naczyniowym
  • antropotomia o budowie organizmu człowieka
  • artrologia o połączeniach kości
  • chondrologia o chrząstkach
  • desmologia o wiązadłach stawowych
  • fitotomia o budowie organizmu roślin
  • histopatologia o zmianach chorobowych tkanek
  • miologia o mięśniach
  • osteologia o kośćcu
  • syndesmologia o połączeniach kości
  • zootomia o budowie organizmu zwierząt
• andragogika o kształceniu dorosłych
• annalistyka o kronikach
• antropologia o człowieku
  • antropografia o poszczególnych rasach ludzkich i ludach kuli ziemskiej
  • antropometria o pomiarach ciała i szkieletu człowieka
  • antroposkopia o opisie cech człowieka za pomocą skal wzorcowych i schematycznych rysunków
  • kraniologia o czaszkach
  • paleoantropologia o kopalnych formach człowiekowatych
  • paleoetnologia o prehistorycznych ludziach
• archeologia o dziejach ludzkości na podstawie wykopalisk
• archiwistyka o archiwach
• archontologia o dawnych urzędach
• astrobotanika o istnieniu roślinności na planetach
• astrofizyka o właściwościach fizycznych ciał niebieskich
  • astrobiologia o możliwości istnienia życia pozaziemskiego
  • astrofotometria o pomiarach natężenia światła ciał niebieskich
  • astrometeorologia o wpływie ciał niebieskich na zjawiska meteorologiczne
  • heliofizyka o Słońcu
• astronomia o ciałach niebieskich
  • areografia o Marsie
  • astrochemia o składzie chemicznym ciał niebieskich
  • astrofizyka o właściwościach obiektów kosmicznych
  • astrometria o metodach określania położenia i ruchu ciał niebieskich
  • kosmogonia o powstawaniu ciał niebieskich i ich układów
  • kosmologia o wszechświecie
  • radioastronomia o promieniowaniu radiowym ciał astronomicznych
• asyriologia o kulturze ludów starożytnej Mezopotamii
• audiologia o zmyśle słuchu
• awionika o lotniczym wyposażeniu elektronicznym

[edytuj] B

• bagnoznawstwo=paludologia
• balistyka o ruchu pocisków
• bałtologia o ludach bałtyckich
• bałtystyka=bałtologia
• bibliografia o spisach książek i dokumentów
• bibliologia=księgoznawstwo
• bibliologia o książce
• bibliotekoznawstwo o bibliotekach
• biblistyka o Biblii
  • archeologia biblijna o danych archeologicznych z terenu Palestyny
  • egzegeza biblijna o naukowej interpretacji Biblii
  • filologia biblijna o językach biblijnych
  • hermeneutyka biblijna o zasadach interpretacji tekstów biblijnych
    • noematyka o sensie Pisma św.
    • heurystyka o kryteriach odnajdywania sensu Pisma św.
    • proforystyka o wykładzie sensu Pisma św.
  • krytyka biblijna o ustalaniu tekstu biblijnego
  • teologia biblijna o prawdach objawionych w Biblii
• bioastronautyka o organizmach w kosmosie
• biochemia o procesach chemicznych w organizmach
  • enzymologia o enzymach
• biogeocenologia o świecie organicznym systemowo
• biogeografia o rozmieszczeniu organizmów na Ziemi
  • chorologia o rozmieszczeniu fauny i flory na Ziemi
• bioklimatologia o wpływie klimatu na organizmy żywe
• biokosmonautyka o organizmach w kosmosie
• biofizyka o fizykochemicznych aspektach procesów życiowych
• biologia o życiu
  • aerobiologia o cząstkach biologicznych w powietrzu atmosferycznym
  • agrobiologia o uprawie roślin i hodowli zwierząt
  • astrobiologia, egzobiologia, kosmobiologia o możliwości istnienia życia poza Ziemią
  • biodynamika o siłach żywotnych organizmów
  • biometria o prawidłowościach kierujących zmiennością cech populacji organizmów żywych
  • bionika o budowie i zasadach funkcjonowania organizmów żywych, głownie w celu wykorzystania uzyskanych wyników do budowy urządzeń technicznych
  • botanika o roślinach
  • ekologia o zależnościach organizmów i środowiska
  • elektrobiologia o zjawiskach elektrycznych w organizmach
  • fitobiologia o życiu roślin
  • fotobiologia o zjawiskach biologicznych uzależnionych od światła
  • fitosocjologia, fitocenologia o zbiorowiskach roślinnych i prawidłowościach grupowania się roślin
  • genetyka o dziedziczności
  • hilobiologia, hylobiologia o leśnych zespołach biologicznych
  • hydrobiologia o organizmach wodnych
  • immunobiologia o odporności organizmów
  • mikrologia o badaniu obiektów mikroskopijnej wielkości
  • zoologia o zwierzętach
• biomechanika o ruchu istot żywych
• biometeorologia o wpływie procesów atmosferycznych na organizmy
• biometria o zmienności populacji organizmów
• bioselenologia o organizmach żywych na Księżycu
• bizantologia, bizantynistyka o kulturze cesarstwa bizantyjskiego
• bohemistyka o czeszczyźnie
• botanika o roślinach
  • algologia, fykologia o glonach
  • briologia o mszakach
  • dendrologia o drzewach i krzewach
  • fitopatologia o chorobach roślin
  • geobotanika o rozmieszczeniu i życiu roślin na Ziemi
  • karpologia o owocach
  • lichenologia o porostach
  • morfologia o budowie roślin
    • embriologia roślin o budowie i rozwoju zarodków roślinnych
    • organografia o organach roślin
  • palinologia o pyłkach roślin
  • systematyka, taksonomia o klasyfikacji roślin
• bromatologia o żywności

[edytuj] C

• chemia o składzie, budowie i właściwości substancji oraz przemianach jakim podlegają
  • chemia fizyczna, fizykochemia o wzajemnych związkach zjawisk fizycznych i chemicznych
    • chemia radiacyjna o efektach chemicznych powodowanych przez promieniowanie jonizujące
    • elektrochemia o współzależności zjawisk elektrycznych i reakcji chemicznych
    • fonochemia, sonochemia o wpływie ultradźwięków i fal głosowych na reakcje chemiczne
    • fotochemia o wpływie promieniowania świetlnego na przebieg reakcji chemicznych
    • magnetochemia o zależności między właściwościami magnetycznymi substancji a jej składem chemicznym
    • termochemia o efektach cieplnych procesów fizykochemicznych
  • chemia nieorganiczna o wszystkich znanych pierwiastkach i ich związkach oprócz większości związków węgla
  • chemia organiczna o naturalnych i syntetycznych związkach węgla
  • farmakochemia, chemia farmaceutyczna o związkach chemicznych stosowanych jako środki lecznicze
  • stechiometria o ilościowym składzie związków chemicznych i stosunkach ilościowych reagujących substancji
  • stereochemia o przestrzennej budowie cząsteczek
• chirurgia
  • desmurgia o opatrunkach i materiałach opatrunkowych
  • traumatologia o leczeniu obrażeń ciała (chirurgia urazowa)
  • ortopedia o chorobach narzadu ruchu
  • torakochirurgia chirurgia klatki piersiowej
• chopinologia, szopenologia o życiu i twórczości Chopina
• choreologia o tańcu
• chromatyka o barwach
• chronobiologia, biorytmologia o rytmach biologicznych organizmów
• chronometria o pomiarach czasu
• cytologia o budowie i czynnościach komórek
  • kariologia o jądrze komórkowym
• cybernetyka o układach samosterownych
  • biocybernetyka o metodach cybernetycznych w biologii
• cytochemia o składzie i aktywności chemicznej komórek organizmów
• cytogenetyka o badaniach genetycznych
• cywilistyka o prawie cywilnym

[edytuj]

• defektologia o kalectwach i ułomnościach
• deklamatoryka o deklamacji
• demografia o ludności
• demonologia
• dendrometria o pomiarach drzew
• dentystyka=stomatologia
• dermatoglifika o liniach papilarnych
• dermatologia
  • kosmetologia o przywracaniu urody ciała
• diagnostyka o ustalaniu przyczyn na podstawie objawów
• dietetyka o odżywianiu
• docymologia o sposobach oceniania wiedzy, umiejętności i przydatności danych osób do wykonywania określonych zawodów lub funkcji
• dramaturgia o dramacie

[edytuj]

• egiptologia o starożytnym Egipcie
• egzobiologia=kosmobiologia
• ekologia
  • agroekologia o żywych organizmach pól uprawnych
  • autekologia o wpływie czynników ekologicznych na organizmy żywe
  • biocenologia o zespołach organizmów
  • synekologia o populacjach w biocenozach
• ekonomia o racjonalnym gospodarowaniu
• ekotrofologia o gospodarstwie domowym i żywieniu
• elektrodynamika o ładunkach elektrycznych
• elektromechanika o urządzeniach elektrycznych
• ekonometria o prawidłowościach w gospodarce
• elektrometria o pomiarach metodami elektrycznymi
• elektrometria o elektrycznych właściwościach skał
• elektronika o zjawiskach związanych z ruchem elektronów
• elektrotechnika o praktycznym wykorzystaniu elektryczności i magnetyzmu
• elektrotermia o energii elektrycznej w praktycznym zastosowaniu
• embriologia o rozwoju zarodkowym
• energetyka o wytwarzaniu i wykorzystaniu różnych rodzajów energii
• enologia, ojnologia o winie (napoju)
• entomologia o owadach
  • apiologia o pszczołach
  • entomologia stosowana o szkodnikach roślin
  • lepidopterologia o motylach
  • myrmekologia o mrówkach
• enzymologia o enzymach
• ergonomia o optymalizacji warunków pracy
• estetyka o pięknie
• estezjologia o zmysłach
• etiologia o przyczynach chorób
• etiopistyka o językach i kulturze Etiopii
• etnografia=ludoznawstwo
  • demonologia o demonach
  • etnopsychologia o wyższych formach życia psychicznego
  • etnosocjologia o organizacji społecznej
• etnologia o kulturze ludów pierwotnych
  • ergologia o kulturze materialnej
• etologia o zachowaniu się zwierząt
• etyka o moralności
  • aksjologia o wartościach moralnych
  • aretologia o cnotach moralnych
  • bioetyka o dylematach moralnych w praktyce nauk medycznych i biologicznych
  • deontologia o prawie moralnym
  • eudajmonologia o celach i sensie ludzkiej egzystencji
  • felicytologia o szczęściu
  • synejdezjologia o sumieniu

[edytuj]

• farmakochemia=chemia farmaceutyczna
• farmacja o lekach
  • farmakodynamika o przemianach leków w organizmie i wrażliwości organizmu na leki
  • farmakognozja o surowcach używanych do sporządzania leków
  • farmakokinetyka o reakcjach organizmu na leki i ich przmianach w organizmie
  • farmakologia o substancjach, które mogą być stosowane jako leki
  • farmakotearapia o praktycznych wskazaniach dotyczących stosowania leków i ich dawkowania
• felinologia o kotach
• fenografia o wpływie twórców na rozwój literatury
• fenologia o sezonowości w życiu
• fenomenologia o rozwoju świadomości
• filigranistyka o znakach wodnych
• filogenetyka o rozwoju rodowym organizmów
• filologia o językach
  • neofilologia o nowożytnych językach europejskich
  • tekstologia o tekstach historycznych
• filmoznawstwo (filmologia) o filmach
• filozofia o istocie i strukturze bytu, ludzkiego poznania, zasad wartościowania i miejscu człowieka w świecie
  • ontologia i metafizyka o wszystkim w aspekcie egzystencjalnym
  • epistemologia o poznaniu
  • logika o prawach myślenia
  • filozofia logiki o stosunku logiki do rzeczywistości
  • filozofia matematyki o sposobie istnienia przedmiotów matematyki
  • filozofia nauki o funkcjonowaniu nauk przyrodniczych
  • antropologia filozoficzna o człowieku jako bycie
  • filozofia umysłu o relacji między umysłem a światem
  • filozofia społeczna o relacji społeczeństwa do całości rzeczywistości
  • filozofia dziejów, historiozofia o procesie historycznym
  • aksjologia o wartościach
    • etyka
    • estetyka o pięknie
• fitocenologia=fitosocjologia
• fitochemia o procesach chemicznych w roślinach
• fitofizjologia=fizjologia roślin
• fitogeografia=geografia roślin
• fitopaleontologia=paleobotanika
• fitopatologia o chorobach roślin
• fitosocjologia o zbiorowiskach roślin
• fizjologia o funkcjach organizmów
  • cytofizjologia o fizjologii komórek
  • elektrofizjologia o oddziaływaniu elektryczności na organizmy
  • endokrynologia o gruczołach wydzielania wewnętrznego
• fizjopatologia=patofizjologia
• fizyka o właściwościach materii i zjawiskach w niej zachodzących
  • dozymetria o pomiarach dawek promieniowania jonizującego
  • dylatometria o metodach pomiaru rozszerzalności cieplnej ciał
  • fonometria o pomiarach natężenia dźwięku
  • kalorymetria o mierzeniu ilości ciepła pobieranego lub wydzielanego w procesach fizycznych i chemicznych
  • mechanika o równowadze i ruchu ciał
  • optyka o świetle
  • spektroskopia o budowie i właściwościach cząsteczek, atomów i jąder atomowych
• frenopatologia o chorobach umysłowych
• ftyzjologia=ftyzjatria
• fotogrametria o odtwarzaniu kształtu, rozmiarów i wzajemnego położenia obiektów na danym terenie na podstawie zdjęć
• fumologia o paleniu tytoniu
• futurologia o przyszłości

[edytuj]

• gastronomia o sztuce przyrządzania potraw
• genetyka
  • cytogenetyka o chromosomach
  • gemeliologia o różnicach u bliźniąt
• geochemia o pierwiastkach chemicznych w przyrodzie
  • biogeochemia o krążeniu pierwiastków w przyrodzie pod wpływem procesów życiowych
• geodezja o pomiarach Ziemi
  • grawimetria o pomiarach przyspieszenia ziemskiego
• geofizyka o Ziemi w aspekcie fizycznym
  • aerologia o warstwie atmosfery do 30 km
  • aeronomia o wyższych warstwach atmosfery ziemskiej
  • geotermodynamika o stanie termicznym kuli ziemskiej
  • meteorologia o atmosferze ziemskiej
  • sejsmologia o trzęsieniach ziemi
• geografia o powierzchni Ziemi
  • antropogeografia=geografia ekonomiczna
  • geomorfologia o rzeźbie powierzchni Ziemi
    • morfografia o formach powierzchni Ziemi
• geologia o budowie Ziemi
  • agrogeologia (geologia rolnicza) o glebie
  • geochronologia o datowaniu zjawisk w historii
  • glacjologia o lodowcach
  • hydrogeologia o wodach podziemnych
  • tektonika o skorupie ziemskiej
  • wulkanologia o wulkanach
• geomorfologia
  • paleogeomorfologia o rzeźbie powierzchni Ziemi w przeszłości
• glottologia=językoznawstwo
• gnoseologia=epistemologia
• gnozeologia=epistemologia
• gramatyka
  • fleksja o odmianie wyrazów
  • morfologia o budowie wyrazów
  • syntaktyka, składnia o budowie zdania
  • morfonologia o oboczności głosek

[edytuj]

• halurgia o soli
• hagiografia, hagiologia o świętych
• hebraistyka o języku i kulturze hebrajskiej
• hellenistyka, grecystyka o języku i kulturze starożytnej Grecji
• hematologia o krwi
• hemodynamika o krążeniu krwi
• heraldyka o herbach
  • falerystyka o odznaczeniach
• herbologia o chwastach i ich zwalczaniu
• hermeneutyka o źródłach pisanych
• herpetologia o płazach i gadach
• higrometria o pomiarach wilgotności
• hilobiologia, hylobiologia o zespołach leśnych
• hipnologia o hipnozie
• hipologia o koniach
• histochemia o procesach biochemicznych w tkankach
• histologia o tkankach
  • histochemia o związkach chemicznych w tkankach
  • histofizjologia o związkach między budową tkanki a jej czynnością
• historia
  • chronologia o porządkowaniu wydarzeń w czasie
  • dyplomatyka o historycznych dokumentach
  • epigrafika o starożytnych napisach rytych na twardym materiale
  • genealogia o stosunkach pokrewieństwa
  • kliometria o wykorzystaniu metod analizy matematycznej do statystycznego opracowania danych historycznych
  • źródłoznawstwo o krytyce i analizie źródeł historycznych
• historiologia o dziejach człowieka
• hodegetyka o metodach wychowywania
• homiletyka o teorii i praktyce kaznodziejstwa
• hungarystyka o języku i literaturze węgierskiej
• hydromagnetyka=magnetohydrodynamika
  • hydraulika o praktycznym zastosowaniu praw dotyczących cieczy
  • hydrodynamika o ruchu cieczy
• hydrogeologia
  • krenologia o źródłach
• hydrografia o wodach w środowisku geograficznym
• hydrologia o hydrosferze
  • hydrochemia o naturalnych procesach chemicznych w wodzie
  • hydrometeorologia o wodzie w atmosferze
  • hydrometria o pomiarach wodnych
  • hydronomia o zjawiskach w hydrosferze
  • limnologia o życiu w zbiornikach wodnych
  • paludologia o bagnach
  • potamologia o rzekach
• hydrotechnika o wykorzystaniu zasobów wodnych
• hylobiologia=hilobiologia
• hymnologia o hymnach

[edytuj]

• ichnologia o skamielinach
• idiomatyka o idiomach
• ikonografia o dziełach sztuki
• ikonologia=ikonografia
• immunochemia o substancjach chemicznych w immunologii
• immunologia o reagowaniu organizmu na antygeny
  • immunopatologia o patologii odporności
• informatyka o systemach komputerowych
• informetria
• inkunabulistyka o książkach drukowanych w Europie w XV w.
• intropsychologia o psychicznym oddziaływaniu międzyludzkim
• isagogika nauczanie początkowe, przygotowujące do dalszych studiów

[edytuj]

• japonistyka o języku i literaturze japońskiej
• japonologia o kulturze Japonii
• językoznawstwo=lingwistyka
• językoznawstwo
  • gramatyka o morfologii i składni
  • leksykologia o słownictwie
  • akcentologia o prozodycznych cechach języka
  • dialektologia o dialektach
  • dialektologia=gwaroznawstwo
  • etymologia o pochodzeniu wyrazów
  • fonologia o fonemach
  • frazeologia o wyrażeniach i zwrotach językowych
  • onomastyka o nazwach
  • ortoepia o normach i błędach językowych
  • pedolingwistka o mowie dziecka
  • semantyka o znaczeniu wyrazów
  • socjolingwistyka o funkcjonowaniu języka w społeczeństwie

[edytuj]

• kampanologia o dzwonach
• kanonistyka o prawie kanonicznym
• karcynologia o skorupiakach
• kartografia o mapach
• kinezyka o pozawerbalnych sposobach komunikowania się za pomocą gestów i mimiki
• klimatologia o klimacie
  • aeroklimatologia o klimacie atmosfery do wys. 20-25 km
  • agroklimatologia (klimatologia rolnicza) o wpływie klimatu na rośliny uprawne
  • balneoklimatologia o klimacie uzdrowisk
  • bioklimatologia o wpływie klimatu na życie organiczne
  • dendroklimatologia o badaniu zmian klimatu na podstawie przyrostów słojów drzew
  • ekoklimatologia o przystosowaniu organizmów żywych do środowiska klimatycznego
  • makroklimatologia o klimatach dużych obszarów kuli ziemskiej
  • paleoklimatologia o klimacie minionych epok geologicznych
• komparatystyka o badaniach porównawczych
• konchyliologia=konchiologia
• kosmetologia o opóźnianiu oznak starzenia się i składzie preparatów kosmetycznych
• kosmobiologia o możliwości życia poza Ziemią
• kosmonautyka o podróżach w przestrzeni kosmicznej
• kostiumologia o ubiorach
• kraniologia o czaszkach ludzkich i zwierzęcych
• kriologia o lodzie
• kryminalistyka
  • daktyloskopia o odciskach linii papilarnych
  • mechanoskopia o śladach narzędzi przestępstwa
  • odorologia o zapachowej identyfikacji osób
  • traseologia o śladach (w postaci odcisków)
• kryminalistyka o przestępstwach
• kryminologia o przestępczości
• kryptologia o szyfrach
  • kryptografia o tworzeniu szyfrów
  • kryptoanaliza o łamaniu szyfrów
• krystalografia o ciałach krystalicznych
  • krystalochemia o zależnościach między strukturą ciał krystalicznych a ich składem chemicznym
  • krystalofizyka o własnościach fizycznych ciał krystalicznych
  • krystalooptyka o własnościach optycznych ciał krystalicznych
• kynologia o psach

[edytuj]

• latynistyka o języku łacińskim i kulturze starożytnego Rzymu
• leksykografia o słownikach
• leksykologia
  • onomazjologia o słownictwie
• leśnictwo o zagospodarowaniu, ochronie i użytkowaniu zasobów leśnych
• lingwistyka=językoznawstwo
• litologia o skałach
• lituanistyka o języku i kulturze Litwy
• liturgika o liturgii
  • heortologia o roku kościelnym
• logistyka
• logopatologia o zaburzeniach mowy
• logopedia o wymowie
• ludoznawstwo o kulturach społeczeństw
  • folklorystyka o kulturze ludowej

[edytuj]

• magnetodynamika o zjawiskach magnetycznych zmieniających się w czasie
• magnetohydrodynamika o ruchu cieczy i gazów w polu elektromagnetycznym
• magnetometria o mierzeniu pola magnetycznego
• magnetostatyka o zjawiskach magnetycznych niezależnych od czasu
• malakozoologia=malakologia
• mammologia=teriologia
• mapografia=kartografia
• mastologia=teriologia
• matematyka o liczbach i innych elementach abstrakcyjnych
  • algebra o rozwiązywaniu równań i tworach abstrakcyjnych
  • arytmetyka o rachowaniu
  • geometria o figurach geometrycznych
    • aksonometria o sposobach przedstawiania figur przestrzennych na płaszczyźnie
    • planimetria o własnościach figur płaskich
    • stereometria o własnościach figur przestrzennych
  • kombinatoryka o rachunku prawdopodobieństwa
  • nomografia o nomogramach
  • teoria mnogości o ogólnych właściwościach zbiorów
  • topologia o właściwościach figur geometrycznych
  • trygonometria o związkach między bokami i kątami trójkątów płaskich
    • goniometria o elementarnych właściwościach funkcji trygonometrycznych
• mechanika
  • aeromechanika o ruchu ciał stałych w ośrodkach gazowych
  • dynamika o ruchu ciał materialnych
• mediewistyka o średniowieczu
• medioznawstwo=prasoznawstwo
• medycyna o budowie i czynnościach organizmu ludzkiego w stanie choroby i zdrowia
  • andrologia o narządach płciowych męskich
  • anestezjologia o znieczulaniu
  • balneologia o leczeniu wodami mineralnymi
  • bariatria o leczeniu chorobliwej otyłości
  • chirurgia o zabiegowych metodach leczenia
  • dermatologia o chorobach skóry
  • diabetologia o cukrzycy
  • diagnostyka o rozpoznaniu klinicznym chorób
  • dysmorfologia o wadach budowy
    • teratologia o wadach wrodzonych wywołanych przez czynniki środowiskowe
  • endokrynologia o gruchołach wydzielania wewnętrznego
  • epidemiologia o epidemiach
  • estezjologia o narządach zmysłów
  • ftyzjatria o gruźlicy płuc
  • gastroenterologia o chorobach przewodu pokarmowego
  • gastrologia o schorzeniach żołądka
  • hipertensjologia o nadciśnieniu tętniczym
  • gerontologia o starzeniu się
  • ginekologia o narządach rodnych
  • hematologia o krwi i chorobach układu krwiotwórczego
    • hemodynamika o krążeniu krwi
    • koagulologia o krzepnięciu krwi
    • serologia o odporności humoralnej organizmów
    • transfuzjologia o leczniczym zastosowaniu krwi i preparatów krwiopochodnych
  • hepatologia o wątrobie
  • irydologia o tęczówce
  • kardiologia o układzie sercowo-naczyniowym
  • kinezjologia o mięśniach w ruchu i sposobach ich pobudzania
  • meteoropatologia o schorzeniach związanych z czynnikami meteorologicznymi
  • nefrologia o nerkach
  • neurologia o układzie nerwowym
  • neonatologia o noworodkach
  • oftalmologia, okulistyka o narządzie wzroku
  • onkologia o nowotworach
  • ortopedia o uszkodzeniach narządu ruchu
  • otorynolaryngologia o chorobach uszu, nosa, gardła i krtani
    • audiologia o upośledzeniach słyszenia
      • audiometria o ocenie sprawności narządu słuchu
    • foniatria o zaburzeniach głosu i mowy
    • laryngologia o schorzeniach gardła i krtani
    • otoneurologia o schorzeniach narządu równowagi i nerwu twarzowego
    • otriatria, otologia o schorzeniach uszu
    • rynologia o schorzeniach nosa i zatok
  • pediatria o fizjologii i patologii dziecka
  • perinatologia o fazach rozwoju płodu, ciąży i porodzie
  • położnictwo o ciąży, porodzie i połogu
  • proktologia o chorobach odbytu
  • psychiatria o zaburzeniach psychicznych
  • pulmonologia o układzie oddechowym
  • reumatologia o chorobach gośćcowych
  • seksiatria o zaburzeniami seksualności
  • seksuologia o życiu płciowym człowieka
  • stomatologia o zębach
    • ortodoncja o zaburzeniach rozwojowych twarzy, jamy ustnej i zębów
    • parodontologia, periodontologia o chorobach przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej
    • pedodoncja o uzębieniu i jamie ustnej dzieci
  • symptomatologia o diagnostyce chorób
  • transplantologia o przeszczepach
  • traumatologia o obrażeniach powstałych w następstwie urazów
  • tyreologia o chorobach tarczycy
  • urologia o układzie moczowym
  • wenerologia o chorobach wenerycznych
• medycyna weterynaryjna
  • anatomia zwierząt o budowie zwierząt
  • histologia zwierząt o tkankach zwierzęcych
  • biochemia zwierząt o przemianach biochemicznych
  • fizjologia zwierząt o funkcjonowaniu organizmów zwierzęcych
  • immunologia weterynaryjna o procesach odpornościowych
  • patologia zwierząt o nieprawidłowościach w organizmach zwierząt(ogólnie)
    • patofizjologia zwierząt o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu
    • patomorfologia zwierząt o nieprawidłowej budowie, kształcie narządów, tkanek
    • anatomia patologiczna zwierząt o nieprawidłowej budowie anatomicznej
  • etologia o zachowaniach zwierząt
  • mikrobiologia weterynaryjna o mikrobach zwierzęcych
  • farmakologia weterynaryjna o lekach weterynaryjnych
  • toksykologia weterynaryjna o toksynach zwierzęcych
  • diagnostyka weterynaryjna o diagnozowaniu chorób zwierząt
  • dermatologia weterynaryjna o chorobach skóry zwierząt
  • interna weterynaryjna o chorobach wewn. zwierząt
  • epizootiologia weterynaryjna o chorobach zakaźnych zwierząt
  • chirurgia weterynaryjna o zabiegach chirurgicznych
    • chirurgia dużych zwierząt
    • chirurgia małych zwierząt
  • rozród zwierząt o ginekologii weterynaryjnej i rozrodzie zwierząt
  • parazytologia weterynaryjna o pasożytach zwierzęcych
  • profilaktyka weterynaryjna o zapobieganiu chorób zwierząt
  • stomatologia weterynaryjna o leczeniu chorób zębów i przyzębia zwierząt
  • okulistyka weterynaryjna o wadach narządu wzroku zwierząt
  • ortopedia weterynaryjna o złamaniach i innych urazach ukł. kostnego
  • andrologia i sztuczne unasiennianie zwierząt o rozrodzie, płodności zwierząt
  • dietetyka weterynaryjna o odpowiednim żywieniu zwierząt
  • higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzęcego o higienie produktów pochodzenia zwierzęcego
  • weterynaria sądowa u ustalaniu przyczyny zgonu zwierzęcia
• melodyka o melodii
• metacybernetyka o związkach przyczynowych
• metafizyka o zasadach bytu
• metalingwistyka o językoznawstwie
• metalogika o teorii i metodologii wnioskowania
• metalurgia o wytwarzaniu metali i stopów
• metamatematyka o teorii matematyki
• meteorologia
  • agrometeorologia o wpływie warunków meteorologicznych na rośliny uprawne
  • radiometeorologia o badaniu zjawisk atmosferycznych metodami radiotechnicznymi
• meteorytyka o meteorach
• metodologia o metodach badań naukowych
• metrologia o pomiarach
  • chronometria o pomiarach czasu
  • elektrometria, elektrometrologia o pomiarach wielkości elektrycznych
  • kolorymetria o ilościowym i jakościowym określaniu barw
  • manometria o pomiarach ciśnienia
  • radiometria o pomiarach wielkości promieniowania
  • tachometria, tachymetria o pomiarach liczby obrotów różnych części maszyn
  • termometria o metodach pomiaru temperatury
• metryka o wersyfikacji
• mikologia o grzybach
• mikrobiologia o drobnoustrojach
• mikroklimatologia o mikroklimatach
• mikrotektonika o strukturach mikrotektonicznych
• mineralogia o minerałach
• mineralogia
  • gemmologia o kamieniach szlachetnych
• mitologia o mitach
• morfologia o ukształtowaniu organizmów
• muzeologia o muzealnictwie
• muzyka
  • harmonika o harmonii muzycznej
  • wokalistyka o śpiewie
• muzykologia o muzyce
  • instrumentologia o instrumentach
    • organologia o organach

[edytuj]

• narratologia o uniwersalnych kodach fabularnych w tekstach kultury
• nasionoznawstwo o nasionach roślin
• nazewnictwo=onomastyka
• nautologia o żegludze
• neografia o odręcznym piśmie nowożytnym
• neontologia o współczesnych organizmach
• neurochemia o procesach chemicznych w układzie nerwowym
• neurofizjologia o czynnościach układu nerwowego
• neuropsychiatria o zaburzeniach psychicznych
• neuropsychologia o zależnościach między zjawiskami psychicznymi i neurologicznymi
• nomografia o konstruowaniu i właściwościach nomogramów (wykresów)
• nomologia o prawach rządzących rzeczywistością
• numizmatyka o monetach i medalach zabytkowych

[edytuj]

• oceanologia, oceanografia o morzach i oceanach
  • oceanologia fizyczna, fizyka morza o właściwościach fizycznych wód oceanicznych
  • oceanologia chemiczna, chemia morza o składzie chemicznym wody morskiej
  • oceanologia biologiczna, biologia morza o organizmach żywych mórz i oceanów
  • oceanologia geologiczna, geologia morza o budowie i rozwoju dna i brzegów morskich
  • paleoceanologia o pochodzeniu i rozwoju mórz i oceanów
• odmianoznawstwo o odmianach roślin uprawnych
• odontologia o zębach
• ogrodnictwo
  • kwiaciarstwo o uprawie roślin ozdobnych
  • sadownictwo o uprawie drzew i krzewów owocowych
  • szkółkarstwo o produkcji sadzonek drzew, krzewów i innych roślin
  • sztuka ogrodowa o planowaniu, zakładaniu i formowaniu ogrodów
  • warzywnictwo o uprawie roślin warzywnych
• oftalmologia=okulistyka
• onomastyka o nazwach własnych
  • antroponomastyka, antroponimia o nazwach osobowych
    • etnonimia o nazwach narodów
  • toponomastyka, toponimia o nazwach geograficznych
    • drimonimia o nazwach lasów
    • fitonimia o nazwach roślin
    • hodonimia, plateonimia, urbanonimia o nazwach ulic i placów
    • hydronimia o nazwach wód
    • mikrotoponimia o nazwach małych obiektów (przysiółków, części wsi, małych strumieni, części jezior i lasów}
    • oronimia o nazwach gór
    • zoonimia o nazwach własnych zwierząt
• ontologia o bycie
• ontologia=metafizyka
• optyka
  • dioptryka o zjawiskach związanych z załamaniem się światła
  • magnetooptyka o zjawiskach optycznych w polu magnetycznym
• orientalistyka o językach i kulturze ludów Azji, Afryki i Oceanii
• ornitologia o ptakach
  • oologia, owologia o jajach ptasich
• ortografia o poprawnym pisaniu
• osmologia o zmyśle węchu
• osteopatologia o chorobach kości
• otiatria o narządach słuchu i równowagi
• otolaryngologia o gardle, krtani, nosie i uszach
• otologia=otiatria
• otologia=otriatria
• owologia=oologia

[edytuj]

• paleobiogeografia o historycznym rozmieszczeniu organizmów na powierzchni Ziemi
• paleodemografia o wpływie środowiska na ludność w epokach
• paleogeografia o środowisku geograficznym w epokach
• paleografia o dziejach i rozwoju pisma
  • brachygrafia o skrótach w dawnym piśmie
• paleofitologia=paleobotanika
• paleoklimatologia o klimacie w minionych epokach
• paleologia o dziejach ludzkości na podstawie wykopalisk
• paleontologia o organizmach kopalnych
  • mikropaleontologia o skamieniałościach mikroskopijnej wielkości
  • paleobiologia o przystosowaniu organizmów kopalnych do środowiska
  • paleobotanika o roślinach kopalnych
  • paleoekologia o zależnościach organizmów kopalnych od ekologicznych warunków ich życia
  • paleozoologia o zwierzętach wymarłych
• papirologia o interpretacji starożytnych tekstów (głównie zapisanych na papirusie)
• papirusologia=papirologia
• parapsychologia o niewyjaśnionych zjawiskach psychicznych
• parazytologia o pasożytach
  • helmintologia o robakach pasożytniczych
• paremiologia o przysłowiach
• patologia o chorobach człowieka
  • neuropatologia o schorzeniach układu nerwowego
  • nozologia o klasyfikacji chorób
  • patofizjologia o czynnościach organizmu zmienionych wskutek choroby
  • patomorfologia o narządach zmienionych chorobowo
• pedagogika o nauczaniu i wychowywaniu
  • andragogika o nauczaniu dorosłych
  • dydaktyka o nauczaniu
  • glottodydaktyka o nauczaniu języków obcych
  • pedagogika specjalna
    • oligofrenopedagogika o wychowaniu i nauczaniu dzieci upośledzonych umysłowo
    • pedagogika resocjalizacyjna o wychowaniu niedostosowanych społecznie
    • surdopedagogika o wychowaniu i nauczaniu głuchoniemych
    • tyflopedagogika o wychowywaniu i nauczaniu dzieci niewidomych i niedowidzących
  • pedeutologia o zagadnieniach zawodu nauczycielskiego
  • pedologia o rozwoju dzieci i młodzieży
• pedologia=gleboznawstwo
• penologia o przestępczości
• petrografia o skałach
• petrografia=litologia
• petrologia=petrografia
• planktologia o planktonie
• planktonologia=planktologia
• poetyka o formach literackich
• polarystyka o terenach polarnych
• polemologia o wojnach i konfliktach zbrojnych
• poligrafika o sztuce drukarskiej
• politologia o polityce
  • sowietologia o problematyce polityczno-ustrojowej Związku Radzieckiego i in. państw komunistycznych
• położnictwo
  • tokologia o porodach
• populacjologia, demekologia o zjawiskach i zasadach organizacji populacji jednogatunkowych (mikroorganizmów, roślin, zwierząt, ludzi)
• prakseologia o sprawnym działaniu
• prasoznawstwo o prasie i innych środkach masowego komunikowania
• prawoznawstwo o państwie i prawie
• procesualistyka o postępowaniu sądowym
• propedeutyka nauczanie początkowe, przygotowujące do dalszych studiów
• protistologia=protozoologia
• przysłowioznawstwo=paremiologia
• pseudonauki
  • alchemia o poszukiwaniu kamienia filozoficznego
  • astrologia o wpływie położenia ciał niebieskich na los i charakter człowieka
  • chirologia o określaniu charakteru człowieka z lini dłoni i wróżeniu z rąk
  • frenologia o wpływie ukaształtowania czaszki na zdolności umysłowe i cechy psychiczne człowieka
  • numerologia o astrologicznych właściwościach liczb i ich wpływie na życie i przyszłość człowieka
• psychobiologia o zjawiskach psychicznych
• psychofizjologia o zależnościach między procesami psychicznymi i fizjologicznymi
• psycholingwistyka o psychologicznych procesach przetwarzania informacji
• psychologia o procesach psychicznych
  • charakterologia o charakterze
  • psychometria o pomiarach zjawisk i procesów psychicznych oraz konstruowaniu testów psychologicznych
  • socjopsychologia o zjawiskach społecznych w zespołach ludzkich
• psychopatologia o zaburzeniach psychicznych

[edytuj]

• radiochemia o izotopach
• radiobiologia o wpływie promieniowania jonizującego na organizmy
• radioekologia o wpływie promieniowania na rośliny
• radiologia o energii promienistej
  • rentgenodiagnostyka o diagnostyce przy pomocy promieni rentgenowskich
• radiotechnika o praktycznym wykorzystaniu fal elektromagnetycznych
• religioznawstwo o religii we wszelkich jej przejawach i aspektach
  • demonologia o demonach
• rentgenologia o promieniach rentgenowskich
• reologia o przepływie krwi w układzie krążenia
• reologia o odkształceniach materiałów
• retoryka o poprawnym wysławianiu się
• robotronika o maszynach samosterujących
• robotyka o robotach
• runologia o piśmie runicznym
• ruralistyka o wiejskich formach osadniczych
• rutenistyka o języku i literaturze ukraińskiej i białoruskiej

[edytuj]

• sadownictwo
  • pomologia o drzewach i krzewach owocowych
• sedymentologia o powstawaniu skał osadowych
• selenofizyka o warunkach na Księżycu
• selenologia o Księżycu
• semazjologia=semantyka
• semejologia=symptomatologia
• semiologia=semiotyka
• semiotyka
  • pragmatyka o stosunkach między znakami a ich użytkownikami
  • semantyka o stosunkach między znakami a przedmiotami oznaczanymi
  • syntaktyka o stosunkach między znakami ze względu na ich budowę
• sensytometria o pomiarach właściwości materiałów światłoczułych
• serologia o surowicy krwi
• sfragistyka o pieczęciach
• sinologia o języku i kulturze Chin
• slawistyka, słowianoznawstwo o językach i kulturze narodów słowiańskich
• socjologia o społeczeństwie
  • makrosocjologia o makrostrukturach społecznych
  • mikrosocjologia o małych społecznościach
  • socjobiologia o biologicznych podstawach zachowań społecznych
  • socjometria o metodach i technikach pomiaru zachowania się ludzi
  • socjopatologia o zjawiskach szkodliwych społecznie
  • socjotechnika o sposobach świadomego wpływania na rzeczywistość społeczną
• sozologia o ochronie przyrody
• socjografia=socjologia opisowa
• socjotechnika o wpływaniu na rzeczywistość społeczną
• solnictwo=halurgia
• sorabistyka o Łużyczanach
• speleologia o jaskiniach
• splanchnologia o narządach wewnętrznych
• statyka o prawach równowagi
• statystyka o analizowaniu zjawisk masowych
• stenologia o stenografii
• stomatologia o schorzeniach, wadach rozwojowych oraz leczeniu zębów i jamy ustnej
  • paradontologia o chorobach przyzębia
  • pedodoncja o rozpoznawaniu i leczeniu schorzeń uzębienia dzieci
• stylistyka o stylach językowych
• suicydologia o samobójstwach
• sumerologia o języku i kulturze starożytnych Sumerów
• systematyka o klasyfikowaniu
• szekspirologia o życiu i twórczości Szekspira
• sztuka wojenna o działaniach wojennych
  • strategia o teorii i praktyce prowadzenia wojny
  • sztuka operacyjna o teorii i praktyce operacji wojskowych
  • taktyka o teorii i praktyce prowadzenia walki

[edytuj]

• taksologia=taksonomia
• taksonomia o systematyce organizmów
• tanatologia o śmierci
• teatrologia o teatrze
• technika o wytwarzaniu dóbr materialnych
  • chirotechnika o estetyce i właściwych kształtach narzędzi pracy
  • elektronika o konstrukcji przyrządów elektronicznych
  • elektrotechnika o zastosowaniu zjawisk elektrycznych do celów praktycznych
  • energetyka o przetwarzaniu i wykorzystaniu różnych rodzajów energii
  • heliotechnika o wykorzystaniu energii słonecznej w technice
  • inżynieria o projektowaniu i konstrukcji obiektów i urządzeń technicznych
  • mechanika o konstruowaniu i wytwarzaniu maszyn
  • oceanotechnika o projektowaniu i budowie sprzętu do badania środowiska morskiego
  • technoklimatologia o wpływie warunków atmosferycznych na urządzenia techniczne
  • technometria o zastosowaniach metod statystycznych w inżynierii, fizyce i chemii
  • telekomunikacja o przekazywaniu wiadomości za pośrednictwem sygnałów
  • trybologia, tribologia o zjawiskach zachodzących między powierzchniami trącymi elementów maszyn i urządzeń
• tektonika
  • neotektonika o młodych ruchach tektonicznych
• teologia o Bogu
  • apologetyka o obronie prawd religijnych
  • biblistyka o Biblii
  • dogmatyka o prawdach wiary religijnej
    • angelologia o aniołach
    • charytologia o łasce
    • chrystologia o Chrystusie
    • demonologia o szatanie
    • eklezjologia o Kościele
    • eschatologia o końcu świata i człowieka
    • hamartologia, hamartiologia o grzechu
    • józefologia o św. Józefie
    • kairologia o czasie zbawczym
    • mariologia o Maryi
    • pneumatologia o Duchu Świętym
    • protologia o początku świata i człowieka
    • sakramentologia o sakramentach
    • soteriologia o odkupieniu
    • trynitologia o Trójcy Świetej
  • katechetyka o nauczaniu zasad wiary
  • liturgika o obrzędach kościelnych
  • misjologia o ewangelizacji
  • patrologia o Ojcach Kościoła
  • społeczna nauka Kościoła o zastosowaniu zasad chrześcijaństwa z życiu społecznym
  • syndologia, syndonologia o Całunie Turyńskim
  • teologia fundamentalna o uzasadnianiu wiary
  • teologia moralna o postępowaniu wynikającym z wiary
  • teologia pastoralna o pracy duszpasterskiej
• teoria literatury
  • genologia o rodzajach i gatunkach literackich
  • poetyka o formach literackich
  • strofika o budowie strof
  • tematologia o motywach i wątkach literackich
  • tropika o przenośniach w języku artystycznym
  • wersologia o wierszu
• teratologia o potwornościach rozwojowych
• terminologia o terminach, nazwach, wyrazach
• termika o wytwarzaniu i wykorzystaniu ciepła
• termometria o pomiarach temperatury
• toksykologia o substancjach toksycznych
• torfoznawstwo o torfowiskach, torfie i glebach torfowych
• towaroznawstwo o użytkowych właściwościach, wyrobie i przechowywaniu towarów
• turkologia o języku i kulturze tureckiej
• typologia o klasyfikowaniu

[edytuj]

• ufologia o niezidentyfikowanych obiektach latających
• urbanistyka o miastach

[edytuj] W

• wirusologia o wirusach

[edytuj]

• zoogeografia=geografia zwierząt
• zoologia o zwierzętach
  • akarologia o roztoczach
  • arachnologia o pajęczakach
  • batrachologia o płazach
  • cetologia o wielorybach
  • entomologia o owadach
  • faunistyka o faunie określonego obszaru, środowiska lub okresu geologicznego
  • herpetologia o płazach i gadach
  • ichtiologia o rybach
  • karcynologia o skorupiakach
  • kolepterologia o chrząszczach
  • konchiologia o muszlach
  • limakologia o ślimakach
  • malakologia o mięczakach
  • myriapodologia o wijach
  • myrmekologia o mrówkach
  • nematologia o nicieniach
  • ofiologia o wężach
  • organologia o narządach
  • ornitologia o ptakach
  • protozoologia, pristologia, protistologia o pierwotniakach
  • teriologia, mammologia, mastologia o ssakach
• zoopatologia o chorobach zwierząt
• zoopsychologia o zachowaniu zwierząt
• zoosocjologia o społecznym życiu zwierząt
• zootechnika o chowie zwierząt domowych

[edytuj] Zobacz też

• dziedziny naukowe w Polsce
• przegląd dziedzin wiedzy