Tetum
Z Wikipedii
| Tetum | |
| Obszar | Timor Wschodni, Indonezja (głównie wyspa Timor) |
| Liczba mówiących | blisko 800 tysięcy |
| Ranking | poza 100. |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki austronezyjskie *Języki indonezyjskie **Język tetum |
| Pismo | łaciński |
| Status oficjalny | |
| Język urzędowy | Timor Wschodni |
| Regulowany przez | Narodowy Instytut Językoznawstwa |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata | |
Tetum (nazywany również tetun) - język z rodziny austronezyjskiej, używany głównie w Timorze Wschodnim, gdzie wraz z portugalskim jest językiem urzędowym. Szacunkowo posługiwać się nim może około 750-800 tysięcy osób. Częściowo używany w Indonezji (szczególnie na indonezyjskiej części wyspy Timor).
Tetum powstał w XVI w. po kolonizacji przez Portugalię. Główny dialekt języka, używany w Dili, nazywany jest Tetun Dili lub Tetun-Prasa ('miasto Tetum').
Kościół katolicki przyjął tetum jako język liturgiczny.
[edytuj] Słownik
W tetum nazwa Timoru Wschodniego brzmi Timor Lorosa'e co oznacza 'kraj wschodzącego słońca'.
- loro - słońce
- loron - dzień
- lorosae - wschód
'Słowo' w tetum pochodzi od lia ('głos') i fuan ('owoc').
Przykładowe słowa w jęz. tetum:
- barak - wiele
- bo'ot - duży
- ki'ik - mały
- mane - mężczyzna
- fetu - kobieta
- foho - góra
- tasi - morze
- malae - obcy
- rai - kraj
Słowa zapożyczone z jęz. portugalskiego:
- aprende - uczyć się (od aprender)
- demais - zbyt wiele
- entaun - cóż, dobrze (od então)
- eskola - szkoła (od escola)
- igreja - kościół
- istoria - historia (od historia)
- paun - chleb (od pão)
- povu - ludzie (od povo)
- relijiaun - religia (od religião)
- serveja - piwo (od cerveja)
Słowa powiązane z jęz. malajskim:
- barak - wiele (banyak)
- bele - móc (boleh)
- uma - dom (rumah)
- dalan - ulica (jalan)
- karreta - samochód (kereta)
- lima - pięć (limah)
- oan - osoba (orang)
- tulun - pomoc (tolong)
[edytuj] Liczebniki
- Ida - 1
- Rua - 2
- Tolu - 3
- Haat - 4
- Lima - 5
- Neen - 6
- Hitu - 7
- Ualu - 8
- Sia - 9
- Sanulu - 10
[edytuj] Linki zewnętrzne
- National Institute of Linguistics, National University of East Timor
- Gramatyka jęz. tetum
- Suara Timor Lorosae gazeta codzienna w jęz. tetum i indonezyjskim
balijski • banjumasański • cebuański • fidżyjski • hawajski • iloko • indonezyjski • jawajski • kawi • kiribati • malajski • malgaski • maoryski • markiski • marszalski • motu • nauruański • niue • palau • pampango • rapanui • rotumański • samoański • sundajski • tagalog • tahitański • tetum • tokelau • tonga • tubu • tuvalu
