Ä
Z Wikipedii
Ää. Najczęściej spotykana nazwa a-umlaut (a z przegłosem). Jest to litera alfabetu łacińskiego. Powstaje poprzez dodanie dwóch kropek nad literą A lub a. Występuje w językach germańskich (szwedzkim, niemieckim) a także w fińskim, estońskim, słowackim i wielu innych. Nie występuje natomiast we współczesnym języku polskim.
[edytuj] Użycie ä
- W języku niemieckim ä (podobnie ü i ö) to a z przegłosem (niem. Umlaut). A-umlaut czyta się tam jako krótkie e.
- W językach norweskim i szwedzkim a-umlaut występuje podobnie jak w niemieckim. W języku norweskim współcześnie zastępowane jest przez Æ
- W języku słowackim znak ä nazywany jest jako a z dwiema kropkami (słow. a s dvomi bodkami). Czyta się go jako e.
- W języku fińskim znak ä czytamy jako samogłoskę a przedniojęzykową (między a i e, ale zasadniczo bliżej a).
| Litery łacińskie |
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz |
| Litery diakrytyzowane |
Áá Àà Ăă Ắắ Ằằ Ẵẵ Ẳẳ Ââ Ấấ Ầầ Ẫẫ Ẩẩ Ǎǎ Åå Ǻǻ Ää Ǟǟ Ãã Ȧȧ Ǡǡ Ąą Āā Ảả Ȁȁ Ȃȃ Ạạ Ặặ Ậậ Ḁḁ ȺⱫ ᶏ Ḃḃ Ḅḅ Ḇḇ Ƀƀ ᵬ ᶀ Ɓɓ Ƃƃ Ćć Ĉĉ Čč Ċċ Çç Ḉḉ Ȼȼ Ƈƈ ɕ Ďď Ḋḋ Ḑḑ Ḍḍ Ḓḓ Ḏḏ Đđ ᵭ ᶁ Ɖɖ Ɗɗ ᶑ Ƌƌ ȡ Éé Èè Ĕĕ Êê Ếế Ềề Ễễ Ểể Ěě Ëë Ẽẽ Ėė Ȩȩ Ḝḝ Ęę Ēē Ḗḗ Ḕḕ Ẻẻ Ȅȅ Ȇȇ Ẹẹ Ệệ Ḙḙ Ḛḛ Ɇɇ ᶒ Ḟḟ ᵮ ᶂ Ƒƒ Ǵǵ Ğğ Ĝĝ Ǧǧ Ġġ Ģģ Ḡḡ Ǥǥ ᶃ Ɠɠ Ĥĥ Ȟȟ Ḧḧ Ḣḣ Ḩḩ Ḥḥ Ḫḫ H̱ẖ Ħħ Ⱨⱨ Íí Ìì Ĭĭ Îî Ǐǐ Ïï Ḯḯ Ĩĩ İi Įį Īī Ỉỉ Ȉȉ Ȋȋ Ịị Ḭḭ Iı Ɨɨ ᵻ ᶖ Ĵĵ ǰ ȷ Ɉɉ ʝ ɟ ʄ Ḱḱ Ǩǩ Ķķ Ḳḳ Ḵḵ ᶄ Ƙƙ Ⱪⱪ Ĺĺ Ľľ Ļļ Ḷḷ Ḹḹ Ḽḽ Ḻḻ Łł Ŀŀ Ƚƚ Ⱡⱡ Ɫɫ ɬ ᶅ ɭ ȴ Ḿḿ Ṁṁ Ṃṃ ᵯ ᶆ ɱ Ńń Ǹǹ Ňň Ññ Ṅṅ Ņņ Ṇṇ Ṋṋ Ṉṉ ᵰ Ɲɲ Ƞƞ ᶇ ɳ ȵ N̈n̈ Óó Òò Ŏŏ Ôô Ốố Ồồ Ỗỗ Ổổ Ǒǒ Öö Ȫȫ Őő Õõ Ṍṍ Ṏṏ Ȭȭ Ȯȯ Ȱȱ Øø Ǿǿ Ǫǫ Ǭǭ Ōō Ṓṓ Ṑṑ Ỏỏ Ȍȍ Ȏȏ Ơơ Ớớ Ờờ Ỡỡ Ởở Ợợ Ọọ Ộộ ᶗ Ɵɵ Ṕṕ Ṗṗ Ᵽᵽ ᵱ ᶈ Ƥƥ P̃p̃ ʠ Ɋɋ Ŕŕ Řř Ṙṙ Ŗŗ Ȑȑ Ȓȓ Ṛṛ Ṝṝ Ṟṟ Ɍɍ ᵲ ᶉ ɼ Ɽɽ ɾ ᵳ Śś Ṥṥ Ŝŝ Šš Ṧṧ Ṡṡẛ Şş Ṣṣ Ṩṩ Șș ᵴ ᶊ ʂ ȿ S̩s̩ Ťť T̈ẗ Ṫṫ Ţţ Ṭṭ Țț Ṱṱ Ṯṯ Ŧŧ Ⱦⱬ ᵵ ƫ Ƭƭ Ʈʈ ȶ Úú Ùù Ŭŭ Ûû Ǔǔ Ůů Üü Ǘǘ Ǜǜ Ǚǚ Ǖǖ Űű Ũũ Ṹṹ Ųų Ūū Ṻṻ Ủủ Ȕȕ Ȗȗ Ưư Ứứ Ừừ Ữữ Ửử Ựự Ụụ Ṳṳ Ṷṷ Ṵṵ Ʉʉ ᵾ ᶙ Ṽṽ Ṿṿ ᶌ Ʋʋ ⱴ Ẃẃ Ẁẁ Ŵŵ W̊ẘ Ẅẅ Ẇẇ Ẉẉ Ẍẍ Ẋẋ ᶍ Ýý Ỳỳ Ŷŷ Y̊ẙ Ÿÿ Ỹỹ Ẏẏ Ȳȳ Ỷỷ Ỵỵ ʏ Ɏɏ Ƴƴ Źź Ẑẑ Žž Żż Ẓẓ Ẕẕ Ƶƶ ᵶ ᶎ Ȥȥ ʐ ʑ ɀ Ⱬⱬ |
|---|---|
| Inne litery |
ɐ ɑ ᶐ ɒ ẚ Ææ Ǽǽ Ǣǣ ʙ Ↄↄ Ðð ȸ ʣ ʥ ʤ Ǝǝ Əə ᶕ Ɛɛ ᶓ ɘ ɚ ɜ ᶔ ɝ ɞ ʚ ɤ ʩ Ⅎⅎ ɡ ᵹ ɢ ʛ ᵷ Ɣɣ Ƣƣ ʜ Ƕƕ ɦ Ⱶⱶ ɧ ɪ Ɩɩ ᵼ ʞ ʪ ʫ ʟ ɮ ƛ ʎ ɴ Ŋŋ Œœ ɶ Ɔɔ ɷ Ȣȣ ɸ ⱷ ȹ Kʻĸ Ʀʀ ɹ ɺ ɻ ɿ ʁ ß Ʃʃ ᶋ ƪ ʅ ᶘ ʆ ʨ ᵺ ƾ ʦ ʧ ʇ ᵫ Ʉʉ ɥ ʮ ʯ Ɯɯ ɰ Ʊʊ ᵿ Ʌʌ ʍ ƍ Ʒʒ Ǯǯ Ƹƹ ᶚ ƺ ʓ Ȝȝ Þþ Ƿƿ ƻ Ƨƨ Ƽƽ Ƅƅ Ɂɂ ʔ ʕ ʡ ʢ ʖ ǀ ǁ ǂ ǃ ʗ ʘ ʬ ʭ Зз Чч |
| Digrafy |
Aa aa Ae ae Ai ai Ao ao Au au Aw aw Ay ay Bh bh Ch ch C̱h c̱h Ck ck CÖ cö Cs cs Cz cz Cu cu Dd dd Dh dh Dj dj Dx dx Dz dz Dž dž Ea ea Ee ee Ei ei Eu eu Ew ew Ey ey Ff ff Fh fh Gb gb Gh gh Għ għ Gi gi Gj gj Gl gl Gn gn Gy gy Hs hs Hu hu Ie ie IJ ij Jö jö Kh kh Kn kn Kp kp Ku ku Lh lh Lj lj Ll ll Ly ly Mb mb Mh mh Mp mp Nd nd Ng ng Nh nh Nj nj Nk nk Ns ns Nt nt Ny ny Nz nz Oa oa Oe oe Oi oi Oo oo Ou ou Ow ow Oy oy Ph ph Qu qu Rd rd Rh rh Rl rl Rn rn Rr rr Rt rt Rz rz Sh sh Sv sv Sy sy Sz sz Th th Tj tj Tr tr Ts ts Tx tx Ty ty Tz tz Ue ue Ui ui Wh wh Xh xh Xö xö Yh yh Yk yk Zh zh Zs zs Zv zv |
| Trigrafy |
Dzs dzs Ngb ngb Ngh ngh Ngk ngk Nkp nkp Nth nth Nyk nyk Rnd rnd Sch sch |
| Tetragrafy | |
| Warianty liter |
karolińskie G wyspowe G (ᵹ) r rotunda ſ |
