Śpiączka afrykańska

Z Wikipedii

	Trypanosomoza afrykańska
()
ICD-10:	B56
B56.0 Trypanosomoza gambijska
B56.1 Trypanosomoza rodezyjska
B56.2 {{{X.2}}}
B56.3 {{{X.3}}}
B56.4 {{{X.4}}}
B56.5 {{{X.5}}}
B56.6 {{{X.6}}}
B56.7 {{{X.7}}}
B56.8 {{{X.8}}}
B56.9 Trypanosomoza afrykańska, nie określona

Świdrowce widoczne w rozmazie krwi pacjenta chorego na śpiączkę afrykańską.

Śpiączka afrykańska, trypanosomatoza afrykańska (ang. sleeping sickness, African trypanosomiasis) – choroba zakaźna, którą wywołuje pasożyt świdrowiec gambijski (Trypanosoma gambiense) oraz świdrowiec rodezyjski (Trypanosoma rhodesiense) należące do pierwotniaków z rodziny świdrowców. Występują w Afryce. Przenosi tę chorobę mucha tse-tse, która przy ukąszeniu człowieka zaraża go świdrowcami, wprowadzając je razem ze śliną.

[edytuj] Epidemiologia

Choroba szerzy się w Afryce równikowej w postaci endemicznej i czasami epidemicznej. Do państw o najwyższej częstości występowania śpiączki afrykańskiej należą: Angola, Demokratyczna Republika Konga, Uganda i Sudan^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Patogeneza i patofizjologia

Cykl życiowy świdrowca gambijskiego.

[edytuj] Objawy i przebieg

W przebiegu śpiączki afrykańskiej stwierdza się trzy fazy choroby:

miejscową,
uogólnioną, charakteryzującą się gorączką i powiększenie węzłów chłonnych,
neurologiczną, w której choroba opanowuje układ nerwowy i może spowodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i rdzenia kręgowego, charłactwo, śpiączkę a nawet śmierć.

[edytuj] Rozpoznanie

Świdrowce w rozmazie krwi barwionym metodą Giemsy u pacjenta ze śpiączką afrykańską.

Rozpoznanie choroby stawiane jest po stwierdzeniu obecności pasożyta w badaniu mikroskopowym rozmazu krwi, osadu płynu mózgowo-rdzeniowego, bioptatu szankra lub węzła chłonnego. Świdrowce wykrywa się na podstawie badania serologicznego (lateksowe testy aglutynacji, metody immunofluorescencyjne, ELISA).

[edytuj] Leczenie

**Leki stosowane w 1. stadium śpiączki afrykańskiej^[1]**
Lek	Dawkowanie
Pentamidyna	4 mg/kg i.m. codziennie albo co drugi dzień, 7-10 iniekcji
Suramina	1. dnia dawka próbna 4-5 mg/kg, 3., 10., 17., 24. i 31. dnia dawki 20 mg/kg, maksymalna dawka 1 g w jednej iniekcji

**Leki stosowane w 2. stadium śpiaczki afrykańskiej**
Melarsoprol	1. dnia dawka 1-2 mg/kg, 2. dnia 2-4 mg/kg, 3. i 4. dnia 3-6 mg/kg. Cykl powtórzyć 2 albo 3 razy z 7-10 dniowymi okresami przerwy. Według nowego wzorca dawkowania - 10 dni dawki 2 mg/kg
Eflornityna	100 mg/kg z 6-godzinnymi przerwami przez 14 dni

Lekiem stosowanym w późnej, neurologicznej fazie choroby jest głównie melarsoprol, którego podstawowym składnikiem jest trujący arsen. Z tego powodu jego produkcja wzbudza protesty ekologów^{[potrzebne źródło]}. Produkcja jest kosztowna, a państwa afrykańskie są w większości zbyt biedne, aby móc go masowo sprowadzać^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Profilaktyka

Aby ustrzec się przed tą chorobą należy podczas podróży po Afryce nosić odpowiednią odzież, używać moskitiery podczas snu. Najważniejsze jest wczesne wykrycie i odizolowanie chorych, aby nie doprowadzić do epidemii.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Bibliografia

Inwazje i choroby pasożytnicze. W: Zbigniew Pawłowski: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, ss. 464-465. ISBN 83-200-2748-9.