76 mm armata dywizyjna wz. 1939 (USW)
Z Wikipedii
76 mm armata dywizyjna wz. 1939 (USW) | |
Dane podstawowe | |
Państwo | ZSRR |
Rodzaj | armata polowa |
Historia | |
Produkcja seryjna | 1939-1942 |
Wyprodukowano | 9812 szt. |
Dane taktyczno-techniczne | |
Kaliber | 76,2 mm |
Długość lufy | 3200 m (L/42) |
Donośność | 13 290 m |
Odległość strzału bezwzgl. | 820 m |
Prędkość pocz. pocisku | 660-700 m/s |
Masa | 1500 kg (bojowa) 2300 kg (marszowa) |
Kąt ostrzału | –5° – +45° (w pionie) 60° (w poziomie) |
Szybkostrzelność | 15 strz/min |
Obsługa | 5 osób |
Szybkość marszowa | do 35 km/h |
76 mm armata dywizyjna wz. 1939 (USW) (ros. 76-мм дивизионная пушка образца 1939 года (УСВ)) – sowiecka armata polowa produkowana w początkowym okresie II wojny światowej. Nazywana też F-22 USW (ros. Ф-22 УСВ).
W maju 1936 roku do uzbrojenia Armii Czerwonej przyjęto armatę F-22 skonstruowana przez Wasilija Grabina. Była to niekonwencjonalna armata która dzięki dużemu kątowi podniesienia lufy mogła spełniać funkcję zarówno działa polowego, jak i przeciwlotniczego. Szybko okazało się jednak, że skuteczność ognia przeciwlotniczego jest niska, a osiągnięcie dużego kąta podniesienia lufy wymaga stosowania skomplikowanego, a przede wszystkim ciężkiego łoża. W rezultacie armata wz. 1936 była ciężka i droga w produkcji.
W 1937 roku zdecydowano, że należy zrezygnować z uniwersalności armat dywizyjnych i postanowiono skonstruować nową armatę dywizyjną, pozbawiona wad armaty F-22. Pierwszy projekt powstał w biurze projektowym zakładów kirowskich. Pod kierownictwem Machanowa skonstruowano tam armatę o oznaczeniu Ł-12 (ros. Л-12), która była testowana w 1938 roku. Drugi projekt powstał w OKB-43, gdzie zespół Kondakowa skonstruował armatę NDP-76 (ros. НДП-76), ale nie przeszła ona pozytywnie prób zorganizowanych w kwietniu 1939.
Na przełomie kwietnia i maja 1939 roku pojawił się trzeci konkurent. Był to W. Grabin z armatą F-22-USW. Wbrew nazwie sugerującej modyfikację armaty F-22 było to działo łączące niektóre podzespoły armaty F-22 z łożem haubicy M-30[1].
Latem 1939 roku odbyły sie próby porównawcze armat Ł-12 i USW. W ich rezultacie do uzbrojenia przyjęto armatę USW pod oznaczeniem 76 mm armata dywizyjna wz. 1939. W tym samym roku zakończono produkcję armat F-22 i rozpoczęto produkcję seryjną USW. Na początku 1941 produkcję dział USW przerwano, ponieważ na podstawie fałszywych raportów wywiadu uznano, że działa o kalibrze poniżej 100 mm nie będą w stanie zwalczać nowych typów czołgów niemieckich.
W momencie ataku niemieckiego, 22 czerwca 1941 roku na uzbrojeniu Armii Czerwonej znajdowały sie 1170 armaty USW. Pierwsze starcia wykazały, że o ile pociski przeciwpancerne kalibru 76,2 mm nie mają problemu z penetracją pancerzy czołgów niemieckich, o tyle przejęte z haubicy łoże ze stanowiskami celowniczych po obu stronach lufy (jeden naprowadzał lufę w pionie, drugi w poziomie) utrudnia prowadzenie ognia na wprost. Dlatego zdecydowano o wznowieniu produkcji armaty wz. 1939, ale została ona przerwana w 1942 roku kiedy doświadczenia bojowe wykazały wartość armaty ZiS-3 łączącej łoże armaty przeciwpancernej ZiS-2 z lufą USW.
W warunkach wojennych produkcja dział USW napotkała na trudności, których efektem było opracowanie wariantów USW-BR (ros. УСВ-БР, o zmienionej konstrukcji zawieszenia, masa bojowa 1560 kg, marszowa 2070 kg) i ZiS-22-USW (ros. ЗиС-22-УСВ, o uproszczonej konstrukcji, masa bojowa 1550 kg).
Produkcja armat USW[2] | |||||||||||
Rok | 1939 | 1940 | 1941 | 1942 | Razem | ||||||
Wyprodukowano, szt. | 140 | 1010 | 2618 | 6046 | 9812 |
[edytuj] Bibliografia
- Stefan Pataj: Artyleria lądowa 1872-1970. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.
- А. Иванов: Артиллерия СССР в перод вовторой мировой войны. Санкт-Петербург: Издательский Дом «Нева», 2003.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Stefan Pataj: Artyleria lądowa 1872-1970. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975.
- ↑ А. Иванов: Артиллерия СССР в перод второй мировой войны. Санкт-Петербург: Издательский Дом «Нева», 2003.
Działa piechoty | Armaty górskie |
---|---|
Armaty przeciwpancerne | |
37 mm wz.30 • 37 mm CzK-M1 • 45 mm wz.32 • 45 mm wz.37 • 45 mm wz.42 • 57 mm ZiS-2 • 100 mm BS-3 |
|
Artyleria dywizyjna | |
76 mm wz.02/30 • 76 mm F-22 • 76 mm USW • 76 mm ZiS-3 • 107 mm M-60 • 122 mm wz. 1909/37 • 122 mm wz.1910/30 • 122 mm M-30 |
|
Artyleria korpuśna i armijna | |
107 mm wz.1910/30 • 122 mm wz. 1931 •122 mm A-19 • 152 mm wz.1909/30 • 152 mm wz.1910/37 • 152 mm M-10 • 152 mm D-1 • 152 mm wz.1910/30 • 152 mm wz.1910/34 • 152 mm MŁ-20 |
|
Artyleria ciężka | |
152 mm Br-2 • 203 mm wz.29 • 203 mm B-4 • 210 mm Br-17 • 280 mm wz.39 • 305 mm Br-18 |
|
Armaty przeciwlotnicze | |
25 mm 72-K • 25 mm 94-KM • 37 mm 61-K • 76 mm wz. 31 • 76 mm wz. 38 • 85 mm 52-K |